KÜLTÜREL MİRAS MEVZUATI - Deneme Sınavı - 13

Esaslı Onarım (Restorasyon): Yapının rölöveye dayanan restitüsyon ve restorasyon projeleri ile diğer ilgili belgelerin içerikleri ve ölçekleri koruma bölge kurulunca belirlenen müdahalelerdir. En sık uygulanan müdahaleler arasında sağlamlaştırma (konsolidasyon), temizleme (liberasyon), bütünleme (reintegrasyon), yenileme (renovasyon), yeniden yapma (rekonstrüksiyon) yer almaktadır. Doğru cevap e'dir.

Yurdumuzdaki korunması gerekli taşınır ve taşınmaz kültür varlıklarının arkeolojik araştırma ve kazılarla açığa çıkarılmasını, korunmasını, değerlendirilmesini ve tanıtılmasını sağlamak, bozulmasını ve yurt dışına kaçırılmasını önleyici önlemleri almak, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü'nün görevlerinden biridir.

Doğru cevap a'dır.

Yurt içinde bulunan ve Kültür ve Turizm Bakanlığı yetki ve sorumluluğu altındaki korunması gerekli taşınmaz kültür varlıkları ile ilgili hizmetlerin bilimsel esaslara göre yürütülmesini sağlamak üzere,
Bakanlığa bağlı “Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu” oluşturulmuştur. Yüksek Kurulun görevlerinden biri de;
• Korunması gerekli taşınmaz kültür varlıklarının korunması ve restorasyonu ile ilgili işlerde uygulanacak ilkeleri belirlemektir. 

Doğru cevap b'dir.

Vakıflar İdaresinde asıl değişiklikler, 5 Haziran 1935 tarihinde yürürlüğe giren "2762 sayılı Vakıflar Kanunu" ile yapılmıştır. Bu kanunun 1. Maddesine göre vakıflar; yönetim biçimine göre, Mazbut, Mülhak, Cemaat ve Esnafa Mahsus Vakıflar olmak üzere üç kategoride toplanmıştır. Türk Medeni Kanunu ile de dördüncü kategori olarak Yeni Vakıflar bulunmaktadır. 

Doğru cevap c'dir.

Genel Müdürlüğe ve mazbut vakıflara ait kültür varlıklarının rölöve, restitüsyon, restorasyon ve diğer projelerinin yapılmasını veya yaptırılmasını sağlamak, Sanat Eserleri ve Yapı İşleri Daire Başkanlığının görevlerinden biridir. 

Doğru cevap d'dir.

Kültür ve Tescil Daire Başkanlığının görevlerinden biri de;
• Genel Müdürlük Vakıf Kayıtları Arşivinde bulunan vakfiye, ferman, berat, hüccet ve benzeri belgelerin çevirilerini yapmak, sınıflandırmak ve arşivlemektir.

Doğru cevap e'dir.

UNESCO Dünya Kültür Mirası kapsamında bulunan vakıf kültür varlıklarının korunması ve geliştirilmesine yönelik Genel Müdürlük tarafından yapılan çalışmalar hakkında ilgili birimler ile UNESCO arasında koordinasyonu sağlamak, Dış İlişkiler Daire Başkanlığının görevlerinden biridir.

Doğru cevap a'dır.

27 Ocak 1992 tarihinde yürürlüğe giren 480 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Dışişleri Bakanlığı'na bağlı bir teşkilat olarak kurulan TİKA, daha sonra 28 Mayıs 1999 tarihinde Başbakanlığa bağlanmıştır. Kurum şu anda Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlıdır. 2008 yılında çıkan Başbakanlık Genelgesi ile yurt dışındaki kültür varlıklarımızın restorasyonu ile ilgili olarak yürütülecek çalışmalarda, strateji geliştirme, restorasyon faaliyetlerini yönlendirme kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum kuruluşları arasında işbirliği ve koordinasyonu sağlama görevi TİKA’ya verilmiştir.

Doğru cevap b'dir.

Restorasyon ve konservasyon programının amacı, tabiat ve kültür varlıklarının korunması ve onarımı alanında çalışacak teknik elemanları yetiştirmektir. Programda kimya, fizik ve mineroloji gibi temel bilim dersleri, güzel sanatlar, klimatoloji, müzecilik, sergileme ve depolama, fotoğrafçılık, restorasyon konservasyon uygulamaları, teknik resim gibi dersler okutulur.

