KÜRESELLEŞME VE KÜLTÜRLERARASI İLETİŞİM - Deneme Sınavı - 12

Yüce gönüllülük

Çatışma artması ve azalmasında şu aşamalar söz konusudur:

Farklı kültürlerarası iletişim biçimleri ile etkileşim, paylaşım ve iletişim içersindeyken dikkat edilmesi gereken temel noktaları özellikle çatışmanın azaltılması konusunda bir rehber olarak değerlendirebiliriz. Bu bağlamda, çatışmanın oluşmaması ve mümkün olduğunca çözüme kavuşturulabilmesi için kültürlerarası iletişimin bireylere rehberlik edebilecek şu noktalarından yararlanabiliriz:

Farklı fikirlerin karşı karşıya gelmesi ile bir sonuca gitme çaba- sına kısaca “dialektik” adını vermekteyiz. Dialektik yaklaşımı ile birlikte bir teze, yani bir önermeye karşılık başka bir tez, yani antitez sunulmaktadır. Bu iki karşı tezin sunulması ile birlikte başka bir sonuca, yani senteze ulaşılmaktadır. Bu da kendi başına bağımsız bir tezi, yani önermeyi içermektedir.

Çatışmaların çözümlenmesinde üretilen teknik süreçler bakımından üç farklı temel yöntemden yararlanıldığını söyleyebiliriz. Bunlar şu şekilde ifade edilebilir:

1. Pazarlık: İki ve daha fazla tarafın bir çatışmayı çözmek için çalışmasıdır.
2. Ara buluculuk: Çatışmada yer alan kişi ya da gruplara üçüncü bir tarafın yardım etmesidir.
3. Hakemlik: Üçüncü bir taraf aracılığı ile çatışmadaki tarafların çözüme ulaşmaya zorlanmasıdır.

Çatışma ve barış temel alınarak kültürleri inceleyecek olursak aşağıdaki gibi bir ayrışmayı da gözlemlemiş oluruz:

Savaş, Şiddet ve Çatışma Eğilimli Kültürler:

Barış ve Şiddet Karşıtı Kültürler:

Çatışma ve barış temel alınarak kültürleri inceleyecek olursak aşağıdaki gibi bir ayrışmayı da gözlemlemiş oluruz:

Savaş, Şiddet ve Çatışma Eğilimli Kültürler:

Barış ve Şiddet Karşıtı Kültürler:

Barış süreçlerinin oluşturulması ve inşası ile ilgili olarak farklı yaklaşımlara rastlamaktayız. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:

Pasif Yaklaşım: Temel olarak savaşı veya çatışmayı ahlaki olarak yanlış gören yaklaşımdır.

John Paul Lederach Yaklaşımı: Lederach yaklaşımına göre barışın inşası en aşağıdan başlar ve yukarıya doğru ilerler. Baskı ve şiddet altındaki toplulukların özgürleştirilmesi fikrine bağlanmış olan bir barış inşası söz konusudur. Bu fikrin öngörülmesi ile birlikte barış kültürü ve yapılarının ortaya çıkabilmesi temel amaç olmaktadır. Çatışmanın dönüşmesini istediğimiz ortamda söz konusu olan insani ve kültürel tüm kaynaklar öngörülmeli, sürece dahil edilmeli ve bunlara saygı duyulmalıdır. Dönüşümün uzun süreli amacı ortamdaki insan ve kaynaklar üzerindeki geçerliliği pekiştirmektir.

Johan Galtung Yaklaşımı: Galtung’un yaklaşımı içersinde temelde üç nokta öne çıkmaktadır. Bunlar:

Bireysel açıdan barışa hizmet edecek üç temel özelliği şu şekilde ifade edebiliriz:

Alçak gönüllülük: Belli konular içersinde haklı olduğumuzu düşünmek kadar her zaman haklı olamayacağımızı bilmemiz de önemli bir başlangıç noktası olacaktır. Aynı zamanda, başkalarından da öğrenebileceğimiz şeylerin olduğunu düşünebilmemiz de farklı katkılar sağlayacaktır.

Yüce gönüllülük-büyüklük: Süreçler içersinde zorlukları aşmada kolaylaştırıcı bir yaklaşımın ötesinde, vermeyi bir değer olarak görmek de barışı inşa eden yaklaşımlardan olacaktır. Belli bir şarta bağlı olmaksızın ve karşılığında birşey beklemeden vermek de barışın inşa edilmesi sürecinde olumlu katkılar sağlayacaktır.

Hizmet: Barışın inşası sürecinde paydaş olan ve farklı beklenti düzeylerine sahip birey ve toplulukların ihtiyaçlarını gözeterek hizmeti temel alan eylemleri uygulamaya koymak da olumlu sonuçlar doğurmaktadır. Süreçte karşı taraf olarak yer alanın varoluş koşullarına saygı göstermek de önemli bir noktadır.

