KURUM KÜLTÜRÜ

Manevi kültürün elemanları belli bir topluma özel olan örf ve âdetleri, dinî ve ahlaki normları, çeşitli değer yargılarını, dil ve edebiyatı, müzik ve diğer estetik değerleri kapsamaktadır.

Örgütsel kültürün özellikleri dört ana grupta toplanmaktadır.

1.Örgüt kültürü öğrenilmiş veya sonradan kazanılmış bir olgudur.

2.Örgütsel kültür düzenli bir şekilde tekrarlanan veya ortaya çıkarılan davranışsal
kalıplar şeklindedir. 

3. Örgüt kültürü grup üyeleri arasında paylaşılabilir niteliktedir.

4. Örgüt kültürü yazılı bir metin değildir.

Kurum kültürünü oluşturan faktörler, değerler; varsayımlar; normlar; inançlar; semboller; mit, hikâye ve efsaneler; liderler ve kahramanlar; sloganlar; dil; teknoloji; törenler olarak açıklanabilir.

“Bireysel açısından bakılınca kültür, kişiye özgüdür. Toplumsal açıdan ise tarihin damgasını taşıyan, kuşaktan kuşağa aktarılan, insanlar arası ortak birçok şeyin paylaşımı olarak görünür.”

Maddi kültür dediğimizde araç ve gereç, makine, köprü ve maddi yapısı olan diğer tesisler akla gelmektedir.

Manevi kültür ise örf ve âdetler, sosyal müesseseler, sosyal organizasyon, değer hükümleri vb. konuları ifade etmektedir.

Marx’ın tanımıyla “doğanın yarattıklarına karşılık insanoğlunun yarattığı her şey” kültür
kavramı içerisinde tanımlanmaktadır.

Manevi kültür ögelerini toplumbilimsel analizi karşımıza üç farklı öge çıkarmaktadır, bunları; Bir Kurallar Düzeni; resmî ve resmî olmayan davranış kuralları, yasalar, yönetmelikler, örgütler, gelenekler, görenekle, inançlar olarak sayabiliriz. Bu davranış kuralları, insanları belli toplumsal ve tarihsel koşullarda belli biçimlerde davranmaya zorlar. Bir Eylem Düzeni; bu kurallara uygun davranışlar düzeni, Simgeler Düzeni; göstergeler, sloganlar vb. den kurulu bayrak, rozet, afiş, renk olarak görmekteyiz.

Hofstede uluslararası bir şirket olan IBM’in tüm dünyadaki çalışanlarına gönderilen ayrıntılı mülakat ve anketler ile temel kültürel farklılıkları belirlemiş ve bu farklılıkları dört temel boyutta ifade etmiştir:
• Güç mesafesi: Güç mesafesi, bir toplumun bireyleri ve örgütlerinde gücün eşit olmayan bir biçimde dağılımı ile ilgilidir. Gücün bir toplumun bireyleri arasında neden olduğu mesafe o toplumun değerleri ve normları ölçüsünde gerçekleşmekte ve toplum tarafından benimsenen güç düzeyindeki farklılıklar zaman içerisinde içselleştirerek kurumsallaşmaktadır. Düşük bir güç uzaklığı kademelenmesi vatandaşın güç ve zenginlik farklarına toplumun önem vermediğini gösterir.
• Belirsizlikten Kaçınma: Belirsizlikten kaçınma bir toplumun kuşku uyandıracak durumlar karşısında kendini tehdit altında hissetme, kurallar ve diğer güvenlik önlemleri yoluyla bunları engelleme çabalarının derecesini gösterir. Belirsizlikten kaçınma özelliğinin yüksek olduğu toplumlarda insanlar genelde istikrar aramakta; belirsiz, açık olmayan ve yazılı kurallarda yeri bulunmayan, şüpheli ve riskli durumlardan korkmakta ve çekinmekte; otorite, hiyerarşi, yazılı ve formel kurallara sıkı sıkıya bağlı kalarak kendilerini güvence altına almak istemektedirler. Belirsizlikten kaçınması düşük olan kültürlerin ise daha düşük stres düzeyleri ve daha zayıf egoları olup fikir ayrılığını kabul etme dereceleri yüksektir.
• Bireycilik ve Ortaklaşa Davranış: Bireycilik, birey ve topluluk arasında toplum içinde hâkim olan ilişkiyi tanımlamakta ve bu durum insanların birlikte yaşama biçimine yansımaktadır. Bireyciliğin benimsendiği toplumlarda bireyler arasındaki ilişkiler zayıftır. Her bireyin kendi ilgi alanı ve çıkarları doğrultusunda davranması beklenir. Ortaklaşa davranışta ise toplum üyeleri arasındaki bağlar güçlüdür. Toplumun ve üyesi olunan her grubun çıkarları öncelikle dikkate alınır.
• Erillik ve Dişillik: Bir toplumda geçerli ve baskın olan değerlerin ne oranda erkeğe veya kadına özgü olduğunu ifade etmektedir. Erkeklik- dişilik; başarı, rekabet, meydan okuma, kazanma, güçlü olma gibi erkeğe özgü olduğu savunulan değerlerin; yaşama kalitesi, iş birliği, hizmet, güçsüzlere yardım, sıcak ilişkiler ve affedicilik gibi kadına özgü değerlere göre ne derece baskın olduğu ile ilgilidir.

Belirsizlikten kaçınma bir toplumun kuşku uyandıracak durumlar karşısında kendini tehdit altında hissetme, kurallar ve diğer güvenlik önlemleri yoluyla bunları engelleme çabalarının derecesini gösterir.

Örgüt kültürü başarıyı doğrudan etkileyen bir kavramdır ve bir örgütteki her kademedeki çalışanlarca paylaşılır. Örgüt kültürü her kademedeki çalışan tarafından oluşturulur, paylaşılır ve aktarılır. Yönetim, örgüt kültürünü etkiler ancak sadece yönetim kademesinin paylaştığı bir kavramdan ve var olma biçiminden fazlasıdır. Doğru cevap E'dir.

Sözcük anlamıyla “colere” ekin, sipariş, bakım anlamına gelmektedir. Kültür sözcüğü Latince “colere” den türetilmiştir. Cultura sözcüğü ilk kez Voltaire tarafından kullanılmıştır.1793 yılında Alman Dili Sözlüğünde “cultur” olarak kullanılmıştır. Doğru yanıt B'dir.

Wells, kültür için “sosyal kalıtımın tümü” ifadesini kullanmakta, bununla da içgüdüsel ve genetik koşullanmaya bağlı olmamayı ifade etmektedir.  Doğru cevap D'dir.

Kültürü pek çok düşünür farklı şekilde tanımlamıştır. Marx’a göre “doğanın yarattıklarına karşılık insanoğlunun yarattığı her şey” kültür kavramı içerisinde tanımlanmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Hostede kültürü ''zihinsel programlama'' adını verdiği bir yaklaşımla ifade eder.İnsanların bilgisayarda olduğu gibi bir tür zihin programlamaya tabi olduklarını söylemektedir. İnsanların çocukluklarından itibaren belirli bir sosyal çevre içinde duygu, düşünce ve davranışlarının oluştuğunu ifade ederek kültürün sosyal kalıtımın bir ürünü olduğunu kabul etmektedir  Doğru cevap B'dir.

Statü töreni, bireyin statüsündeki değişimi gösterir. Emeklilik yemekleri de statü törenlerinin içerisinde yer alır. Doğru cevap B'dir.

Yenilme töreni, örgütteki değişime önem verir ve öğrenme ve başarmayı cesaretlendirir. Buna verilecek örnek yeni bir şirket eğitim merkezinin açılması olabilir. Doğru cevap A'dır.

Semboller kültürün içerisinde özel anlam taşıyan kelimeler ve objelerdir. Kültürün anlamını açıklayarak örgütün derinlerindeki değerleri simgelerler. İnsanlar belirsizlikle ve kaosla başa çıkabilmek için sembolleri yaratırlar. Semboller, örgütsel yapı gerçekte olması gerekene tam uygun olmasa bile, bir yapı oluşturarak belirsizliğe karşı engel oluştururlar. Semboller, örgüt içerisindeki birtakım fikirlerin, değerlerin ve duygusal anlatımların iletilmesini mümkün kılan ve göründüklerinden daha fazla anlam yüklü nesneler, objeler veya eylemler olarak ifade edilebilir Doğru cevap B'dir.

Teknoloji kültürün gözle görülen maddi boyutunu oluşturmaktadır. Teknoloji; insanlar için belirli bir fiziksel, psikolojik ve sosyal çevre oluşturmakta, dolayısıyla söz konusu çevre de insan davranışlarını ve ilişkilerini etkilemektedir. Teknoloji belirli bir kültürün ürünü olduğu gibi kendisi de kültürün bir ögesi olmaktadır. Doğru cevap A'dır.