KÜLTÜRLERARASI İLETİŞİM

Çokkültürlü insan yaklaşımı, bireylerin birden fazla kültürün üyesi olmaları durumunda, bu kültürlerin mensupları ile iletişimde sorun yaşamayacakları varsayımı
üzerine kuruludur. Çokkültürlü bireylerin birden fazla kültür ortamında etkin iletişim gerçekleştirebildiğinden yola çıkarak, tanımadıkları kültürlerin üyeleri ile etkileşimlerinde de başarılı olacakları düşüncesine dayalı bu yaklaşım, çokkültürlü olmanın genel olarak kültürlerarası iletişimde avantaj sağladığını ileri sürmektedir.

Sosyal davranışçılık yaklaşımına göre, kültürlerarası iletişim yeterliği, iletişime katılan bireyin kişilik özelliklerinden çok, başka ülkelerde yaşayarak ya da eğitim programları yoluyla elde ettiği deneyimlere bağlıdır. Öğrenme kuramlarından biri olan “Sosyal Davranışçılık Kuramı” ya da diğer adıyla “Sosyal Bilişsel Kuram”a göre, davranışların mutlaka doğrudan öğrenilip pekiştirilmesi gerekmez. Davranışları gözlemleyerek ve başkalarının yaptıklarının sonuçlarına bakarak da öğrenmek mümkündür. “İkinci elden öğrenme” de denilebilecek bu öğrenme “gözlem yoluyla öğrenme” olarak bilinir. Sosyal davranışçılık
yaklaşımı, yabancı kültürün de gözlem yoluyla öğrenilebileceğini ve bireyin bu bilgiye dayanarak o kültürün üyeleriyle etkin iletişim kurma yeterliğine sahip olabileceğini ileri sürmektedir.

Bireyin duygusal bakımdan yabancı ile iletişime hazır olması kültürlerarası iletişim yeterliğinin ön koşuludur. Bir insanın,
• etnomerkezci olmaması ya da etnomerkezcilik düzeyinin düşük olması,
• karşılaşılan kültürle ilgili ön yargılarının bulunmaması ya da ön yargılarının
farkında olması,
• açıklık ve sezgi gücüne sahip olması kültürlerarası iletişim yeterliği edinmeye duygusal açıdan hazır olduğunu gösterir.

Kültürlerarası iletişim yeterliği, bireyin etkileşimde bulunduğu yabancılarla etkin iletişim kurabilmesini sağlar ve duygusal, bilişsel ve davranışsal bileşenlerden oluşur. Üçüncü sırada fiili ya da davranış düzeyi gelir. Bu düzeyde birey, kültürlerarası karşılaşmalarda duygusal ve bilişsel donanımına dayanarak iletişim davranışları sergiler. İletişim sürecinde karşıdakine saygı göstermek, esnek olmak, dil ve genel olarak iletişim becerilerini kullanmak ve belirsizliğe karşı toleranslı olmaktır.

Öz saygısı yüksek bireylerle öz saygısı az olan bireylerin kültürlerarası iletişim sürecindeki davranışları birbirlerinden farklıdır (Adler ve Towne, 1993). Öz saygısı
yüksek bireyler, öz saygısı az olanlara göre;
• başkaları hakkında daha olumlu düşünen,
• başkalarından daha çok kabul gören,
• başkaları tarafından izlendiğinde daha etkin olan,
• amirleriyle birlikte çalışırken kendini daha rahat hisseden ve
• başkalarının olumsuz yorumlarına karşı kendilerini daha iyi koruyan kişilerdir.

Kültür şoku, bireylerin, tanımadıkları bir toplumsal çevreye uyum sağlamakta zorlanmaları sonucunda içine girdikleri bunalım ve gösterdikleri tepkiler, anomi durumudur.

İletişim yeterliği, kişisel bakımdan etkili, toplumsal bakımdan uygun bir tarzda iletişim gerçekleştirme yetisidir.

İletişime dahil olanlar ve iletişim ortamı hakkında bilgi yetenek kadar önemlidir.

Bireyin kendini yeterli hissetmesi, bireyin iletişim yeterliğini değerlendirmede önemli değildir.

İletişimde uygunluğun öğeleri biçem, miktar, ilişkililik ve niteliktir. Yetenek iletişimde uygunluğun bir öğesi değildir.

Başka ülkede bir nedenle yaşayıp yabancılarla deneyimleri başarı ile uygulayan bireyin her kütürler arası iletişim ortamında başarılı olacağı görüşüne uluslar arası birey yaklaşımı denir.

Yabancı kültür hakkında bilgiyi doğru kaynaklardan öğrenip içselleştirir.

Ön yargılarının farkında olmak

Başkalarının olumsuz yorumları bireyin azmini düşürür.

Empati, doğuştan gelen bir yetenek değildir sonradan öğrenmeyle geliştirilir.

Kültür şoku olumlu bir sonuca sebep olmayacağından yanıt "uyum" dur.

c

a

A

c