KÜLTÜREL MİRAS YÖNETİMİ

Uygulama rehberine göre, Dünya Miras Listesi’nde yer alma koşulları içinde en önemlisi, söz konusu varlığın üstün evrensel değere sahip olduğunun belgelenmesidir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Ramsar Sözleşmesi, Taraflar Konferansında kabul edilerek sulak alanların yönetim planlaması için tüm taraf ülkelere önerilen “Sulak Alan Yönetim Planlaması Rehberi”, Türkiye’de Çevre ve Orman Bakanlığı öncülüğünde 1990’lı yılların ortalarından itibaren sulak alanların planlamasında kullanılmaktadır.

Türkiye’de doğal ve kültürel miras alanlarında yapılan ilk Yönetim Planı çalışmalarından bir diğeri de “Temper (Training, Education, Management, Prehistory in the Mediterranean – Akdeniz Havzasında Prehistorya Eğitim ve Yönetim)” projesi sürecinde hazırlanan Çatalhöyük Yönetim Planıdır. Doğru cevap c şıkkıdır.

Alan Yönetimi ve Yönetim Planı yaklaşımı Türkiye’nin yasal gündemine ise 2004 yılında 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nda değişiklik öngören 5226 sayılı “Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ile Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” la girmiştir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Koruma alanlarının yönetiminde ve yönetim planlarının hazırlanmasında yol gösterici olmak ve paralel uygulama sağlamak üzere birçok rehber geliştirilmiştir. Bu rehberler içinde en çok kullanılanı, ICCROM’un “Management Guidelines for World Heritage Sites” başlıklı Dünya Mirası Alanları için Yönetim Rehberidir.  Dolayısıyla doğru cevap E şıkkıdır.

Türkiye’de bugün geçerli olan yasal düzenlemeler yapılmadan önce, Dünya Miras Alanları için yapılan ilk yönetim planı, alan yönetimi ve yönetim planı, 2002 yılında hazırlanan Pamukkale Alan Yönetimi ve Sunum Planıdır. Dolayısıyla doğru cevap A şıkkıdır.

Türkiye’de Alan Yönetimi ve Yönetim Planı uygulamaları yasalarla tanımlandıktan sonra, yapılan en önemli uygulama “İstanbul Tarihi Yarımada Yönetim Planı”dır. Dolayısıyla doğru cevap B şıkkıdır.

Yönetim Planı, “UNESCO Dünya Miras Merkezi (UNESCO World Heritage Center)”nin Dünya Miras Listesine alınan değerler için öngördüğü bir araçtır.

UNESCO’ya üye ülkeler, 1972 yılında Dünya Miras Merkezi tarafından çıkarılan Dünya kültürel ve doğal mirasının üstün evrensel değerinin olabildiğince anlaşılabilir ve kabul edilebilir şekilde tanımlanmasını, muhafazasını ve sürdürülebilirliğini sağlamak için “Dünya Mirası Sözleşmesi (World Heritage Convention, 1972)”ni kabul etmişlerdir.

Türkiye bu sözleşmeyi 1983 yılında kabul etmiş ve taraf olmuştur.

Alan Yönetimi ve Yönetim Planı kavramları, Türkiye’nin doğal ve kültürel değerlerini koruma konusundaki gündemine, Doğal Koruma Alanlarından Sulak Alanlar için 1993 yılında taraf olduğu “Ramsar Sözleşmesi ile girmiştir.

Manyas Gölü, Göksu Deltası, Uluabat Gölü ve Gediz Deltası, Yumurtalık Lagünleri Sulak Alan Yönetim Planları uygulanmakta olan yönetim planları içinde sayılabilir. Burdur Gölü, Akşehir ve Eber Gölleri, Kızılırmak Deltası, Adıyaman Gölbaşı Gölleri, Erzincan Ekşisu Sazlıkları, İğne Ada Longozu, Afyon Acıgöl, Sultansazlığı Sulak Alanı da yönetim planı çalışmaları yapılan diğer doğal alanlardır.

Türkiye’de bugün geçerli olan yasal düzenlemeler yapılmadan önce, Dünya Miras Alanları için yapılan ilk yönetim planı, alan yönetimi ve yönetim planı, 2002 yılında hazırlanan Pamukkale Alan Yönetimi ve Sunum Planıdır. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Dünya Bankası desteği ile Akan Mimarlık Tasarım İnşaat ve Danışmanlık Şirketine hazırlattığı, Pamukkale Alan Yönetimi ve Sunum Planı, Türkiye’de ilk kez yapılan kültür mirasını koruma projesidir.

Türkiye’de doğal ve kültürel miras alanlarında yapılan ilk Yönetim Planı çalışmalarından bir diğeri de “Temper (Training, Education, Management, Prehistory in the Mediterranean – Akdeniz Havzasında Prehistorya Eğitim ve Yönetim)” projesi sürecinde hazırlanan Çatalhöyük Yönetim Planıdır. 2004 yılında tamamlanan bu proje, hem Türkiye’deki hem de yurtdışındaki diğer alanlar için bir örnek oluşturmak üzere uluslararası işbirliği ile hazırlanmıştır ve Türkiye’de arkeolojik bir alan için geliştirilen ilk yönetim planı örneği olarak gösterilmektedir.

Alan Yönetimi ve Yönetim Planı yaklaşımı Türkiye’nin yasal gündemine ise 2004 yılında 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nda değişiklik öngören 5226 sayılı “Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ile Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” la girmiştir.

“Alanya Eski Kent Dokusu ve Surları ile Selçuklu Tersanesi” ve “Selimiye Camii ve Külliyesi Yönetim Planı, Edirne” Planı çalışmaları da ilgili Belediyeler tarafından yürütülmektedir. UNESCO süreci dışında da “Kütahya Kentsel Sit Alanı Yönetim Planı” gibi kentsel sit alanlarında ilgili Belediyesi tarafından yürütülen yönetim planı çalışmaları da bulunmaktadır.

Danışma kurulu, yönetim planı taslağını inceleyerek bu taslağın karara bağlanması ve uygulanması konusunda önerilerde bulunur. Danışma kurulunda görüşülen tüm konular, tavsiyeler, eşgüdüm ve denetleme kuruluna iletilmek üzere
tutanağa bağlanır.

Uygulama rehberine göre, Dünya Miras Listesi’nde yer alma koşulları içinde en önemlisi, söz konusu varlığın üstün evrensel değere sahip olduğunun belgelenmesidir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Ramsar Sözleşmesi, Taraflar Konferansında kabul edilerek sulak alanların yönetim planlaması için tüm taraf ülkelere önerilen “Sulak Alan Yönetim Planlaması Rehberi”, Türkiye’de Çevre ve Orman Bakanlığı öncülüğünde 1990’lı yılların ortalarından itibaren sulak alanların planlamasında kullanılmaktadır. Dolayısıyla cevap B şıkkıdır.

Türkiye’de doğal ve kültürel miras alanlarında yapılan ilk Yönetim Planı çalışmalarından bir diğeri de “Temper (Training, Education, Management, Prehistory in the Mediterranean – Akdeniz Havzasında Prehistorya Eğitim ve Yönetim)” projesi sürecinde hazırlanan Çatalhöyük Yönetim Planıdır. Doğru cevap C şıkkıdır.