KÜLTÜREL MİRAS YÖNETİMİ

1972’de kabul edilen Dünya Mirası Sözleşmesi Birleşmiş Milletlere bağlı ülkelerin imzasına sunulmuş ve Sözleşmeyi onaylayanlara, gelecek kuşaklara aktarılmasını istedikleri değerlerini tesbit etmeleri, yasal koruma altına almaları ve Dünya Mirası Listesi’ne önermeleri tavsiye edilmiştir.

Doğal miras olağandışı fiziksel, biyolojik veya jeolojik özelliklere sahip olmanın yanı sıra, tehlike altında olan türlerin yaşam alanları olan bölgeleri;

Dünya Mirasına aday gösterilecek yerlerin en az bir yıl önce önliste’de yer alması istenmektedir.

Dünya Mirası Sözleşmesi’nin 30. yılı, 2002’de Budapeşte‘de toplanan Dünya Mirası Komitesi tarafından kutlanmış ve bu süre içinde yapılanlar değerlendirilmiştir. Toplantı sonunda yayınlanan Budapeşte Bildirgesinde, son otuz yıllık çalışmanın DM Sözleşmesinin üstün evrensel değer taşıyan doğal ve kültürel mirasın korunmasında eşsiz bir araç olduğunu kanıtladığı belirtilmiştir.

DM Komitesi’nin 1994 yılında yürürlüğe giren Küresel Stratejisi

Dünya Mirası Sözleşmesi’nin 30. yılı, 2002’de Budapeşte‘de toplanan Dünya Mirası Komitesi tarafından kutlanmış

2018 yılı sonuna kadar toplam 1092 yer Dünya Mirası Listesi’ne girmiştir.

Dünya Mirası Merkezi çalışmaların ve değerlendirmelerin bölge temelinde ele alınması için dünyayı beş alana ayırmıştır.

Dünya Mirası Merkezi çalışmaların ve değerlendirmelerin bölge temelinde ele alınması için dünyayı beş alana ayırmıştır. Bunlar Afrika, Arap ülkeleri, Asya ve Pasifik, Avrupa ve Kuzey Amerika, Latin Amerika ve Karayipler’dir. Türkiye Avrupa grubu içinde yer almaktadır.

Kültürel mirasın türüne ve ait olduğu kültürel çerçeveye bağlı olarak özgünlük koşulları değişebilir; bu nedenle kültürel mirasın özgünlüğünün ait olduğu kültür çerçevesinde değerlendirilmesi yönünde bir eğilim vardır. “Nara Özgünlük Belgesi” bu konuda ayrıntılı bilgi sağlamaktadır.

Özgünlük Değerlendirmesi • Biçim ve tasarımda özgünlük, • Malzeme ve yapıda özgünlük, • Kullanım ve işlevde özgünlük, • Gelenekler, teknikler ve yönetim sistemlerinin özgünlüğü, • Yer ve konumun özgünlüğü, • Dil ve diğer somut olmayan miras türleri, • Ruh ve duygular, • Diğer iç ve dış etkenler, başlıkları altında ele alınmaktadır.

DM Komitesinin 2007 de onayladığı “DM Alanlarında Risk Azaltma Stratejisinde” nde beş hedef gösterilmiştir:

Evrensel değer taşıyan kültürel ve doğal mirasla ilgili başvuruların ve izleme raporlarının değerlendirilmesi için UNESCO içinde “Dünya Mirası Komitesi” adı altında uluslararası bir komite oluşturulmuştur. Dünya Mirası Sözleşmesi’nin uygulanmasından sorumlu olan Komite aday alanlarla ilgili dosyaları inceler, değerlendirir, yapar ve oylar.

Komite (DM Komitesi) 21 üyesiyle senede bir kez toplanmaktadır.

Üyeler (DM Komitesi Üyeleri) DM Sözleşmesi’ni imzalayan ülkelerden 6 yıllık bir süre için seçilirler, öneriler Komite üyelerinin soruları ve yorumlarıyla irdelenir ve adaylık konusu oylanır.

Her yıl Dünya Mirası Listesi’ne girmek için hazırlanan başvuru dosyalarının incelenmesi, mevcut DM Alanlarının durumlarının izlenmesi görevini UNESCO Genel direktörü tarafından seçilen bir Sekreterya yürütmektedir.

DM Merkezinin başlıca görevleri şöyle sıralanmaktadır:

DM Listesine girmek için doğal ve kültürel varlıkların “üstün evrensel değer”e sahip olmaları ve aşağıda sıralanan 10 ölçütten en az birini karşılamaları gerekmektedir. 2004 yılı sonuna kadar Dünya Mirası başvurularında kültürel ve doğal varlıklar ayrı ayrı ele alınmaktaydı. Kültürel varlıklar için altı doğal varlıklar için dört ölçüt belirlenmişti. 2005’te DM Komitesi’nin aldığı karar ile ölçüt grupları birleştirilmiştir; 10 maddelik tek bir ölçüt seti kullanılmaktadır.

Dünya Mirası için M.Olyff tarafından bir logo geliştirilmiştir. Dünya Mirası alanlarında bir pano üzerinde veya yere işlenerek yerin DM olduğu belirtilir. Dışta bir daire, içinde bir kare olan bu simge dünyanın doğal ve kültürel çeşitliliğinin birbirine bağlılığını yansıtmaktadır.

DM Komitesinin 2007 de onayladığı “DM Alanlarında Risk Azaltma Stratejisinde” nde beş hedef gösterilmiştir: