KÜRESELLEŞME VE KÜLTÜRLERARASI İLETİŞİM

Voltaire, Fransız İhtilali öncesinde kültür sözcüğüne “insan zekasının oluşumunu ve gelişimini belirleyen” bir terim olarak yeni bir anlam kazandırmıştır.

Sosyolojide kültür kavramı, etkileşimlere yön veren senaryo ve rollerin işleyişinin daha iyi anlaşılmasına yardım eden bir kavram olarak kullanılmaktadır. Kültür terimini bu anlamda ilk kez kullanan İngiliz Antropoloğu E. B. Taylor, kültürün ünlü ve bugün de geçerli olan bir tanımını yapmıştır; kültür, “etnografyadaki en geniş anlamında, bilgi, sanat, hukuk, ahlak, töre ve tüm diğer yetenek ve alışkanlıkları içeren karmaşık bütün”dür.

Alt kültürler bazı hâkim değerleri kapsarlar fakat kendilerine özgü yaşama şekilleri, değerleri vardır. Alt kültür toplumun temel kültür unsurlarını paylaşan fakat bunun dışında kendini diğer gruplardan ayıran değer, norm ve yaşam biçimleri olan grupları kapsar.

Bir toplumun teknolojisi, eserleri, aletleri maddi kültür öğeleridir. Maddi kültür, insan eliyle yapılan alet ve eserleri ve el emeğinin ham maddeyi belirli bir biçimde işlemesiyle ona şekil vermesiyle oluşur. Başka bir deyişle, sanat yapıtları, mimarisi, ev biçimleri ve benzerleri toplumun maddi kültürünü oluşturur.

Dil kültürün en önemli parçası ve taşıyıcısıdır. Dil, kültürün bütün unsurlarının, nesilden nesle aktarılmasına, kişiler arası iletişime ve sosyal ilişkilerinin düzenlenmesine aracılık etmektedir. Bu temel eleman, kültürün öğrenilmesine, manaların simgelenmesine yardımcı olur.

Din kültürün ayrılmaz bir parçasıdır ve diğer kültür öğelerini de etkiler. Her kültür, onu oluşturan topluluğun inandığı dinin izlerini taşır. Bu bütün dinlerin özelliğidir Dil, ahlak kuralları, sanat, edebiyat, tarih vb. bütün kültür öğeleri dinden etkilenmiştir. Hepsinin içeriğinde inanılan dinin izleri vardır.

Simge dıştan bir işaret ya da jesttir ve bir anlam ya da değeri temsil eder; çağrışım yolu ile duyguları hatırlatıp tahrik eder, böylece belirli fikirlere canlılık verir.
Simgesiz toplum yoktur ve dil de aslında sesler ve işaretlerden oluşan bir semboller sistemidir. Sosyal grupların birliği, semboller aracılığı ile belirtir. Mesela bayrak, aynı gruba mensup olanlar için birleştirici bir araçtır. Dinlerin yüzyıllar içinde birliklerini koruyabilmeleri çok geniş semboller sistemine dayanmaları sayesinde mümkün olmuştur.

Kültürleşme: Farklı kültürlerin karşılıklı etkileşime girmesi ile gerçekleşen kültür alışverişidir. Kültürleşme süreci sonunda her iki birey ya da toplum yavaş ya da hızlı değişir.
Örnek: Avrupa Birliği’ne üye ülkelerin kültürel etkileşime girmesi.

Kültürel Yayılma: Bir kültürde ortaya çıkan maddi ya da manevi kültür öğesinin dünyadaki başka kültürlere yayılmasıdır. Örnek: Spagettinin İtalya’dan, ulusçuluk fikrinin Fransa’dan, tütün içmenin Kuzey Amerika Yerlilerinden, yoğurdun Türklerden
dünyaya yayılması gibi.

