LABORATUVAR HAYVANLARINI YETİŞTİRME VE SAĞLIĞI

Deney hayvanlarında hastalık oluşumuna sebep olan deney hayvanı faktörleri; tür, ırk ya da soy, fizyolojik yapı, cinsiyet, yaş ve ağırlıktır. Çevre faktörleri ise; havalandırma, aydınlık-karanlık periyodu ve ışık şiddeti, besin ve beslenme, nem ve sıcaklık, ses ve gürültü seviyesi, temizlik ve hijyen, altlık, kafes ve ekipmanlarının tipi ve personeldir.

Doğru yanıt "D" seçeneğidir.

Deney hayvanlarında görülen virüs hastalıkları aşağıdaki gibidir:

Doğru yanıt "A" seçeneğidir.

Parazitler, deney hayvanlarında yerleştiği yere göre ekzoparazit ve endoparazit olarak sınıflandırılırlar. Uyuz böcekleri (akarlar), pire, kene gibi parazitler hayvanlarda dış deriye tutunarak konuk olurlar ki bunlara dış parazit ya da ekzoparazitler denir.

Doğru yanıt "A" seçeneğidir.

Deney hayvanlarından bulaşabilen bazı parazitler ve etkeni oldukları hastalıklar aşağıdaki gibidir:

Cryptosporodium parvum 

Kriptosporidiyosis 

Çeşitli pire türleri 

Pire infestasyonu 

Giardia lamblia 

Giardiasis 

Ixodes türleri 

Kene infestasyonu 

Sarcoptes scabiei (akar) 

Uyuz (scabies) 

Toxocara canis, Toxocara cati 

Toksokariasis 

Toxoplasma gondii 

Toksoplazmosis 

Doğru yanıt "B" seçeneğidir.

Biyogüvenlik seviyesi 2 (BGS-2) laboratuvar; insan ve çevreye orta derecede tehlike oluşturabilecek etkenler ile enfekte olmuş laboratuvar hayvanlarını içeren çalışmalar için kullanılan temel laboratuvardır. Hastalık etkeni deri, mukoza ve sindirim sistemi bulaşmalarında hastalığa neden olabilir. Bu tip laboratuvarlarda BGS-1 gereksinimlerine ek olarak biyolojik tehlike uyarı işareti, kesici-delici alet önlemi, biyogüvenlik el kitabı olmalı, mümkünse kafes yıkayıcı, sınıf I ya da II biyogüvenlik kabini olmalı, solunum maskesi kullanılmalı, kafes ve atıklar laboratuvar içinde dezenfekte edilmelidir.

Doğru yanıt "C" seçeneğidir. Diğer seçeneklerde verilen bilgiler biyogüvenlik seviyesi 4 (BGS-4) laboratuvarlarda yapılması gerekenler arasında yer almaktadır.

Deney hayvanları ile çalışan tüm personel işe alınmadan önce ve alındıktan sonra düzenli olarak her 6 ayda bir sağlık muayenesinden geçirilmelidir. Ayrıca laboratuvar bölümlerinde kozmetik madde ve takı gibi aksesuarlar kullanılmamalıdır. Dolayısıyla I. ve III. maddede verilen bilgiler yanlış; diğerleri doğrudur.

Atık; herhangi bir üretim ya da faaliyet sırasında veya sonrasında oluşan ve birincil amaçlarla kullanılmayacağı düşünülen, istenmeyen, toplumun sağlığı, huzuru ve özellikle çevrenin korunması bakımından düzenli bir şekilde imha edilmesi gereken maddeler “atık” olarak nitelendirilir. 

Parazit; parazitlik bazı canlı türlerinde yaşam biçimidir ve bunlara parazit adı verilir. 

Hastalık; organizmada birtakım değişikliklerin ortaya çıkmasıyla sağlığın ve iyi hal durumunun bozulması, fizyolojik işlev kayıpları, rahatsızlık ve esenlik karşıtı gibi olgular olarak tanımlanır.

