KÜLTÜRLERARASI İLETİŞİM

Belirli amaç için bir araya gelen ve onu oluşturanlar arasındaki bağların çok güçlü olmadığı, yaşamını uzlaşmayla belirlenmiş kurallar çerçevesinde sürdüren insan gruplarına verilen ad topluluktur.

Değer, diğerlerine göre tercih edilen fikir, duygu, davranış ve duruma denir.

Dolayısıyla boş bırakılan kısma “değer” getirilmelidir.

Alışkanlık haline gelen davranışı göstermeyenler için herhangi bir toplumsal yaptırım uygulanmaz. Eğer bir alışkanlık toplum tarafından istenilir olmaktan çıkarsa ondan vazgeçilir. Bu nedenle alışkanlık kolayca yayılan ve kolayca terk edilen, yaptırımı olmayan en zayıf toplumsal norm olarak kabul edilir.

Örf, gelenekten daha dar kapsamlı yaşam alanlarında uyulması zorunlu normları içerir. Örfe aykırı davrananlar toplumdan dışlanır, yakınları ile ilişkisini yitirir

Aynı toplumsal tabaka ve aynı toplumsal sınıfa mensup bireyler farklı statülere sahip olabilir. Toplumsal statü, bireyin toplumsal grup hiyerarşisi içindeki konumunu belirtir.

I, II ve IV’te verilen ifadeler, kalıp ve ön yargıların bilişsel işlevleri iken III’te verilen ifade  toplumsal işlevdir.

Belirsizlik, bilinmeyen, neye nasıl tepki vereceği kestirilemeyen yabancıyla iletişime nereden başlayacağını bilememek duygusunu ifade eder.

Gündelik yaşam, bireyin toplumsal yaşam içinde diğerleriyle paylaştığı yaşam
kesitidir.

Görgüsüzlüğe karşı uygulanan yaptırım ayıplamadır.

Toplumsal işleyişi ve bireylerin davranışlarını belirli değerlere göre düzenlemek için koyulan ilke ve kurallara norm adı verilir.

Norm, bir kültürün tercih ettiği düşünce ya da davranış kurallarına göre belirlenen davranış modelleridir.

Alışkanlık en zayıf normdur. Eğer bir alışkanlık toplum tarafından istenilir olmaktan çıkarsa ondan vazgeçilir. Bu nedenle alışkanlık kolayca yayılan ve kolayca terk edilen, yaptırımı olmayan en zayıf toplumsal norm olarak kabul edilir.

Görenek herhangi bir toplumun kültürünü içselleştirmiş bireylerin göstermesi gereken davranışlar ve iş yapma biçimleridir.

Âdet, genel kabul görmüş iş yapma biçimleri ve davranış örüntülerine verilen addır. Toplumda, bazı işler ya da toplumsal ilişkiler, üzerinde uzlaşma sağlanmış biçimde ve belirlenmiş davranış kalıpları ile gerçekleştirilir ve bu kalıplaşmış yapıya âdet denir. Bir âdetin neden öyle olduğu sorgulanmaz. Âdetleri mantık yürütme yoluyla anlamak da pek mümkün değildir. Bu nedenle mantık zinciri içinde yeniden bir âdet oluşturulamaz. Belirlenen ya da üzerinde uzlaşma sağlanmış olanın dışında davranmak âdet olmadığı için kabul görmez. Âdetlere uygun olmayan bu tür davranış ya da iş yapma biçimi toplumsal bir yaptırım olan alay konusu olur ve bazen ayıplama ile cezalandırılır. Âdete uymayan ayıplanır. Âdete uymak normal kabul edilir.

Örf, gelenekten daha dar kapsamlı yaşam alanlarında uyulması zorunlu normları içerir. Örfe aykırı davrananlar toplumdan dışlanır, yakınları ile ilişkisini yitirir ve bazı durumlarda fiziki cezalandırmaya maruz kalırlar. Söz gelimi, evlenme geleneğinde yer alan söz kesimi aşamasında verilen sözün tutulması örftür. Bunun için ayrıca yazılı bir belgeye gerek yoktur.

Yasa, toplumsal normlar içinde kuralları ve yaptırımları belirlenmiş ve yazılı olarak kaydedilmiş en güçlü normdur. Yasalar, toplumun bütünü için geçerli olan, uygulanmasında bireysel, bölgesel, etnik, kültürel vb. farklılıkların dikkate alınmadığı, kurumsallaşmış normlardır.

Aynı toplumsal tabaka ve aynı toplumsal sınıfa mensup bireyler farklı statülere sahip olabilir. Toplumsal statü, bireyin toplumsal grup hiyerarşisi içindeki konumunu belirtir.

Kalıp düşünceler ve ön yargılardan arınmak mümkün olmadığı gibi gerekli de değildir; çünkü kalıp düşünce ve ön yargıların da iletişimde işlevleri vardır. Kalıp düşünceler ve ön yargılar gündelik yaşamda edindiğimiz izlenimleri, deneyimleri ve karmaşık enformasyonu düzenleyerek kategorileştirir ve birey için bir yönelim sistemi oluşturur. Böylece birey için “gerçekliğin işlenmesi” ve içinde bulunulan durumun anlaşılması kolaylaşır. İlk kez karşılaşılan yabancı birey, grup ve durumlar kalıp düşünceler yardımıyla sınıflandırılır, zihinde bilinenlerle karşılaştırılır ve belirli bir yere yerleştirilir. Böylece yaşamın karmaşıklığı azaltılmış ve karşılaşılan durumlar anlaşılır hale gelmiş olur. Kalıp düşünce ve ön yargıların bu işlevine bilişsel işlev denir.

Toplumsal tabaka, toplum içinde benzer ekonomik, siyasal güce sahip olan ve benzer eğitim aşamalarını tamamlamış, bilgi birikimine sahip ve benzer yaşam biçimini benimseyen bireylerin oluşturduğu gruplardır. Bu gruplar birbirine göre üst, orta ve alt tabaka olarak sıralanır. Bireyler zamanla bir tabakadan diğerine geçebilirler.

Etnomerkezcilik genel anlamıyla “bireyin, kendi grubunun izlediği yolun diğerlerinden üstün olduğu ya da diğer grupları kendi grubundan aşağı görme düşüncesi” olarak tanımlanır. Etnomerkezcilik de ötekileştirmenin temel gerekçelerinden biridir.