KÜRESELLEŞME VE KÜLTÜRLERARASI İLETİŞİM

Küreselleşme “malların, sermayenin, bilginin ve emeğin tek tip düzenleme altında dünya çapında dolaşımı ve bunun giderek anındalaşmaya değişimi” (Çatı, 2000: 43) olarak ele alınmaktadır.

Doğru cevap a'dır.

Küreselleşmenin yeni bir kavram olmamasına rağmen, günümüzde ulaştığı hız
ve derinliğinin yeni olduğu ileri sürülebilmektedir. Bilinmektedir ki, günümüzdeki küreselleşme, dünyanın gördüğü ilk küreselleşme hareketi değildir. Bundan
önce üç tarihsel periyotta küreselleşme hareketi ile karşılaşılmıştır ki, bu dönemler sırasıyla 1490, 1890 ve 1990’lı yıllardır. Ancak sadece 1990’lı yıllardaki küreselleşme hareketinin tüm dünyayı etkisi altına aldığı söylenebilmektedir.

Doğru cevap b'dir.

Söz konusu unsurları, ana başlıklarıyla ekonomik, teknolojik ve ideolojik faktörler olarak üç
grupta toplamak mümkündür.

Doğru cevap c'dir.

Sistematik ve bütünsel bir süreç olan küreselleşmenin ekonomik, siyasal ve sosyo
kültürel olmak üzere üç boyutundan söz edilebilmektedir.

Doğru cevap d'dir.

• Öğrenilir; kültür biyolojik veya miras yoluyla aktarılmaz, öğrenerek ve tecrübe ederek kazanılır.
• Uyarlanabilir; kültür üzerinde değişim veya uyarlama yapmak insanın doğal kabiliyeti dahilindedir.
• Kuşaktan kuşağa aktarılır; kültür çoğalan bir birikimdir, kuşaklar arasında
bir bağdır.
• Paylaşılır; kültür tek bir bireye değil, toplumun tüm bireylerine aittir.
• Sınırlayıcıdır; kültür ait olduğu toplumu bir takım ölçüler içine sokarak
sınırlamaktadır.
• Simgeleyicidir; kültür bir olgunun başka bir olgu tarafından tanımlanması,
simgelenmesi veya kullanılmasıdır.

Doğru cevap e'dir.

Uluslararası pazar genişledikçe, satın alma
alışkanlıkları ve zevkler daha benzer bir hâle gelmektedir. Bundan dolayı, uluslararası reklam kampanyalarında daha genel bir tema oluşturma eğilimi artmaktadır. Fakat bu durum, reklamların tamamen aynı olacağı anlamına gelmemelidir.
Uluslararası reklamlarda böyle bir merkezileşmemeye gidilmesini etkileyen faktörler şunlardır (Kirpalani, 1985: 399’dan akt: Eser, 2005: 315):
• Pazar Kriteri: Düşük rekabet, farklı demografik yapılar, düşük gelir dağılımı ve düşük endüstrileşme;
• Kültürel Kriter: Kültürel tabular, dinî engeller, yabancı işletmelere karşı
olumsuz tutumlar, kozmopolit tutuma karşı olarak kültürel bağlılık;
• Medya Kriteri: İşletmenin ulusal pazarındakinden farklı bir medya olması;
• Diğer Kriterler: Fiyatın çok önemli oluşu, reklamların kabulünün düşük
düzeyde oluşu, çok öznel olan reklam kavramları, reklamlarda duygusallığın yüksek oranda kullanılması vb.

Doğru cevap a'dır.

Uluslararası işletmelerin kültüre ve kültürel farklılıklara duyarlı yönetim pratikleri şu şekilde sınıflandırılabilir (Saran, 2005: 73-74):
1- Karşılıklı Anlayış

2- Güvensizliği Önlemek

3- Uluslararası İş Birliklerini Zedeleyecek Gaflardan Kaçınma
4- Gerekli Bağlantıların Kurulması
5- Uluslararası Katılımlar, Ortaklıklar ve Şirket Evlilikleri

Doğru cevap b'dir.

Uluslararası Katılımlar, Ortaklıklar ve Şirket Evlilikleri: Uluslararası
alanda faaliyet gösteren her işletmenin hedefi, potansiyelleri en üst düzeyde kullanma olanağı veren şirket birleşmeleri, ortaklıklar ve uluslararası
katılımlardır. Bu aşamada başarılı kültürlerarası yönetimin temel görevleri
daha da anlam kazanmaktadır:
• Karşılıklı anlayış; başarının temel yapı taşlarından biri de tüm katılımcıların, diğer katılımcıların planlarını ve çıkarlarını anlamayı öğrenmeleridir.
• Ortak hedeflerin tanımlanması; ortak hedeflerin tanımlanmasından önce
pazarın koşulları kadar sosyal ve politik çevrenin de tanınması gerekmektedir.
• Pazar ağlarının genişletilmesi; kültürlerarası ağların yardımı ile yeni ürün
ya da hizmetlerin geliştirilmesi mümkün olabilecektir.
• Sinerjiden yararlanmak; kültürlerin çakışma potansiyellerini ve ortak özelliklerini en üst düzeyde değerlendirmek gerekmektedir.
• İşletmenin başarı grafiğini yükseltmek; uluslararası iş dünyasında kültürlerarası yönetim, tüm ticari faaliyetlerin temel amacı olan ekonomik başarının sağlanmasına hizmet etmektedir.

