KÜLTÜREL MİRAS MEVZUATI - Deneme Sınavı - 3

Tasnif; 2863 sayılı Kanunun 23. Maddesinde belirtilen taşınır, kültür ve tabiat varlıklarından, korunması gerekli olanlarla olmayanların, müzelere alınacaklarla alınmayacakların ayrımıdır. Doğru cevap D'dir.

2863 sayılı Kanunun 4. ve 30. Maddelerinde düzenlenen haber verme zorunluluğu neticesinde müze müdürlüğüne bildirilen taşınır kültür ve tabiat varlıkları ile 23. Maddede belirlenen korunması gerekli taşınır kültür ve tabiat varlıkları, Kültür ve Turizm Bakanlığı, yani müze yetkilileri tarafından bilimsel esaslara göre tasnif ve tescile tabi tutulacaktır. Doğru cevap A'dır.

“Sondaj ve Kazı”; taşınır ve taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının ortaya çıkarılması için bilimsel metodlarla toprak ve su altındaki tabii, tarihi ve arkeolojik alanlarda yapılan çalışmaları ifade eder. Doğru cevap B'dir.

Kanunun üçüncü bölümü "Korunması Gerekli Taşınır Kültür ve Tabiat Varlıkları" başlığı altındadır. Doğru cevap E'dir.

Madde 4'te herhangi bir kültür ve doğal varlığı bulan kişinin bu bulguyu üç gün içinde mülki amirlere, ihbarı alan amir ise en geç on gün içinde Bakanlığa bildirmekle yükümlü olup; Bakanlığın da gerekli işlemleri hemen başlatması gerektiği dile getirilmiştir. Doğru cevap D'dir.

2863 sayılı yasanın "Korunması Gerekli Taşınır Kültür ve Tabiat Varlıkları" başlığı altındaki üçüncü bölümün 26. Maddesine göre müze kurma görevi Bakanlıkta olduğundan Bakanlıktan izin alındığı takdirde özel müze kurulabileceğinden, özel kişi ve kurumların koleksiyon isteklerinin Bakanlıkça onaylanacağından ve denetim altında bulundurulacaklarından söz edilmektedir. Doğru cevap B'dir.

2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu 21.7.1983 yılında kabul edilmiş ve 23.7.1983 tarih ve 18113 sayılı Resmi Gazetede yayınlanmıştır. 1987, 2004 ve 2007, 2008, 2009, 2011, 2013, 2014, 2016, 2017, 2018 yıllarında görülen lüzum üzerine güncelleme ve değişikliklere uğramıştır. Doğru cevap B'dir.

2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'nun Korunması Gerekli Taşınır Kültür ve Tabiat Varlıkları başlıklı üçüncü bölümünün 23. Maddesi şu şekildedir:

Madde 23 – Korunması gerekli taşınır kültür ve tabiat varlıkları şunlardır:

a. Jeolojik, tarih öncesi ve tarihi devirlere ait, jeoloji, antropoloji, prehistorya, arkeoloji ve sanat tarihi açılarından belge değeri taşıyan ve ait oldukları dönemin sosyal, kültürel, teknik ve ilmi özellikleri ile seviyesini yansıtan her türlü kültür ve tabiat varlıkları; Her çeşit hayvan ve bitki fosilleri, insan iskeletleri, çakmak taşları (sleks), volkan camları (obsidyen), kemik veya madeni her türlü aletler, çini, seramik, benzeri kab ve kacaklar, heykeller, figürinler, tabletler, kesici, koruyucu ve vurucu silahlar, putlar (ikon), cam eşyalar, süs eşyaları (hülliyat), yüzük taşları, küpeler, iğneler, askılar, mühürler, bilezik ve benzerleri, maskeler, taçlar (diadem), deri, bez, papirus, parşömen veya maden üzerine yazılı veya tasvirli belgeler, tartı araçları, sikkeler, damgalı veya yazılı levhalar, yazma veya tezhipli kitaplar, minyatürler, sanat değerine haiz gravür, yağlıboya veya suluboya tablolar, muhallefat (religue'ler), nişanlar, madalyalar, çini, toprak, cam, ağaç, kumaş ve benzeri taşınır eşyalar ve bunların parçaları,

b. Milli tarihimizdeki önemleri sebebiyle, Milli Mücadele ve Türkiye Cumhuriyetinin kuruluşuna ait tarihi değer taşıyan belge ve eşyalar, Mustafa Kemal ATATÜRK'e ait zati eşya, evrak, kitap, yazı ve benzeri taşınırlar.

Doğru cevap E'dir.

2863 sayılı Kanunun 32. Maddesinde yurt içinde korunması gerekli bulunmuş taşınır kültür ve tabiat varlıklarının yurt dışına çıkarılmalarının yasak olduğu açıkça belirtilmiştir. Maddeye göre; Madde 32 – Yurt içinde korunması gerekli taşınır kültür ve tabiat varlıkları yurt dışına çıkarılamaz. Ancak, milli çıkarlarımız dikkate alınarak, bunların hertürlü hasar, zarar, tehdit veya tecavüz ihtimaline karşı, gideceği ülke makamlarından teminat almak ve sigortalanmak şartı ile, yurt dışında geçici olarak sergilendikten sonra geri getirilmelerine; Cumhurbaşkanlığınca karar verilir. Doğru cevap A'dır.

