KURUMSAL İLETİŞİM - Deneme Sınavı - 24

Görselleştirilmiş̧ bir kimlik üç ana başlıkta toplanabilir: Bütünsel (tek çeşit) kimlik, destekli kimlik ve markalaşmış kimlik. Kuruluş ya da firmanın kendi görsel kimliği arka plandadır ama ürün ve hizmet kalemlerinin markaların görsel kimlikleri ön plandadır. Ürün ve hizmet ayrı bir marka görsel kimliğine sahiptir. Ana firma çoğu zaman pek fazla bilinmeyebilir.

Üreten, üretilen ve tüketen açısından ortak anlam yaratma çabasının temel yapı taşlarından birisi imgedir. Kurum, ürün veya markanın hedef kitle tarafından doğru ve etkin şekilde algılanmasının söz konusu olduğu görsel kimlik yaratma sürecinde ortak anlam yaratmak yani mesaj imge bütünlüğünü sağlamak önemlidir. Tasarlanan biçim veya kullanılan renklerin imgesel bağlamda doğru ve yerinde kullanılması bahsi geçen ortak anlamın oluşturulmasında oldukça önemlidir.

Amblem; soyut veya nesnel görüntülerle ya da sözcük özelliği göstermeyen harflerle yapılan, kurum, hizmet veya ürünün temel özelliklerini vurgulayan biçimlendirme (stilize) veya simgesel grafik tasarım ürünüdür. Logo; birden fazla harf karakterinin sözcük halinde okunacak biçimde bir araya getirilmesiyle oluşturulan ve bir ürün, kuruluş ya da hizmeti tanıtan amblem özelliği gösteren simgesel grafik tasarım ürünüdür. Logotyp; genel olarak amblem ve logo yapılarının birlikte kullanıldığı simgesel grafik tasarım ürünüdür.

Dijital teknolojide (yansıtıcılar, TV, bilgisayar, akıllı telefon ekranları vb.) kullanılan üç temel ışık renginin kısaltmasıdır (Red, Green, Blue = Kırmızı, Yeşil, Mavi). Işık tabanlı yaklaşık on altı milyon renkten oluşan bir renk skalasına sahiptir. Dijital ortam için tasarımlarda (web sitesi tasarımı, hareketli grafikler vs.) bu renk modeli kullanılır. Örneğin herhangi bir fotoğraf baskı için kullanılacak ise CMYK renk modelinde baskıya gönderilir, aynı fotoğraf web sitesinde gösterilecekse RGB renk modelinde yayına gönderilir.

CMYK baskı teknolojisinde kullanılan dört temel işlem renginin kısaltmasıdır: Cyan, magenta, yellow, key color/black = Mavi, kırmızı, sarı, siyah

Özel veya resmi kurumların ya da markaların ürün, hizmet, faaliyet alanları ve özelliklerinin görsel veya düşünsel olarak hedef kitlede yarattığı imaj, etki veya farkındalık olarak tanımlanabilen “kurumsal kimlik” üç temel unsurdan oluşmaktadır:

Özel veya resmi kurumların ya da markaların ürün, hizmet, faaliyet alanları ve özelliklerinin görsel veya düşünsel olarak hedef kitlede yarattığı imaj, etki veya farkındalık olarak tanımlanabilen “kurumsal kimlik” üç temel unsurdan oluşmaktadır:

Bütünsel (tek çeşit) kimlik: Kuruluş ya da firmanın, her yerde veya ürettiği tüm ürünlerde tek bir görsel kimlik kullanmasıdır. THY, Shell vb.

Destekli kimlik: Kuruluş ya da firmanın kendi görsel kimliğine ek olarak yan kuruluş ve markaların ayrıca kendi görsel kimlikleri olabilir. Sabancı Grubu, Koç Grubu, Doğan Medya Grubu vb.

CMYK: Baskı teknolojisinde kullanılan dört temel işlem renginin kısaltmasıdır (Cyan, Magenta, Yellow, Key Color/Black = Mavi, Kırmızı, Sarı, Siyah). Bu renkler tram yöntemi ile baskıda kullanılan renkleri oluştururlar. Boya kimyasalı tabanlı renk yapısına sahiptir. Özellikle ofset baskı tekniğinde kullanılmaktadır. Baskı işlemleriyle çoğaltılması düşünülen (antetli kâğıt, kartvizit, afiş vs.) çalışmalarda bu renk modeli kullanılır.