Elbette, güç kullanımı çatışmaya ilişkin ifade edilebilecek temel vurgu alanlarından sadece bir tanesidir. İster çatışma içersinde güç kullanmaya ilişkin eğilimler olsun, ister çatışma içersinde farklı biçimler ortaya çıksın öncelikle çatışmanın
temel nedenlerini anlamamız gerekir. Özetle bu nedenlere bakacak olursak şu temel nedenleri görürüz:
1. Sınırlı Kaynaklar (zaman, para, mülk ve benzerleri gibi),
2. Karışlanmamış Temel İhtiyaçlar (güvenlik, kimlik, kendini ifade edebilmek
ve benzerleri gibi),
3. Çatışan Değerler (örneğin özgürlüğe karşı eşitlik, ailenin güvenliğine karşı
risk alma konusunda istek gibi),
4. İnançlar,
5. İdeolojiler (örneğin kapitalizm ve komünizm ilkelerinin buluşamaması).

3. Bütünleştirici güç: Güçle ilgili paydaşlara sunduğumuz iletişimde “doğru olduğuna inandığım şeyi yapacağım, bu da özgün bir yol olacak ve sonunda
daha da yakınlaşmış olacağız” diyen bir önermede bulunmuş oluruz.

Her çatışmanın eşit ağırlıkta yoğunluğa sahip olmadığını vurgulamamız gerekir. Burada yoğunluk ifadesi ile vurgulanmak istenen, çatışmanın alansal çerçevesidir. Farklı ölçekler içersinde çatışma sınırlarını ifade edebiliriz. Kısaca, çatışmanın boyutsal sınırlarına baktığımızda aşağıdaki şu temel gruplandırmaları
görürüz:
1. Kişiler içindeki çatışma
2. Kişiler arası çatışma
3. Gruplar içindeki çatışma
4. Gruplar arası çatışma
5. Devletler arası çatışma

Farklı kültürlerarası iletişim biçimleri ile etkileşim, paylaşım ve iletişim içersindeyken dikkat edilmesi gereken temel noktaları özellikle çatışmanın azaltılması
konusunda bir rehber olarak değerlendirebiliriz. Bu bağlamda, çatışmanın oluşmaması ve mümkün olduğunca çözüme kavuşturulabilmesi için kültürlerarası
iletişimin bireylere rehberlik edebilecek şu noktalarından yararlanabiliriz:
1. İletişimde sorumululuk alın.
2. Yargılardan uzak durun.
3. Saygı gösterin.
4. Empati kurun.
5. Sabırlı olun.
6. Kendi kültürel yanlılıklarınızı hatırlayın.
7. Esnek olun.
8. Açık mesajlar paylaşın.
9. Kültürel hassasiyetinizi arttırın.
10.Dinlemeyi önemseyin

Çatışmaların çözümlenmesinde üretilen teknik süreçler bakımından üç farklı
temel yöntemden yararlanıldığını söyleyebiliriz. Bunlar şu şekilde ifade edilebilir:
1. Pazarlık: İki ve daha fazla tarafın bir çatışmayı çözmek için çalışmasıdır.
2. Ara buluculuk: Çatışmada yer alan kişi ya da gruplara üçüncü bir tarafın
yardım etmesidir.
3. Hakemlik: Üçüncü bir taraf aracılığı ile çatışmadaki tarafların çözüme
ulaşmaya zorlanmasıdır.

Savaş, Şiddet ve Çatışma Eğilimli Kültürler

• Kuvvete dayanan güce inanmak

• Her zaman bir şekilde düşman vardır

• Otoriter yönetim biçimleri yaygın

• Gizlilik ve propaganda ihtiyacı

• Silahlanma

• İnsanları istismar etme

• Doğayı istismar etme

• Erkek egemen

Barış ve Şiddet Karşıtı Kültürler

• Eğitim sistemi barış kültürünü destekler

• Hoşgörü, dayanışma ve uluslararası
anlaşma

• Demokratik katılım söz konusudur

• Serbest dolaşan bilgi

• Silahsızlanma

• İnsan hakları

• Sürdürülebilir kalkınma

• Erkek ve kadın arasında eşitlik

Kültürel yeterlilik: Kültürlerarasında benzerlikler olabileceği gibi farklılıkların da olabileceğini görmek, bu farklılıkların varlığını kabul etmek ve bunlara saygı göstermek anlamına gelmektedir. Diğer kültürlere karşı hassiyetlerin özenle yaşatılması gerektiğini, bu durumla ilgili bilginin arttırılmasını
ve çeşitliliğe önem verilmesini işaret etmektedir.

