KURUM UYGULAMALARI

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın görevleri 633 sayılı Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun Hükmündeki Kararname ile belirlenmiştir. Buna göre A, B, C ve E seçeneklerinde yazılanlar bu bakanlığın görevleri arasında yer almaktadır. D seçeneğinde yazılan ise Milli Eğitim Bakanlığı’nın görevleri arasındadır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bünyesinde gerek korunmaya ve bakıma gerekse yardıma ihtiyacı olan aile, çocuk, engelli, yaşlı ve diğer bireylere yönelik çalışmalar “sosyal hizmetler” aracılığıyla verilmektedir. Sosyal hizmetler; bireylerin maddi, manevi, mahrumiyetlerinin ve ihtiyaçlarının karşılanması, sosyal problem durumlarının önlenmesi ve çözümlenmesine yardımcı olunması, kısaca bireylerin yaşam koşullarının iyileştirilmesi ve yükseltilmesini amaçlayan hizmetler bütünüdür. Doğru cevap B seçeneğidir.

Aile danışma merkezleri; ailenin gelişiminin ve güçlenmesinin sağlanabilmesi için aile üyelerinin kendi kendilerine yeten bireyler olabilmesi ve problem çözme yeterliklerinin geliştirilmesi amacıyla gerek koruyucu, önleyici gerek eğitici, geliştirici ve gerekse rehberlik ve rehabilite edici hizmetler veren kuruluşlardır. Çocuk destek merkezileri; suç ve suça yönelik olarak sokaktaki sosyal tehlikelere maruz kalmaları nedeniyle haklarında bakım ve korunma kararı bulunan çocuklar için hizmet veren kuruluşlardır. Özel bakım merkezleri, bakıma muhtaç engelli bireylerin bakımlarının yapılabilmesi için yatılı ya da gündüzlü olarak hizmet veren, bireyler tarafından açılmış özel kurumlardır. Resmî bakım merkezleri, resmî kurum veya kuruluşlar tarafından açılan ve bakıma muhtaç engellilerin bakımına yönelik yatılı ya da gündüzlü hizmet veren sosyal hizmet kuruluşlarıdır. Aile danışma ve rehabilitasyon merkezleri; engelli bireylerin kendilerine yetebilen bireyler olabilmeleri ve eğitim hayatlarına hazırlanabilmeleri, aynı zamanda ailelerindeki uyumun sağlanabilmesi için hem engelli birey hem de ailelerine yönelik gündüz hizmet veren kurumlardır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Çocuk destek merkezileri; suç ve suça yönelik olarak sokaktaki sosyal tehlikelere maruz kalmaları nedeniyle haklarında bakım ve korunma kararı bulunan çocuklar için hizmet veren kuruluşlardır. Çocuk yuvaları; Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğüne bağlı, 0-12 yaş arası korunmaya muhtaç çocuklar ile 12 yaşını doldurmuş ancak tek başına yaşamını devam ettiremeyecek durumda olan kız çocuklarının, tüm yönlerden gelişimlerinin sağlanması ve topluma yararlı bireyler olarak yetiştirilmesine yönelik hizmetler veren kuruluşlardır. Çocuk evleri; haklarında korunma ya da tedbir bulunan 0-18 yaş arası çocukların korunma ve meslek sahibi olabilmelerine yönelik hizmet veren kuruluşlardır. Çocuk kulüpleri, 6-12 yaş grubu çocukların boş zamanlarının uygun programlarla değerlendirilmesi, ayrıca bakım ve korunmalarının sağlanması amacıyla bireyler tarafından açılan özel kuruluşlardır. Özel kreş ve gündüz bakımevleri ise, bireylere ait, 0-66 aylık çocukların gelişim, bakım, korunma ve beslenmelerine yönelik hizmetlerin sunulduğu kuruluşlardır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Çocuk destek merkezileri; suç ve suça yönelik olarak sokaktaki sosyal tehlikelere maruz kalmaları nedeniyle haklarında bakım ve korunma kararı bulunan çocuklar için hizmet veren kuruluşlardır. Çocuk yuvaları; Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğüne bağlı, 0-12 yaş arası korunmaya muhtaç çocuklar ile 12 yaşını doldurmuş ancak tek başına yaşamını devam ettiremeyecek durumda olan kız çocuklarının, tüm yönlerden gelişimlerinin sağlanması ve topluma yararlı bireyler olarak yetiştirilmesine yönelik hizmetler veren kuruluşlardır. Çocuk evleri; haklarında korunma ya da tedbir bulunan 0-18 yaş arası çocukların korunma ve meslek sahibi olabilmelerine yönelik hizmet veren kuruluşlardır. Çocuk kulüpleri, 6-12 yaş grubu çocukların boş zamanlarının uygun programlarla değerlendirilmesi, ayrıca bakım ve korunmalarının sağlanması amacıyla bireyler tarafından açılan özel kuruluşlardır. Özel kreş ve gündüz bakımevleri ise, bireylere ait, 0-66 aylık çocukların gelişim, bakım, korunma ve beslenmelerine yönelik hizmetlerin sunulduğu kuruluşlardır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Özel kreş ve gündüz bakımevleri ile özel çocuk kulüplerinde; sosyal hizmet, psikoloji, çocuk gelişimi, psikolojik danışmanlık ve rehberlik, sosyoloji, aile ve tüketici bilimleri ile öğretmenlik alanlarından (bu alanlar için özel bir sınırlama belirtilmemiştir) mezun olanlar “sosyal çalışma görevlisi” olarak görev yapabilirler. Ayrıca Özel Kreş ve Gündüz Bakımevleri ile Özel Çocuk Klüplerinin Kuruluş ve İşleyiş Esasları Hakkındaki Yönetmelikte bu kurumlarda çalışabilecek öğretmenlik alanları, fizik, kimya, fen bilgisi, biyoloji, matematik, Türk dili ve edebiyatı, tarih, coğrafya, sosyal bilgiler biçiminde örneklendirilmiştir. Çocuk doktorları ise bu kurumlarda sosyal çalışma görevlisi olarak görev almazlar. Doğru cevap E seçeneğidir.

