KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK - Deneme Sınavı - 2

Kurum içi paydaşlar, hissedarlar ve çalışanlardan oluşur. Kurum dışı paydaşlar ise toplum, devlet, müşteriler, tedarikçiler, rakipler, yerel idareler, sendikalar ve her kuruma göre değişen, kurumun etkileşim içerinde olduğu kesimlerden oluşur.

Daha geniş bir anlama göre paydaşlar, üretim, politika ve iş sürecinde kurumun etkinliğinden etkilenen bu kişi ve gruplar birincil ve ikincil sosyal paydaşlar olarak da gruplandırılmaktadır: Birincil paydaşların etkileşim düzeyi yüksektir ve kurumun hayatta kalması için hayati önem taşımaktadır. Bunlar, hissedarlar ya da yatırımcılar, çalışanlar ve yöneticiler, müşteriler ve yerel yöneticiler, tedarikçiler ve diğer iş partnerlerinden oluşmaktadır.

Paydaş teorisi ile kurumsal sosyal sorumluluk (KSS) arasında güçlü bağ olduğu görülmektedir. Paydaş teorisi kapsamında kurumların paydaşlarının çıkarlarını koruması temeline dayandırılması aynı zamanda KSS anlayışını da içermektedir.

Carroll(1979) KSS’yi; ekonomik, yasal, etiksel ve isteğe bağlı (hayırseverlik) sorumluluklar olarak kavramsallaştırmıştır.

Küresel işletmelerin kurumsal stratejilerini ana ülke ve ev sahibi

ülke açısından ele alan Galbreath, dört stratejik alternatif önermiştir.

Galbreath’e (2006) göre:

Karşılıklılık Stratejisi “Aydınlanmış öz-çıkar” olarak tanımlanabilecek bu KSS stratejik seçeneği; ekonomik amaçlarla, toplumun yoğun sosyal, ahlaki ve çevresel beklentileri arasındaki çatışmaları/çelişkileri çözmeyi hedeflemesiyle pragmatik bir yaklaşımdır.

Özgecil stratejideki amaç geri vermektir.

Dört aşamalı KSS değerlendirme sürecinde şunlar yer almalıdır:

1970lerde Friedman kurum yöneticilerinin ilk ve en önemli sorumluluğunun paydaşlarının refahını maksimize etmek olduğunu, bu nedenle sosyal sorunların politikacılara ve sivil toplumun inisiyatifine bırakılması gerektiğini ileri sürmüştür.

Paydaş kavramının sözlük anlamına baktığımızda karşımıza hissedar ya da bir ortaklık ya da mal üzerinde payı olan kişi (http://tdkterim. gov.tr/bts/) tanımlarına ulaşmaktayız. Doğru yanıt A şıkkıdır.

Paydaş teorisi kapsamında, paydaşlar kurum içi ve kurum dışı paydaşlar olarak iki grupta ele alınmaktadır. Kurum içi paydaşlar, hissedarlar ve çalışanlardan oluşur. Kurum dışı paydaşlar ise toplum, devlet, müşteriler, tedarikçiler, rakipler, yerel idareler, sendikalar ve her kuruma göre değişen, kurumun etkileşim içerinde olduğu kesimlerden oluşur. Doğru yanıt B şıkkıdır.

Paydaş teorisi kapsamında, paydaşlar kurum içi ve kurum dışı paydaşlar olarak iki grupta ele alınmaktadır. Kurum içi paydaşlar, hissedarlar ve çalışanlardan oluşur. Kurum dışı paydaşlar ise toplum, devlet, müşteriler, tedarikçiler, rakipler, yerel idareler, sendikalar ve her kuruma göre değişen, kurumun etkileşim içerinde olduğu kesimlerden oluşur. Doğru yanıt C şıkkıdır.

Paydaş yönetiminde aranması gereken sorular şunlardır (Tak, 2009; 58). 1. Kurum paydaşları kimlerdir? 2. Bu paydaşların kurum ile ilgileri nelerdir? 3. Paydaşlar kurum açısından hangi fırsatları sunmakta ve hangi tehditleri taşımaktadır? 4. Kurum paydaşlarına karşı ekonomik, yasal, etik ve gönüllü hangi sorumluluklara sahiptir? 5. Paydaşların beraberinde sunduğu fırsatlar ve tehditlerle en iyi şekilde başa çıkabilmek için hangi stratejiler ve faaliyetler yürütülmelidir? Doğru yanıt D şıkkıdır.

Galbreath’in geliştirdiği kurumsal sosyal sorumluluk stratejileri; Hissedar Stratejisi, Özgecil (altruistic) strateji, Karşılıklılık (al gülüm – ver gülüm) stratejisi ve Vatandaşlık stratejisidir. Doğru yanıt E şıkkıdır.

Araçsal kuramlar: Bu bakış açısına göre işletmelerin temel sorumluluğu ortakların koyduğu sermayenin getirisinin maksimize edilmesidir. Dolayısıyla, KSS girişimleri karın maksimize edilmesi amacına dönük bir strateji ya da bir enstrüman olarak değerlendirilebilir. Doğru yanıt E şıkkıdır.

İşletmelerin tek sorumluluğunun; iş olanakları sağlamak, tüketicilerin talep ettikleri ürün ve hizmetleri üretmek, vergileri ödemek, hile ve aldatma olmaksızın açık ve serbest rekabet içinde çalışarak ve operasyonlar için minimum düzeyde yasal gerekliliklere uyarak, kar sağlamak olduğunu savunan yaklaşım Hissedar Stratejisidir. Doğru yanıt D şıkkıdır.

Sadece hissedarlara ve potansiyel dışsal paydaşlara değil, içsel unsurlara karşı da sorumlulukların olduğunun kabulüne dayanan yaklaşım Vatandaşlık stratejisidir. Doğru yanıt C şıkkıdır.

KSS ekibinin oluşturulması ile KSS’nin tanımını yapmak, KSS stratejsinin oluşturulmasında izlenmesi gereken adımlar içinde ön hazırlık aşamasını oluşturur. Doğru yanıt B şıkkıdır.

1. Safha: Ekonomik rekabetçilik anlayışı, 2. Safha: Çevrenin sunduğu gerekli kaynaklar sayesinde çıktıları maksimize etmeye dayalı anlayış, 3. Safha: Ekonomik temellere dayalı maliyet hesaplamaları sonuçları esas alınarak geliştirilen, doğal kaynakların korunmasına yönelik sürdürülebilirlik projeleri yaratma temelli bir anlayış, 4. Safha: Çevreyle uyumlu davranışlar geliştirmek, birçok değişik paydaş grubunu aynı anda dikkate almak ve herkesin kazanacağı bir faaliyet ortamı yaratmaya dayalı bir anlayış. Doğru yanıt A şıkkıdır.

Paydaş teorisidir.