Patojen ise; hastalık ve enfeksiyonlara neden olarak sağlığı olumsuz yönde etkileyen her çeşit organizma ya da madde olarak isimlendirilir. 

Doğru yanıt "B" seçeneğidir.

Enfeksiyöz atıklar; mikrobiyolojik atıklar, enfeksiyöz vücut sıvıları, tümör, doku, organ parçaları, kan ve kan ürünleri ile bunların bulaşmış olduğu pamuk, bandaj, çarşaf gibi nesneler, enfekte deney hayvanı cesetleri, kullanılmış cerrahi sarf malzemeleri, diyaliz atıkları, karantina bölümü atıkları, kontamine hava filtreleri ve benzeri enfekte laboratuvar atıklarıdır.

Kesici-delici atıklar; enjektör iğneleri ve iğneli diğer nesneler, bisturi, lam-lamel, kırık cam ve pipetler, kırık laboratuvar malzemeleridir.

Radyoaktif atıklar; çok zararlı gamma ışınlarını yayan radyonüklid ve benzeri radyoaktif elementler ile bunlarla kontamine olmuş gaz, sıvı ya da katı halde bulunabilen tehlikeli atıklardır.

Tehlikeli atıklar ise; sitostatik ve sitotoksik ilaçlar ve atıklar, ağır metal içeren atıklar, dezenfektan türevleri, X-ışını uygulama solüsyonları, monomerler ve reaktifleri, baz metal artıkları ve anestezik, sedatif, antibiyotik, analjezik türlerini ihtiva eden farmasotik atıklardır.

Doğru yanıt "D" seçeneğidir.

Atıklar ve depolanması ile ilgili verilen tüm maddelerdeki bilgiler doğrudur. Doğru yanıt "E" seçeneğidir.

Zemin kaygan özellikte olmamalı, yüzey girintili çıkıntılı olmamalıdır. Dolayısıyla doğru yanıt "C" seçeneğidir.

C şıkkındaki verilen faktör çevresel bir faktörken diğer şıklar deney hayvanı faktörüyle iliglidir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Parazit ve protozoonlar direkt olarak hastalık oluşumuna etkendir, bulaşma ile ilgili şıklar A,C,D,E şıklarında veirlmiştir. Doğru cevap B şıkıdır.

Verilen bilgiler Salmonellae bakterisine ait olduğu için doğru cevap E şıkkıdır.

II ve Iv te verilen bakterilerin hastalıkları tam tersi olmalıdır. Bu yüzden dorğu şık I ve III maddeleridir. Ve Doğru şık D şıkkıdır.

Pasteurellaceae kemirgenlerde  bulunan önemli bir bakteridir. Bu yüzden doğru cevap B şıkkıdır.

Coronavürus kalıtsal materyali sadece RNA'da oluşan hastalık etkeni bir virüske diğer virüsler DNA'da oluşurlar. Doğru cevap A şıkkıdır.

Veba bakteri, Uyuz ve kene infestasyonu parazit dermatofitosis mantar etkenli hayvandan insana bulaşan hastalıklardır. Kuduz Rhabdovirüs kökenli bir hasyalıktır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Sarcoptes Scabiei Uyu'za, Toxoplasma gondii toksoplazmosis'e, Giardia lamblia Giardiasis'e, Toxocara canis Toksokariasis'e sebep olur. Doğru cevap E şıkkıdır.

A.B.C.E türleri endoparazitlere örnekken, D şıkkı uyuz hastalığına sebep olan bir ektoparazit örneğidir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Ameliyathane, morg ve otopsi atıkları, vücut ve biyopsi parçaları, biyolojik deneylerde kullanılmış ölü hayvanlar ve parçaları tıbbi atıklardır . Tıbbi atıklarda ise patolojik atıklar grubunda değerlnedirilir. Doğru cevap C şıkkdır.