A, B, D ve E seçeneklerinde yazılanlar Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğünde görev yapan çocuk gelişimcinin görevleri arasında yer almaktadır. C seçeneğinde yazılan ise Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğünde görev yapan çocuk gelişimcinin görevleri arasındadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Çocuk destek merkezileri; haklarında bakım tedbiri veya korunma kararı bulunan çocuklardan psiko-sosyal desteğe ihtiyacı olduğu tespit edilenlerin, bu ihtiyaçlarının giderilinceye kadar geçici süre ile bakım ve korunmalarının sağlandığı, aile, yakın çevre ve toplum ilişkilerinin düzenlenmesine yönelik çalışmaların yapıldığı yatılı sosyal hizmet kuruluşlarıdır. Doğru cevap D seçeneğidir.

A, B, C ve D seçeneklerinde yazılanlar çocuk evi sorumlusunun görevleri arasında yer almaktadır. E seçeneğinde yazılan ise çocuk evlerinde görev yapan çocuk gelişimcinin görevleri arasındadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Kadın konukevleri; fiziksel, duygusal, cinsel, ekonomik ve sözlü istismara veya şiddete uğrayan kadınların, şiddetten korunmaları, sorunlarının çözülmesi, varsa çocukları ile birlikte ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla geçici süreyle kalabilecekleri yatılı sosyal hizmet kurumlarıdır. Bu kurumlar kadın konukevi, sığınma evi, kadın sığınağı, kadın evi, şefkat evi gibi adlarla Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, belediyeler, il özel idareleri ve sivil toplum kuruluşları tarafından açılabilmektedir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Engellilik sınıflandırması uyarınca ağır engelli olduğu belirlenen ve önemli ölçüde günlük yaşamın gerekliliklerini yerine getirememesi nedeniyle başkalarının yardımı ve bakımı olmadan yaşamını devam ettiremeyecek düzeyde düşkün bireyler ise bakıma ihtiyacı olan engelli bireyler olarak ifade edilmektedir.