• Batı Kültürü:
- İyimserlik - daha iyi hale getir
- Doğayı etki altına almak - kontrolü ele al
- Aktivizm (eylemcilik) - bir şeyler yap
- Dakiklik - sonradan daha erken
- Göreceli saldırganlık - güçlü = daha iyi
- Geleceğe uyum sağlama - planlama, yeni olan = daha iyidir
- Standartlaştırma - benzer olana aynı davranma

Bireyselleştir - farklılıkları farket Doğu Kültürüne ait bir özelliktir.

KÜLTÜR KAVRAMI

Her yerde ve her toplumda belirli maddi gereksinmeleri gidermek amacıyla oluş- turulmuş kaba ve incelmiş, işlenmiş bir tekniğin yanında insan ilişkilerini dü- zenleyen kurallar, gelenekler, fikirler ve kişisel düşünceler vardır. İşte bu ilişki ve sistemlerin toplamı Malinowski’ nin dediği gibi, insanın tabiata karşı fakat kendisi için yarattığı bir vasıtadan ibaret olan ve kültür adı verilen sosyal bir kurum ve olguyu meydana getirir (Erdoğan, 1994).

Doğru cevap a'dır.

Kültür, antropoloji dilinde ve eserlerinde şu temel kavramlar karşılığında kullanı- lan soyut bir sözcüktür (Güvenç, 1996);

• Kültür, bir toplumun ya da bütün toplumların birikimli uygarlığıdır. • Kültür belli bir toplumun kendisidir.
• Kültür, bir dizi sosyal süreçlerin bileşkesidir.
• Kültür, bir insan ve toplum kuramıdır.

İklim ve çevrenin oluşturduğu fiziksel şartlar bir gruba ait kültürün gelişiminde önemli rol oynamaktadır.

Doğru cevap b'dir.

Kültürün oluşumda rol oynayan faktörler ve kurumlar; ekoloji ve fiziksel çevre, aile, din, eğitim ve politik sistem olarak değerlendirilmektedir.

Doğru cevap c'dir.

Kültür irrasyoneldir.

Doğru cevap d'dir.

Genel kültür, bir toplumun ya da ülkenin, her sosyal grubunda, her coğrafi bölgesinde geçerli olan, benimsenen ve yaşanan hakim unsurlardan ibarettir. Başka bir deyişle genel kültür, toplumdaki bütün davran düzlemlerinde var olan kültürdür (Eroğlu, 1996: 109). Bir ülkenin ya da toplumun hakim inançları, değerleri, hareket tarzları ve yaptırımların türleri genel kültürü oluşturan parçalardır (Erdoğan, 1994).

Doğru cevap e'dir.

Karşı Kültür

Toplumda, sosyoekonomik ve politik anlamda yerleşmiş olan ve aile, okul ve diğer örgütler, özellikle de kitle haberleşme araçlarıyla naklonulan bütün genel kültürü reddetmek isteyenlerin, değişik alanlarda meydana getirmeye çalıştıkları kapsam- lara karşı kültür denilmektedir (Köse ve diğerleri, 2001).

Doğru cevap a'dır.

Alt kültür toplumun temel kültür unsurlarını paylaşan fakat bunun dışında kendini diğer gruplardan ayıran değer, norm ve yaşam biçimleri olan grupları kapsar.

Doğru cevap b'dir.

Kültürlenme

Toplumun, kendi kültürel özelliklerini yeni kuşaklara sosyalleşme yoluyla aktarmasıdır. Örnek: Türk toplumunda yetişen bir kişi Türk gibi düşünür, davranır ve giyinir.

Doğru cevap c'dir.

Kültürel yeterlik, çok kültürlü ortamlarda kurumlar ve çalışanlarının etkin bir biçimde çalışabilmesini sağlayan birtakım tutum, beceri, davranış ve prensiplerdir.

Doğru cevap d'dir.

Kültür Emperyalizmi

Kültür emperyalizmi, gelişmiş ülkelerin az gelişmiş diğer kültürleri özellikle kitle iletişim araçlarıyla etkilemesi ve kendine benzetmesidir.

Doğru cevap e'dir.