Ablem/Logo/Logotyp, her kurum, hizmet veya düşünceye göre farklı şekillerde kullanılabilir. Sadece biçimsel soyut ya da somut simgesel olarak veya sadece tipografik olarak ya da sadece hem simgesel hem tipografik olarak kullanılabileceğine yönelik herhangi bir kural veya sınırlama bulunmamaktadır. Ancak; amblem/logo veya logotyp tasarımında bir üslup, bir görsel fikir yaratılırken dikkat edilmesi gereken bazı önemli kurallar bulunmaktadır. Aslında bu kurallar diğer tüm tasarım çalışmaları için de geçerlidir. Bunlar şu şekilde sıralanabilir;

RGB: Dijital teknolojide (yansıtıcılar, tv, bilgi- sayar, akıllı telefon ekranları vb.) kullanılan üç temel ışık renginin kısaltmasıdır (Red, Green, Blue = Kırmızı, Yeşil, Mavi). Işık tabanlı yaklaşık on altı milyon renkten oluşan bir renk skalasına sahiptir. Dijital ortam için tasarımlarda (web sitesi tasarımı, hareketli grafikler vs) bu renk modeli kullanılır. Örneğin herhangi bir fotoğraf baskı için kullanılacak ise CMYK renk modelinde baskıya gönderilir, aynı fotoğraf web sitesinde gösterilecekse RGB renk modelinde yayına gönderilir.

Pantone: Baskı teknolojisinde kullanılan bir renk sistemidir. Pantone A.Ş adıyla 1950’de ticari amaçla kurulmuş bir şirkettir. Tasarım ve baskı sü- reçlerinde ortaya çıkan renk hatalarını ortadan kal- dırmak amacıyla oluşturulan PMS (Pantone Matching System) standart bir renk anahtarını üretmiş ve renk uyumunu yakalamıştır. 1000 adet üzerinde renk içeren Pantone kataloğu grafik tasarımcılar ve matbaacılar için baskı sürecinde hatasız sonuç almayı sağlamaktadır. Pantone rengi baskıda cmyk mantığı ile oluşturulmaz, dört renge ilave olarak ya da yalnız da basılabilir. Pantone renkler özellikle rengin değişmesinin istenmediği kurumsal kimlik çalışmalarında ya da tasarımcı veya müşteri için önem taşıyan işlerde tercih edilir.

Sanayi devrimi ve devamındaki endüstriyel gelişmelerle birlikte üretim ve tüketim döngüsündeki artış ve çeşitlilik, kurumsal yapılanmayı ve markalaşmayı beraberinde getirmiştir. On dokuzuncu yüzyılın ilk çeyreğinde ortaya çıkan gelişmeler bugünkü anlamda ilk kurumsal kimlik çalışmalarının da yapılmasına ortam hazırlamıştır. Büyük Britanya’da Arts&Crafts akımıyla başlayan tasarım hareketi, 1919 gibi Almanya’da Bauhaus okulunun kurulması ile ortaya çıkmış ve yirminci yüzyılın ilk çeyreğinde özellikle Almanya merkezli şirket sahipleri ürünlerini pazarlama anlamında yoğun şekilde grafik tasarım sanatçılarıyla iş birliği içinde çalışmaya başlamışlardır. Bu durum markalaşmanın ilk ciddi örneklerinin verilmesine yol açmıştır. Nihayet 1907 yılına gelindiğinde; mimar, öğretmen, grafik tasarımcı Peter Behrens, AEG (Allgemeine Elektrizitäts-Gesellschaft) şirketinin başkanı tarafından, sadece grafikler için değil aynı zamanda binalar, girişler ve ürünlerde de AEG için tek model bir tasarım stilinin formülleştirilmesi için görevlendirilmiştir. Böylece Behrens, ilk kurumsal kimlik tasarımcısı olarak tarihe geçmiştir.

1907 yılında; mimar, öğretmen, grafik tasarımcı Peter Behrens, AEG (Allgemeine Elektrizitäts-Gesellschaft) şirketinin başkanı tarafından, sadece grafikler için değil aynı zamanda binalar, girişler ve ürünlerde de AEG için tek model bir tasarım stilinin formülleştirilmesi için görevlendirilmiştir. Böylece Behrens, ilk kurumsal kimlik tasarımcısı AEG firması da kurumsal kimlik tasarlanan ilk firma olarak tarihe geçmiştir. Behrens, AEG’ nin tüm görsel kimliğini modern anlamda yaratmış, mimar ve endüstriyel tasarımcı kişiliğini de devreye sokarak AEG için binalar ve ürünler tasarlamıştır. Modern çağın ilk resmi kurumsal kimlik tasarımcısı olan Behrens; fabrikanın inşası, elektrikli ürün konseptlerinin oluşturulması, ambalajlar, kataloglar, broşürler, afişlerin tasarımı, satış mağazalarının dekorasyonu ve hatta işçi lojman binalarının yapımından sorumluydu. Bir şirketteki görsel tutarlılığa genel bir yaklaşımın ilk denemesi olan bu durum, o güne kadar benzeri olmayan bir örnek olarak tarihe geçmiştir

Görselleştirilmiş bir kimlik üç ana başlıkta toplanabilir: Bütünsel (tek çeşit) kimlik, destekli kimlik ve markalaşmış kimlik. Bu durum çoğu zaman firmanın üretim ve hizmet özelliklerinin yapılanması ile ilişkili olabilir.