Korunması Gerekli Taşınır Kültür ve Tabiat Varlıklarının Tasnifi, Tescili ve Müzelere Alınmaları Hakkında Yönetmeliğin 4. Maddesine göre Tasnif; 2863 sayılı Kanunun 23. Maddesinde belirtilen taşınır kültür ve tabiat varlıklarından, korunması gerekli olanlarla olmayanların, müzelere alınacaklarla alınmayacakların ayrımıdır. Yine aynı maddeye göre Tescil; korunması gerekli taşınır kültür ve tabiat varlıklarından, müzelere alınanların müze envanter defterine kaydı ile müzelere alınmayanların belge ve envanter listelerinin birer nüshasının müze dosyalarında muhafaza edilmesidir. Doğru cevap C'dir.

Madde 32 – Yurt içinde korunması gerekli taşınır kültür ve tabiat varlıkları yurt dışına çıkarılamaz. Ancak, milli çıkarlarımız dikkate alınarak, bunların hertürlü hasar, zarar, tehdit veya tecavüz ihtimaline karşı, gideceği ülke makamlarından teminat almak ve sigortalanmak şartı ile, yurt dışında geçici olarak sergilendikten sonra geri getirilmelerine; Cumhurbaşkanlığınca karar verilir. Doğru cevap D'dir.

Bilimsel ve mali yeterliği Kültür ve Turizm Bakanlığınca takdir ve kabul olunan Türk ve yabancı heyet ve kurumlara araştırma izni, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından; sondaj ve kazı yapma izni Cumhurbaşkanı kararı ile verilir. Doğru cevap E'dir.

Madde 49 – Türkiye'deki elçilik ve konsolosluklar mensuplarına, araştırma, kazı ve sondaj izni verilmez. Doğru cevap A'dır.

Madde 43 – Kazı, sondaj ve araştırmalarda, meydana çıkacak olan varlıkların yayım hakkı, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu hükümleri gereğince, kazı, sondaj ve araştırma izni alan heyet ve kurumlar adına, kazı, sondaj ve araştırmayı fiilen idare edenlere aittir. Doğru cevap B'dir.

Gerekli görülen yerlerde müzeler, rölöve ve anıtlar müdürlükleri, restorasyon ve konservasyon laboratuvarları kurulmasını önermek ve bunların işleyişlerini düzenlemek ve yürütmek, özel müzelerin kurulmasına rehberlik etmek, desteklemek ve belirli esaslar çerçevesinde bunları kontrol altında bulundurmak görevi Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü' ne aittir. Doğru seçenek B'dir.

Kültür varlıklarının korunmasını sağlamak için gerekli tedbirleri almak, aldırmak ve bunların her türlü denetimini yapmak veya kamu kurum ve kuruluşları ile belediyeler ve valiliklere yaptırmak Kültür ve Turizm Bakanlığı' nın görevidir. Doğru seçenek A'dır.

Mülkah Vakıflar, Vakıf kurucusunun soyundan gelenlerden olan mütevellilerince idare ve temsil edilen tüzelkişiliğe sahip vakıflardır. Vakıf senedinde yazılı şartlara göre vakfın evladından olan mütevellilerce idare edilir ve Vakıflar Genel Müdürlüğünce de denetlenir. Doğru seçenek C'dir.

Yurt dışındaki mazbut vakıflara ait vakıf kültür varlıklarını tespit etmek, envanterini çıkarmak, tescil işlemlerini yürütmek ve belgelerini arşivlemek, rölöve, restitüsyon, restorasyon ve diğer projeleri ile onarım ve restorasyonlarının yapılmasını veya yaptırılmasını sağlamak Sanat Eserleri ve Yapı İşleri Daire Başkanlığı' nın görevidir. Doğru seçenek D'dir.

Cami, mescit ve diğer vakıf binalarında ve depolarda bulunan teberrukat eşya ve diğer taşınır eşyanın; ihtiyaç fazlası, sağlam, kullanıma uygun veya eski eser olup olmadığını değerlendirmek ve sınıflandırmak, eski eser olanların müzelere devrini, elden çıkarılması gerekenlerin ilgili mevzuat uyarınca dağıtımının yapılmasını sağlamak Kültür ve Tescil Daire Başkanlığı' nın görevidir. Doğru seçenek B'dir.

UNESCO Dünya Kültür Mirası kapsamında bulunan vakıf kültür varlıklarının korunması ve geliştirilmesine yönelik Genel Müdürlük tarafından yapılan çalışmalar hakkında ilgili birimler ile UNESCO arasında koordinasyonu sağlamak görevi Dış İlişkiler Daire Başkanlığı' na aittir. Doğru seçenek C'dir.