KURUMSAL İLETİŞİM

Credo olarak adlandırılan ve sosyal sorumluluğun ilk örneklerinden olan bildiri 1943 yılında yayınlanmıştır.

Kurumsal sosyal sorumluluk kavramı ilk kez 1953 yılında yer almıştır.

80 li yıllarda başlayan çok uluslu güçlerin yönlendiriciliğinde tek kültür ve tüketim alışkanlıklarını hedefleyen uluslararası bütünleşme sürecine küreselleşme adı verilir.

Küresel ilkeler sözleşmesi 2000 yılında onaylanmıştır.

Türkiye de kurumsal sorumluluk anlayışı kavram olarak ilk defa 1967 yılında ortaya atılmıştır.

Sosyal performans modelini Wood geliştirmiştir.

Kardelenler Türkiye de en eski KSS projelerinden biridir.

Carroll'un sosyal sorumluluk modelinde toplum refahı yer almaz.

Wood un geliştirdiği modelin adı sosyal performans dır.

Wood un geliştirdiği modelin adı aile içi şiddete son dur.

Sosyal sorumluluk anlayışı, kurumların maddi hedeflerini göz ardı etmeden, toplumsal konularda öncelik almalarını ve tüm paydaşların beklentilerini karşılayan bir tavır takınmalarını gerektirmektedir. Sosyal sorumluluk faaliyetlerine önem veren kuruluşlar maddi ama onun da ötesinde itibar gibi manevi kazanımlar elde etmekte ve daha yaşanabilir bir dünya kurma adına kurumsal bir yatırım yapmaktadırlar. Sosyal sorumluluk faaliyetleri, kamu ve özel sektör ile sivi toplum kuruluşlarını bir araya getiren, belirli bir amaç için birlikte yaşamaya yönlendiren, sonuçlarıda hep birlikte paylaşılan önemli etkinliklerdir. Küreselleşme ve artan rekabet kurumların sadece verimliliğe odaklanan ticari işletmeler olarak algılanmasının önüne geçmiş ve toplumsal konulara duyarlı bir tavrı adeta gerekli kılmıştır. Sosyal sorumluluğun artan önemi istihdam politikalarına, şirketlerin yıllık raporlarına ve iletişim politikalarına yansımış ve bu alanlara yatırım yapan kurumlar kısa sürede benzerlerinden farklılaşarak çok daha olumlu bir imaja sahip olmuşlardır. Kurum ve kuruluşları değerli kılan ya da fark yaratan artık sadece ürettikleri ürün veya sundukları hizmetin kalitesi değildir. Bunlarla birlikte; topluma kattığı ve kazandırdığı değerler de önemle dikkate alınmaktadır.

Sosyal sorumluluk en geniş anlamıyla kurumların toplum yararına yaptığı etik ve toplumsal faaliyetlerdir. Amaç birtakım sosyal sorunların, başta çevre, eğitim olmak üzere iyileştirilmesine katkı sağlamak ve gönüllülük esasına göre toplumsal bir sorumluluk yüklenmektir. Kurumsal sosyal sorumluluk etkinlikleri işletmelerin yöneliminin sadece karın maksimizasyonu olmaması gerektiğinden temellenmiştir. Kurumların toplumsal sorumluluklarının bilincinde davranmaları ve başta çevre olmak üzere birtakım problemlerin çözümüne katkı sağlamaları gereğinden hareketle gelişmiştir.

Böylelikle işletmelere ekonomik hedeflerin yanı sıra bir takım insani hedefler konusunda da sorumluluk yüklemekte ve tüm paydaşlarına yönelik çok daha duyarlı ve insani yeni politikalar üretmelerini zorunlu kılmaktadır.

Kurumsal sosyal sorumluluk kavramı ilk kez 1953’te yayınlanan HowardBowen’in “Social Responsibility of the Business” adlı kitabında yer almıştır. Kitapta geçen tanımlamaya göre iş adamının sorumlulukları bazı yükümlülüklerden oluşmaktadır. Bu yükümlülüklerin arasında halk için arzu edilebilir politikaları takip etmek, kararları almak ve eylemleri gerçekleştirmek sayılabilir.

Türkiye’de kurumsal sosyal sorumluluk anlayışı Batı Avrupa ve Amerika’dan daha yeni bir kavramdır. Kavram olarak ilk defa kullanılması 1967 yılında Atilla Gönenli tarafından Sevk ve İdare dergisinde yayımlanan “Yöneticinin amacı sadece kâr mıdır?” başlıklı makale olarak belirtilmektedir.

Kurumsal sosyal sorumluluk üzerine farklı modeller geliştirilmiş ve alana katkı sağlayan bazı yaklaşımlar geliştirilmiştir. Bu modellerin ilki ArchieCarroll’un 1979 yılında geliştirdiği modeldir. Carroll bu modelinde sosyal sorumluluğu ekonomik, yasal, etik ve hayırseverlik boyutlarıyla ele almakta ve şu şekilde açıklanmaktadır.

Keith Davis tarafından geliştirilen bu model, organizasyonun yanı sıra toplumun refahını koruyan ve iyileştiren işletmelerin niçin ve nasıl önlem aldıklarını ve neden yükümlülük sahibi olduklarını tanımlayan beş varsayım dizisinden oluşur. Keith- Davis sosyal sorumluluğun belirsiz bir fikir olduğunu ancak bir yönetim bağlamında ele alınması gerektiğini savunmuştur. Ayrıca bazı sosyal sorumluluk sahibi iş kararlarının kuruma uzun vadede ekonomik kazanç getirebileceğini öngörmüştür. Bu varsayımlar şunlardır:

Bu modele göre kurumların dış çevresi ile ilişkilerinde yürüttüğü faaliyetler, sosyal performans olarak motive eden ilkeler ve davranışsal süreçler ve yönetsel faaliyetlerin gözlenebilir olması şeklindeki üç temel paradigma belirleyici olmaktadır. Wood, bir sürecin somut bir gerçekliği ortaya koymasından yola çıkarak, kurumun çevresel değerlendirilmesini, hedef kitle yönetimini ve sosyal sorunlara cevap verme süreci olarak ele almıştır. Wood’un kurumların sosyal performansını değerlendirmek için ilkeler, süreçler ve sonuçlar açısından ele alınmasını önermektedir. O’na göre, Sosyal sorumluluk ilkeleri Toplumun ekonomik açıdan tüm kurumlara yönelik beklentileri, toplumun kurumun faaliyetleri çerçevesinde oluşan beklentileri ve toplumun moral aktör olarak kurum yöneticisinden beklentileri şeklindeki üç unsurdan oluşmaktadır. Wood, kurumların sosyal değişime cevap verme süreçlerini yeniden tanımlamış ve bunu Çevresel analiz, paydaş yönetimi ve sosyal sorun yönetimi şeklinde üç temel alanda değerlendirmiştir. Wood, sosyal çıktıları ise paydaşların, kurumun ne tür bir motivasyonla sosyal davranışa yöneldiği yargılanabilmesine, kullanılan cevap verme süreçleri değerlendirilebilmesine ve bütüncül performansı belirleyebilmesine dayandırmaktadır.

Kurumsal itibar, bir kurumun paydaşları tarafından paylaşılan ortak algı ve değere verilen isim. Günümüzde firmalar sadece kar elde etmeye değil, kurumsal itibarlarını geliştirmeye de büyük önem vermektedir.

Sosyal sorumluluk etkinliklerinin kurumlara sağladığı faydalar

Sosyal sorumluluk etkinlikleri konusunda olumsuz düşünen birtakım çevreler de bulunmaktadır.

Bu söylemi benimseyenlerin temel görüşü kurumların kârlılık ekseninde yürüyen bir işletme düzenleri olduğu, temel hedeflerin göz ardı edilmesinin kurumlara fayda sağlamayacağı yönündedir. Kârlılık dışında başka faktörlere odaklanan bir işletme anlayışının kurumları yanlış yollara sürükleyebileceği ve yöneticilerin işletme sahiplerine yönelik sorumluluklarını ihmal etmeleri sonucu doğurabileceği iddia edilmektedir. Ayrıca sosyal sorunların çözümünün işletmelerin sorumluluğunda olmadığını düşünen ve kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetlerine olumsuz yaklaşan bu çevreler aynı zamanda bu tür etkinliklerin ek maliyetler getirerek firmaları zarara soktuğunu da iddia etmektedir.

Hem kampanyalar için ayrılan maliyet hem de buna uygun personellerin istihdamı karlılığı tehdit eden bir faktör hâline dönüşeceği ileri sürülmekte böylelikle de kurumlarım temel amacı olan kârlılığı etkileyeceği vurgulanmaktadır.