Bütünsel (tek çeşit) kimlik: Kuruluş ya da firmanın, her yerde veya ürettiği tüm ürünlerde tek bir görsel kimlik kullanmasıdır. THY, Shell vb.

Destekli kimlik: Kuruluş ya da firmanın kendi görsel kimliğine ek olarak yan kuruluş ve markaların ayrıca kendi görsel kimlikleri olabilir. Sabancı Grubu, Koç Grubu, Doğan Medya Grubu vb.

Markalaşmış kimlik: Kuruluş ya da firmanın kendi görsel kimliği arka plandadır ama ürün ve hizmet kalemlerinin markaların görsel kimlikleri ön plandadır. Ürün ve hizmet ayrı bir marka görsel kimliğine sahiptir. Ana firma çoğu zaman pek fazla bilinmeyebilir. Unilever vb.

Görsel kimlik çalışmaları firma, kurum, ürün veya faaliyetin özelliklerine göre değişiklik gösterebilir. Bazen herhangi bir faaliyetin (dernek, vakıf, kongre, sempozyum, festival vs.) tanıtımında da görsel kimlik yaklaşımı sergilenebilir. Ancak normal şartlarda bir kurum dikkate alınırsa, yapılması gereken temel görsel kimlik çalışmaları baskı ve dijital amaçlı olarak şu şekilde sıralanabilir:

Bu sıralamada yer almayan birçok üretim maddesi, buraya eklenebilir. Grafik tasarımcı oluşturacağı görsel kimlik yapısında, temel olarak bahsi geçen bu çalışmaları hazırlamak durumundadır. Ancak; bazen kurumun faaliyet alanları ve üretim çeşitliliği, hizmet sektörünün farklı alanlarındaki kendine has ihtiyaçları (promosyonlar, farklı kıyafetler vs.) listelenen bu ürünlerin dışında farklı üretimleri de zorunlu hâle getirebilir.

Kurumsal kimliğin inşasında, görsel kimlik kitapçığında yer alan standartlara uyulmaması durumunda ise görsel bütünlük bozulacağı için görsel kimlik yaratılamaz.

CMYK: Baskı teknolojisinde kullanılan dört temel işlem renginin kısaltmasıdır (Cyan, Magenta, Yellow, Key ).

RGB: Dijital teknolojide kullanılan üç temel ışık renginin kısaltmasıdır (Red, Green, Blue).

Pantone: (Pantone Matching System) standart bir renk anahtarını üretmiş ve renk uyumunu yakalamıştır.

Web Renkleri (HEX): Web renkleri oluşturmak için web sayfası tasarımında kullanılan program kod sistemidir.

İmgeler iletişim sürecinin önemli bir parçasıdır. İmge, hem tasarlayan hem de tasarımı izleyen tarafından yorumlanabilir. Bu yorumlama çabası iletişim sürecinde etkili     olabilir. İletişim sürecinde imge bir ara zemin konumundadır, imgelerin kaynaklık ettiği ve sürecin anlam kazandığı yerin imgelerle özneler arasındaki zemin olduğu söylenebilir. Buradan hareketle; imge, hem sürecin anlamlandırılmasında hem de sürecin inşasında yani tasarımında önemlidir. Bir başka ifade ile üreten, üretilen ve tüketen açısından ortak anlam yaratma çabasının temel yapı taşlarından birisidir.

İmge: Zihinde tasarlanan ve gerçekleşmesi özlenen şey, duyu organlarının dıştan algıladığı bir nesnenin bilince yansıyan benzeri, bir uyaran söz konusu olmaksızın bilinçte beliren nesne ve olaylar, hayal, imaj. Fransızca ve İngilizce’de kullanılan “image” sözcüğünden geldiği düşünülen “image” sözcüğünün Türkçe’deki tam karşılığının “imge” kelimesi olduğu ve bu kelimenin Eski Türkçe’ de işaret anlamına gelen “im” kökünden türetildiği de belirtilmektedir. Kurum, ürün veya markanın hedef kitle tarafından doğru ve etkin şekilde algılanmasının söz konusu olduğu görsel kimlik yaratma sürecinde ortak anlam yaratmak yani mesaj imge bütünlüğünü sağlamak önemlidir. Tasarlanan biçim veya kullanılan renklerin imgesel bağlamda doğru ve yerinde kullanılması bahsi geçen ortak anlamın oluşturulmasında oldukça önemlidir.

Ablem/Logo/Logotyp, her kurum, hizmet veya düşünceye göre farklı şekillerde kullanılabilir. Sadece biçimsel soyut ya da somut simgesel olarak veya sadece tipografik olarak ya da sadece hem simgesel hem tipografik olarak kullanılabileceğine yönelik herhangi bir kural veya sınırlama bulunmamaktadır. Ancak; amblem/logo veya logotyp tasarımında bir üslup, bir görsel fikir yaratılırken dikkat edilmesi gereken bazı önemli kurallar bulunmaktadır. Aslında bu kurallar diğer tüm tasarım çalışmaları için de geçerlidir. Bunlar şu şekilde sıralanabilir;