KÜLTÜREL MİRAS YÖNETİMİ

a. Yönetim planının yıllık hedeflerinin gerçekleşmesi için yetkili idare ile birlikte çalışma
programlarını belirlemek, kaynak araştırması yapmak;
b. Yıllık bütçe tekliflerini hazırlamak;
c. Alanın sunum, tanıtım, eğitim, bakım, onarım, güvenlik ve ziyaretçilerin ihtiyaçlarına yönelik hizmet ve ekipman alımı için her türlü sözleşme, şartname taslaklarını yetkili idare ile birlikte hazırlamak;
d. Alanın doğal ve kültürel kaynaklarının yönetimi için ilgili kurum ve kişilerle işbirliğini
sağlamak;
e. Denetim birimince yıllık denetim raporlarının hazırlanması ve bu raporların eşgüdüm ve
denetleme kuruluna sunulması için eşgüdümü sağlamak.

• Alan sınırlarının tarihi, sosyal, kültürel, coğrafi, doğal, sanatsal bir bütünlük içerisinde etkileşim sahaları ve tarihi, kültürel, sosyal, coğrafi ve sanatsal nedenlerle ilişkili bulunduğu bağlantı noktalarının alanın korunması, geliştirilmesi ve değerlendirilmesi bakımından doğru tespit edilmesi;
• Koruma, erişim, sürdürülebilir ekonomik kalkınma ihtiyaçları ile yerel toplumun ilgisi arasında uygun bir denge oluşturmanın yollarının yönetim planı ile gösterilmesi;
• Alanın değerini arttırarak uluslararası bir seviyeye çıkarmak için genel stratejiler, yöntemler ve araçların geliştirilmesi, mali kaynakların belirlenmesi ve yaratılması;
• Kültür turizmini geliştirmek amacıyla uluslararası işbirliği ve paylaşımı yaratacak etkinlik ağının kurulması;
• Belirli bir bölge içinde birbirleriyle ilişkilendirilerek sektör oluşturma potansiyeli bulunan sit alanlarında bölgesel kültür sistemlerinin gelişimi için uygulama planlarının yaratılması;
• Yönetim alanlarının korunması ve değerlendirilmesinde kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum örgütleri, alanda mülkiyet hakkı bulunanlar, gönüllü kişi ve kuruluşlar ile yerel halkın işbirliğinin sağlanması;
• Sit alanları ve ören yerleri ile etkileşim sahalarının bakım, onarım, restorasyon, restitüsyon, teşhir, tanzim ve çevre düzenlemesi ile birlikte alan yönetim amaçları doğrultusunda uluslararası koruma prensipleri ve sözleşme hükümleri çerçevesinde korunarak yaşatılmasının yanı sıra kullanım ve gelişim ilkelerinin ve sınırlarının belirlenmesi;
• Kültür varlıklarının yönetiminde, konservasyon alanında, tasarım ve uygulamada, uzmanlık ve ekipmanda yüksek standartların kullanılması.

• Mevcut durum tespiti: Alanın yönetim, işlev ve koruma ihtiyaçlarının belirlenmesi, ilgili kurum ve kuruluşlarla bağlantı kurulması
• Alan analizi: Alanın öneminin belirlenmesi, sorunlarının tespiti, alanın taşıma kapasitesinin tespiti, işlevsel ve yönetsel analizinin yapılması
• Alanın vizyonunun belirlenmesi ve esas politikaların oluşumu: Yönetim planının, alanın geleceğe ait vizyonunu belirleyecek, işletme, yönetim, idari ve finansal modelleri içerecek, ulusal ve uluslararası platformda alanın sunumunu ve tanıtımını sağlayacak yönetim, koruma, kullanma, sunum ve tanıtım, ziyaretçi politika ve stratejilerinin belirlenmesi
• Çalışma programı, zamanlama ve projelerin belirlenmesi: Alan yönetiminde yer alacak kurum ve kişilerin görev tanımlarının yapılması ve bunların gerçekleştirilmesine ilişkin çalışma programlarının, bütçe analizlerinin hazırlanması ile finans kaynaklarının, belirlenmesi, kısa, orta ve uzun vadede yapılacak işlere ait bir eylem planının oluşturulması ve proje tanımlarının yapılması
• İzleme, değerlendirme ve eğitim süreçlerinin tanımlanması: Yönetim planının uygulamasının izlenmesi, değerlendirilmesi ve bu süreçte yer alacak tarafların eğitimine ilişkin programların hazırlanması.