Doğru cevap c'dir.

Kültür, genel bir ifadeyle, insanoğlunun duygu, düşünce ve davranışlarının art alanı olarak tanımlanabilmektedir

Kültür, her şeyiyle insan eseridir; insanlar kültürü hem oluşturur hem de kültürden etkilenirler. Kültür, tarihsel bir olgudur; geçmiş ile günümüzü bağlayan bir köprüdür ve süreklilik gösterir. Kültür göreli bir kavramdır; her toplumun kendine has kültürel özellikleri vardır. Kültür dinamik bir bütündür; zaman içinde, hatta aynı coğrafyanın farklı bölgelerinde bile farklılık gösterebilir. Kültür birleştiricidir ve düzen sağlar.

Kültür:

• Öğrenilir; kültür biyolojik veya miras yoluyla aktarılmaz, öğrenerek ve tecrübe ederek kazanılır.
• Uyarlanabilir; kültür üzerinde değişim veya uyarlama yapmak insanın doğal kabiliyeti dahilindedir.
• Kuşaktan kuşağa aktarılır; kültür çoğalan bir birikimdir, kuşaklar arasında bir bağdır.
• Paylaşılır; kültür tek bir bireye değil, toplumun tüm bireylerine aittir.
• Sınırlayıcıdır; kültür ait olduğu toplumu bir takım ölçüler içine sokarak sınırlamaktadır.
• Simgeleyicidir; kültür bir olgunun başka bir olgu tarafından tanımlanması, simgelenmesi veya kullanılmasıdır.

Kültürü etkileme özelliğine sahip bu faktörler; “dil, din ve inançlar, değerler, norm ve kurallar, örf ve adetler, tutumlar, simgeler, yasalar ve ahlak kuralları, teknolojik, ekonomik ve siyasal yapı” (Eroğlu, 2000: 56) olarak sınıflandırılabilmektedir.

‘Küresel’ kavramı ilk defa, Marshall
Mcluhan’ın ‘Komünikasyonda Patlamalar’ (1960) adlı kitabında yer almıştır. Mcluhan bu yeni süreç için ‘Global Köy’ kavramını kullanmış ve kavramı literatüre kazandırmıştır.

Sistematik ve bütünsel bir süreç olan küreselleşmenin ekonomik, siyasal ve sosyo
kültürel olmak üzere üç boyutundan söz edilebilmektedir. Birbirinden ayrı düşünülemeyen bu üç boyut, hem birbirinin nedenini, hem de sonucunu oluşturmaktadır.

1970’lerden sonra faaliyetlerini arttıran uluslararası işletmeler, 1980’lerde hayatımıza yön veren bilgi iletişim teknolojilerinin hız ve kapasitelerindeki artış ve 1990’lı yılların başında SSCB’nin çökmesiyle tek kutuplu hâle gelen dünya, küreselleşmenin itkilerini oluşturmaktadır.

Birinci Küreselleşme (1490):

Katalizör: Coğrafi keşifler, Merkantilizm

Araç: Coğrafi keşifler, Sömürgecilik

Olumlayıcı ifade: “Tanrının dinini tüm dünyaya yayma”

Sonuç: Sömürgecilik

Doğru cevap d'dir.

İletişim devrimi üçüncü küreselleşme dalgasında katalizör görevi görmüştür

Kültürel küreselleşme Ritzer’e göre ‘McDonaldlaştırma’ kavramı ile ifade edilmektedir. McDonaldlaşma, küreselleşmenin semantiği içinde kültürel küreselleşmenin ideolojik yansımasını sembolize etmektedir çünkü toplumun McDonaldlaşması ile hazır yiyecek kültüründen öte, uluslararası işletmelerin öncülüğünde bir yaşam biçiminin temsili yerleşmektedir.

Ulaşım teknolojilerindeki gelişmeler de, insanların ve ürünlerin hareketliliğini ve yer değiştirmesini kolaylaştırmakta, ayrıca her geçen gün daha hızlı ve daha az maliyetli hâle gelmesiyle de küreselleşmenin ateşleyicilerinden biri olarak değerlendirilmektedir. Özellikle Avrupa’da büyük kentlerin birbirine dev demir yolu projeleriyle bağlanması, teknolojinin küreselleşme üzerindeki etkisine verilecek somut bir örnek olarak dikkat çekmektedir.

I – II – IV