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca sosyal hizmete yönelik müdahale ya da takibi gerektiren çocuk, genç, kadın, erkek, engelli, yaşlı bireyler ve bu bireylerin ailelerine yönelik olarak verilecek olan hizmetler (koruyucu, önleyici, destekleyici, geliştirici, rehberlik, danışmanlık) “Sosyal Hizmet Merkezlerince” yürütülmekte olup, her ilde en az bir sosyal hizmet merkezi bulunmaktadır. Bu merkezlerin görevleri ilgili yönetmeliğe göre şu şekilde belirlenmiştir: Korunmaya, bakıma ve yardıma muhtaç birey ve ailelerin tespit edilmesini, desteklenmesini ve gerekli hizmetlere yönlendirilmesini sağlamaktır.

Sosyal Hizmet Merkezleri Yönetmeliğinin 4’ üncü maddesinin j bendinde bu kurumlarda çalışanlara yönelik bir “meslek elemanı” tanımı yapılmış olup (Ek:RG-1.8.2013-28725) bu tanımlamada; sosyal hizmet, psikolojik danışmanlık ve rehberlik, psikoloji, sosyoloji, çocuk gelişimi, öğretmenlik ile aile ve tüketici bilimleri lisans programı mezunları yer almıştır.

İlgili Yönetmeliğin aile danışmanının eğitimi ve niteliklerine ilişkin bilgilerin yer aldığı 14’üncü maddenin birinci fıkrasında; “Sosyal hizmet, psikoloji, sosyoloji, psikolojik danışmanlık ve rehberlik, tıp, hemşirelik ve çocuk gelişimi alanlarından birinde en az dört yıllık lisans programlarından mezun olanlar, Millî Eğitim Bakanlığı, Yükseköğretim Kurulu veya üniversitelerden biri tarafından uygun görülen en az üç yüz saati teorik ve en az otuz saati süpervizyon eşliğinde olmak üzere yüz elli saati uygulamalı toplam dört yüz elli saatlik aile danışmanlığı alanında bir eğitim programını başarıyla tamamladıktan sonra sertifika alanlar aile danışmanı unvanı alabilir” şeklinde bir madde yer almaktadır.

Evlat edindirme ve koruyucu aile hizmetlerini koordine etme Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün görevidir.

Bakım elemanları;

şeklinde bir madde yer almaktadır. Söz konusu Yönetmeliğin 40’ıncı maddesi uyarınca ön lisans mezunu çocuk gelişimcilerin bakım elemanı olarak görev yapabilecekleri anlaşılmaktadır.

Çocuğa ait harçlık, tasarruf ve harcamalara ilişkin iş ve işlemleri yapma görevi çocuk yuvalarında görev yapan çocuk gelişimcilerin görevlerinden değildir.

Görüldüğü gibi, çocuk gelişimciler, çocukların yaş ve gelişim özelliklerini göz önünde bulundurarak eğitim programları hazırlamak, onlara iyi alışkanlıklar kazandırmak, gelişimlerine ilişkin testler uygulayarak sonuçlarını raporlaştırmak, gelişimlerini izlemek ve destekleyici çalışmalar yapmakla yükümlüdürler.

Çocuk kulüpleri; 6-12 yaş grubu çocukların boş zamanlarının uygun programlarla değerlendirilmesi, ayrıca bakım ve korunmalarının sağlanması amacıyla bireyler tarafından açılan özel kuruluşlardır.

Kadın konukevi, sığınma evi, kadın sığınağı, kadın evi, şefkat evi gibi adlarla Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, belediyeler, il özel idareleri ve sivil toplum kuruluşları tarafından açılabilmektedir.