• Yönetim Planı, alanın kullanıcılarının ve ziyaretçilerinin gereksinmeleri doğrultusunda Dünya Mirası Alanının korunması için strateji belirleyen, yasal açıdan emredici bir belge değil; alanın yönetimi ile ilgili kararlar hakkında bilgilendirmek amaçlı tavsiye verici bir taslaktır (Lodge and Terrace, 2006).

• Yönetim Planı, koruma alanındaki kaynakları, alanın kullanımını, yönetim ve kullanımı destekleyici olanakların gelişimini kontrol eden ve rehberlik eden bir belgedir. Bu planlar, alanda uygulanacak tüm gelişim ve yönetim faaliyetlerinin uygulanmasına yardımcı olur ve sürece rehberlik eder.

• Yönetim Planı, alanın temel felsefesini ve gelişme yaklaşımını ortaya koyan, problemleri çözmek ve tanımlanan yönetim hedeflerini gerçekleştirmek amacıyla 10 yıllık dönemler için strateji geliştiren dokümanlardır. Etkin operasyonlar, ziyaretçi kullanımı ve insani yarar için bu stratejilere, programlara, eylemlere ve araçlara dayanarak tanımlanır.

• Yönetim Planı, koruma alanının yönetimine rehberlik eden bir dokümandır. Alanın gelecekteki yönetimi için gerekli olan kaynakları, kullanımları, olanakları ve personeli belirler. Gelecek 5– 10 yıl için program sunan bir faaliyet dokümanıdır.

• Yönetim Planı, yönetim hedeflerini ve onları başarma stratejilerini içeren bir rehberdir. Sona eren bir süreç değil; yönetim, uygulama ve planlamanın yer aldığı bir taslaktır.

• Yönetim Planı, koruma alanının korunmasını, yaşatılmasını ve değerlendirilmesini sağlamak amacıyla, işletme projesini, kazı planı ve çevre düzenleme projesi veya koruma amaçlı imar planını dikkate alarak oluşturulan koruma ve gelişim projesinin, yıllık ve beş yıllık uygulama etaplarını ve bütçesini de gösteren, her beş yılda bir gözden geçirilen planlardır.

Tüm Yönetim Planı tanımlarının birleştiği ortak nokta, yönetim planının alanı tanımlayan ve yönetim hedeflerini ortaya koyan bir rehber olduğu ve hazırlanıp tamamlanan bir plan olmadığı, sürekli izlenen, revize edilen ve başa dönen bir süreç olduğudur.

• Kentsel sit alanları ve tarihi sit alanları için kurulacak ekipte; üniversitelerin mimarlık, şehir ve bölge planlama, sanat tarihi, kamu yönetimi, işletme ve ekonomi bölümlerinden mezun uzmanların;

• Arkeolojik sit alanları için kurulacak ekipte; üniversitelerin mimarlık, şehir ve bölge planlama, sanat tarihi, arkeoloji, kamu yönetimi, işletme ve ekonomi bölümlerinden mezun uzmanların;

• Doğal sit alanları için kurulacak ekipte; üniversitelerin şehir ve bölge planlama, kamu yönetimi, işletme, çevre mühendisliği ile alanın doğal karakterine bağlı olarak orman mühendisliği, jeoloji/jeomorfoloji/jeoloji mühendisliği, ziraat mühendisliği, peyzaj mimarlığı, hidroloji, biyoloji, zooloji gibi bölümlerinden mezun uzmanların yer alması gerekli görülmektedir.