Pasif Yaklaşım: Temel olarak savaşı veya çatışmayı ahlaki olarak yanlış gören yaklaşımdır.

Etkili diyalog için önerilen 12 temel ilkeden de yararlanabileceğimizi düşünebiliriz (Justice ve Jamieson, 1998). Yararlanabileceğimiz ilkeleri şu şekilde sıralayabiliriz:
• Kendi varsayımlarımız için bilinçli hale geliriz.
• İnsanlar fikirlerin arkasındaki anlamı ararken birbirlerini ödüllendirir.
• İnsanlar ortak bir deneyim üretmek ve ortaklaşa nasıl birlikte düşüneceklerini anlamak için çalışırlar.
• Farklılıklar kabul edilir ve açıklamalar için aranırlar.
• Farklı deneyim ve fikirlerden yeterince büyük bir yapıyı oluşturmak için
yararlanılır.
• Tabu olarak kabul edilegelmiş konular güvenli ve anlamlı bir aramada ele
alınabilir.
• Belli bir gündem yoktur. Anlaşma zamanla ortaya çıkmaya başlar.

• Parçalayarak düşünmek bir bütün içersinde düzenli hâle gelir.
• Karmaşık probleme ‘yeni bir gözle’ bakarız.
• Karşılıklı ve çaprazlama konuşmalar teşvik edilir.
• Sürecin başlangıcı vardır, ama sonu yoktur. Ne zaman oluşursa değişim o zaman gerçekleşir. Acele etmeye gerek yoktur.

Bireylerarası ve taraflar arasında barışı inşa etmede 10 temel kuralı bir rehber
gibi de değerlendirebiliriz. Bunları sıralayacak olursak:
1. Zaman içersinde tüm gelişmelerden sıyrılarak kendimizi ve temsil ettiğimiz toplulukları nasıl ilişkilendirdiğimizi anlamamıza yardımcı olacak süreçler üretmeliyiz.
2. İnsanların ve toplulukların benzer ihtiyaçlara sahip olduğunu hatırlamalıyız.
3. Kendi veya topluluğumuzun ihtiyaçlarının başkaları tarafından nasıl yerine getirilmesini bekliyorsak kendimizin ve topluluğumuzun başkalarının
ihtiyaçlarını karşılayıp karşılamadığını düşünmeliyiz.
4. Birinden veya bir topluluktan birşeyi yapmasını veya yapmalarını istiyorsak öncelikle bir talepte mi, yoksa bir istekte mi bulunduğumuzu görebilmemiz gerekir.
5. Birinden veya bir topluluktan neyi yapmasını ‘istemediğinizi’ söylemek yerine, o kişi veya topluluktan neyi yapmasını ‘istediğimizi’ söylemek daha
olumlu bir süreç üretecektir.
6. Birinden veya bir topluluktan ‘ne olmasını veya ne olmalarını’ söylemek yerine, ne tür bir eylemde bulunmalarını istediğimizi söylemek ve o eylem ile
birlikte o kişi veya topluluğun ne yönde olacağını umduğumuzu söylemek
daha olumlu bir süreç üretecektir.

7. Biri veya bir topluluk ile bir konu veya fikirde uzlaşmak veya uzlaşmadan
önce o kişi veya topluluğun ne hissettiğini ve neye ihtiyaç duyduğunu anlamaya çalışmalıyız.
8. ‘Hayır’ ifadesini kullanmak yerine bizi ‘evet’ demekten alıkoyan ihtiyacın
ne olduğunu vurgulamayı tercih edebiliriz.
9. Eğer bir konuda olumsuz düşünceler ve hisler gelişmeye başladıysa ne tür
ihtiyaçların karşılanmamış olabileceğini düşünmeliyiz. Bunun ardından da
bunları karşılayabilmek için nelerin yapılabileceğini hesaba katmak daha
olumlu çözümler ve süreçler üretecektir. Maalesef, sıkça karşılaştığımız
yaklaşım ise kendimiz ve topluluğumuz ile diğerleri için neyin yanlış olduğunu ve ters gittiğini tespit etmeye çalışmaktır.
Kişiler ve topluluklar arasında olumlu inşa edilmiş süreçlerin olumlu geribildirimler ile paylaşılabilmesinin süreçleri daha da sürdürülebilir kılacağını
hatırlamalıyız.

Gücü değişime sokmamız; tarafların sahip olduğu güçlere bağlı olarak yerine gelmesini istediğimiz süreçlerde taraflar kurdukları iletişim ile “istediğim şeyi bana ver, ben de sana istediğin birşeyi vereyim” diyen bir iletişimi paylaşmak anlamına gelir.