KÜLTÜRLERARASI İLETİŞİM

Ötekileştirme, anlamayanı ve anlaşılamayanı dışlamak olarak tanımlanır.

Etnomerkezcilik genel anlamıyla “bireyin, kendi grubunun izlediği yolun diğerlerinden üstün olduğu ya da diğer grupları kendi grubundan aşağı görme düşüncesi” olarak tanımlanır.

Toplumsal yaşam bireyler ve toplumsal kurumlar arasındaki bağlantıların tümünü içerir ve sonuç olarak da bu bağlantılardan ibarettir. Yani, toplum içinde yaşıyorsanız diğer bireylerle, aile kurumuyla, devlet kurumuyla, eğitim kurumuyla, ekonomi kurumuyla, hukuk kurumuyla bağlantınız var demektir.

Genellikle öteki ile arasında mesafe koymak şeklinde ifade edilen bu tutumlar üç şekilde gerçekleşir. Birincisinde birey, kendi kültürel ölçütlerine göre, yabancı ile arasına, onunla ilgilenmediğini, ona önem vermediğini gösteren bir mesafe bırakır. Bu mesafeye ilgisizlik mesafesi diyoruz. İkincisinde yabancıyla etkileşimde bulun- mamak için aralarına daha büyük bir iletişim mesafesi koyar. Bu mesafe sakınma mesafesi olarak adlandırılır. Son olarak, yabancıyla aralarına, düşmanlık duygula- rını gösterecek derecede mesafe koyar. Bu mesafeye ise aşağılama mesafesi denir.

Âdet, genel kabul görmüş iş yapma biçimleri ve davranış örüntülerine verilen addır. Toplumda, bazı işler ya da toplumsal ilişkiler, üzerinde uzlaşma sağlanmış biçimde ve belirlenmiş davranış kalıpları ile gerçekleştirilir ve bu kalıplaşmış yapıya âdet denir.

Toplumsal yaşam, bireylerin toplumsal sistem içinde, onun kurallarına uyarak sürdüğü yaşamdır.

Kalıp düşüncelere sosyal bilimlerde stereotip denir. Stereotipler insanlar, kültürler ve toplumlar hakkındaki basmakalıp fikirlerdir.

Alman halkbilimci Hermann Bausinger, stereotipleri (kalıp düşünceleri)“değişmelere göreceli olarak direnen, sınamalardan kaçan, eleştirisiz genellemeler” olarak tanımlar ve stereotipin (kalıp düşüncelerin), bilimsel olmayan düşüncenin bilimsel adı olduğunu belirtir.

“İngilizler soğuktur” ya da “Almanlar dakiktir” kalıp düşüncelerinde herhangi bir tutum belirlenmemiştir. Sadece öyle olduğu düşünülmektedir. Ancak “İstanbul'da yankesicilik yaygındır” ön yargısı nedeniyle İstanbul’a gelen turistler para ve değerli eşyalarını ya otellerinde kasalarda saklar ya da giysilerinin içindeki çanta ya da ceplerde taşırlar. İki örnek arasındaki fark, ön yargının deneyimlere dayalı bir tutum geliştirilmiş olmasıdır.

Kalıp düşünceler ve ön yargılar gündelik yaşamda edindiğimiz izlenimleri, deneyimleri ve karmaşık enformasyonu düzenleyerek kategorileştirir ve birey için bir yönelim sistemi oluşturur. Böylece birey için “gerçekliğin işlenmesi” ve içinde bulunulan durumun anlaşılması kolaylaşır. İlk kez karşılaşılan yabancı birey, grup ve durumlar kalıp düşünceler yardımıyla sınıflandırılır, zihinde bilinenlerle karşılaştırılır ve belirli bir yere yerleştirilir. Böylece yaşamın karmaşıklığı azaltılmış ve karşılaşılan durumlar anlaşılır hale gelmiş olur. Kalıp düşünce ve ön yargıların bu işlevine bilişsel işlev denir.

Gündelik yaşamın kültürlerarası yönü, çağdaş yaşamın getirdiği olanaklara koşut olarak genişlemektedir. Bundan birkaç yüzyıl önce ancak meraklı gezginlerin geldiği ülkemiz bugün yılda yirmi beş milyondan fazla turisti ağırlıyor. Turizm sektöründe çalışanların yaşamında kültürlerarasılık diğer sektörlerle kıyaslanamayacak kadar önemlidir.Turizm sektöründe çalışanların gündelik yaşamı bu nedenle kültürlerarasılık açısından diğer sektörlere bakarak daha yoğun ve çeşitlidir.

Tanım "Değer"e aittir.

Alışkanlık en zayıf normdur. İnsanlar alıştıkları şekilde davranmaya eğilimlidir. Alışılmış davranışları göstermek toplumsal yaşamda rahat etmenin yollarından biri olduğu için, herhangi bir zarara yol açmıyorsa yaygınlığı artar ve toplum tarafından kabul görerek daha güçlü normlara evrilebilir.

Toplumsal sınıflar, toplumsal tabakaların içinde yer alan, birbirine eğitim, gelir düzeyi, dünya görüşü ve yaşam biçimi açısından çok benzeyen, aynı zamanda diğerlerinden farklı olduklarını bilen bireylerin oluşturduğu, görece daha küçük grupları ifade eder.

Ön yargılar, bireyler, gruplar, ilişkiler ve nesnelerle ilgili değerlendirici yargılardır. Bu nedenle sadece bireyler için olduğunu söylemek yanlıştır.

Etnomerkezcilik terimi ilk kez Amerikalı sosyolog William Graham Sumner (1840- 1910) tarafından kullanılmıştır. Sumner aynı zamanda dünyanın ilk sosyoloji profesörü ve Yale Üniversitesi’nde ilk sosyoloji dersini veren bilim insanıdır.

Terimi, sosyal ve kültür bilimlerindeki güncel kullanılış biçimiyle irdelersek, “etno” bireyin kendi grubundan edindiği “kültürel miras”ı, “merkezcilik” ise her şeyin merkezinde bulunmayı ifade etmektedir.

Gündelik yaşam, bireyin, onun edimlerinin, tutum, etkileşim ve iletişim biçimlerinin doğrudan yaşandığı dünyadır.

Genellikle öteki ile arasında mesafe koymak şeklinde ifade edilen bu tutumlar üç şekilde gerçekleşir. Birincisinde birey, kendi kültürel ölçütlerine göre, yabancı ile arasına, onunla ilgilenmediğini, ona önem vermediğini gösteren bir mesafe bırakır. Bu mesafeye ilgisizlik mesafesi diyoruz. İkincisinde yabancıyla etkileşimde bulunmamak için aralarına daha büyük bir iletişim mesafesi koyar. Bu mesafe sakınma mesafesi olarak adlandırılır. Son olarak, yabancıyla aralarına, düşmanlık duygularını gösterecek derecede mesafe koyar. Bu mesafeye ise aşağılama mesafesi denir.

Ruh sağlığı işlevi: Kalıp düşünceler ve ön yargılar, bireye genel kategoriler, değerlendirme ölçütleri ve davranış stratejileri sunarak, yaşamı kolaylaştırır ve karmaşık durumlarla baş edilmesini sağlar.