Ayrıca, alanın niteliğine göre sosyolog, antropolog, tarihçi, ekonomist, turizm işletmeciliği, reklamcı, halkla ilişkiler ve iletişim gibi meslek gruplarından uzmanlar ile yönetim planı konusunda uzman bir danışmanın da ekibe dahil edilmesi istenebilir.

Kriter (i): Dünya Mirası Merkezi’nin “Yaratıcı insan dehasının ürünü olması” kriteri doğrultusunda Bath Dünya Mirası Alanı için “Bath’ın görkemli Neo-klasik Palladian hilali, terasları ve meydanları çevresindeki tepelere ve yeşil vadiye yayılarak, mimari, kentsel tasarım ve peyzajın eşi olmayan bütünleşmesini sergiler. Bath’ın mimari ve kentsel tasarım kalitesi, görsel homojenliği, güzelliği 18. ve 19. yüzyıllardaki mimarların yaratıcılığı ve vizyonlarının göstergesidir” ifadesi kullanılmaktadır.

Kriter (ii): Dünya Mirası Merkezi’nin “Belli bir zaman diliminde veya kültürel mekânda, mimarinin veya teknolojinin, anıtsal sanatların gelişiminde, şehirlerin planlanmasında veya peyzajların yaratılmasında, insani değerler arasındaki önemli etkileşimi göstermesi” kriteri doğrultusunda Bath Dünya Mirası Alanı için, “Bath 15. ve 16. yüzyılda baskın olan peyzajda pitoresk bakış açısını yansıtan sokak yapısının 18. yüzyıldaki örneğidir. Bu şehir ve peyzajı birleştirici yaklaşım, Bath’ın tümünde görünürken en iyi örnekleri olarak Royal Crescent ve Lansdown Crescent’dır” ifadesi kullanılmaktadır.

Kriter (iv): Dünya Mirası Merkezi’nin “İnsanlık tarihinin bir veya birden fazla anlamlı dönemini temsil eden yapı tipinin ya da mimari veya teknolojik peyzaj topluluğunun değerli bir örneğini sunması” kriteri doğrultusunda, Bath Dünya Mirası Alanı için “İnsanlık tarihinde iki büyük çağı yansıtır; Roma ve Georgian. Roma hamamları ve tapınak kompleksi etrafında yer alan Aquae Sulis şehrinin kalıntıları ile birlikte, Roma sosyal ve dini hayatının anlaşılmasında ve hak ettiği değerin verilmesinde önemli bir katkısı vardır” ifadesi kullanılmaktadır.

Hedefler ve eylemlerin belirlenmesinde etkili olan bu konular aşağıdaki gibi sıralanmıştır:

• Bath Dünya Miras Alanı’nın sürdürülebilir yönetiminin sağlanması ve güçlendirilmesi

• Bath Dünya Miras Alanı’nın eşsiz niteliklerinin ve yeri doldurulamaz üstün evrensel değerinin anlaşılmasının ve gelecekte sürdürülmesinin sağlanması

• Bath Dünya Miras Alanı’nın yeri doldurulamaz evrensel değerlerinin korunması ve güçlendirilmesi sırasında Bath’ın yaşayan ve çalışan bir şehir olarak Dünya Miras Alanı statüsünden yararlanmasının sağlanması

• Fiziksel erişimin geliştirilerek, ilgili tüm insanların “Bath Dünya Mirası Alanı”ndan keyif almalarının sağlanması. Bath Yönetim Planı’nda üzerinde durulan önemli bir başka konu da Bath Dünya Mirası Alanı’nda kamu bilincinin, ilgisinin ve bağlılığının arttırılarak, alanın yönetiminde ortak bir yerel, ulusal ve uluslararası dayanışmanın sağlanmasıdır.