Doğru cevap c'dir.

Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı (ÇEKÜL) ülkemizin doğal, tarihsel ve kültürel varlıklarını korumak amacıyla 1990 yılında vakıf statüsünde kurulmuştur. Vakfın amacı, ülkemizin doğal, tarihsel ve kültürel varlıklarını korumaktır.

Doğru cevap d'dir.

Ad değişikliğinden önceki uzun ismi ile Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı; Türkiye'de barış, karşılıklı anlayış ve çağdaş tarih bilincinin gelişmesi amacı ile 1991 yılında 264 aydın tarafından kuruldu. Tarih Vakfı, Türkiye'de tarih bilincini geliştirip yaygınlaştırmayı amaçlayan ve kamu yararı için çalışan bir sivil toplum kuruluşudur. Tarih Vakfı, ülkemiz insanlarının tarihe bakışlarına yeni bir içerik, zenginlik kazandırmayı ve tarihi mirasın korunmasını köklü bir duyarlılıkla, geniş toplum kesimlerinin katılımıyla gerçekleştirmeyi amaçlar. 

Doğru cevap e'dir.

Ülkemizde taşınır kültür varlıklarına dair kanuni düzenlemelerin dayandığı yasa 2863 sayılı yasadır. 2863 sayılı yasa yedi bölümden oluşmaktadır. Madde 4'te herhangi bir kültür ve doğal varlığı bulan kişinin bu bulguyu üç gün içinde mülki amirlere, ihbarı alan amir ise en geç on gün içinde Bakanlığa bildirmekle yükümlü olup; Bakanlığın da gerekli işlemleri hemen başlatması gerektiği dile getirilmiştir.

Madde 23 – Korunması gerekli taşınır kültür ve tabiat varlıkları şunlardır:

a. Jeolojik, tarih öncesi ve tarihi devirlere ait, jeoloji, antropoloji, prehistorya, arkeoloji ve sanat tarihi açılarından belge değeri taşıyan ve ait oldukları dönemin sosyal, kültürel, teknik ve ilmi özellikleri ile seviyesini yansıtan her türlü kültür ve tabiat varlıkları;

Her çeşit hayvan ve bitki fosilleri, insan iskeletleri, çakmak taşları (sleks), volkan camları (obsidyen), kemik veya madeni her türlü aletler, çini, seramik, benzeri kab ve kacaklar, heykeller, figürinler, tabletler, kesici, koruyucu ve vurucu silahlar, putlar (ikon), cam eşyalar, süs eşyaları (hülliyat), yüzük taşları, küpeler, iğneler, askılar, mühürler, bilezik ve benzerleri, maskeler, taçlar (diadem), deri, bez, papirus, parşömen veya maden üzerine yazılı veya tasvirli belgeler, tartı araçları, sikkeler, damgalı veya yazılı levhalar, yazma veya tezhipli kitaplar, minyatürler, sanat değerine haiz gravür, yağlıboya veya suluboya tablolar, muhallefat (religue'ler), nişanlar, madalyalar, çini, toprak, cam, ağaç, kumaş ve benzeri taşınır eşyalar ve bunların parçaları, Halkın sosyal hayatını yansıtan, insan yapısı araç ve gereçler dahil, bilim, din ve mihaniki sanatlarla ilgili etnografik nitelikteki kültür varlıkları.

Osmanlı Padişahlarından Abdülmecit, Abdülaziz, V. Murat, II. Abdülhamit, V. Mehmet Reşat ve Vahidettin ve aynı çağdaki sikkeler, bu Kanuna göre tescile tabi olmaksızın yurt içinde alınıp satılabilirler. Bu madde kararına girmeyen sikkeler bu Kanunun genel hükümlerine tabidir.

Kanunun 30. Maddesine göre "Kamu kurumu ve kuruluşları (Belediyeler ve il özel idareleri dâhil), vakıflar, gerçek ve tüzelkişiler satacakları eşya ve terekeler arasında bulunan veya yapacakları müzayedelerdeki satışlara konu olan taşınır kültür ve tabiat varlıkları ile koleksiyonları, önce Devlet müzelerine haber vermeye ve göstermeye mecburdurlar."

Türkiye’de kültür varlıklarına duyulan ilgi ilk olarak 19.yy'da tarihlenmiştir.

Kültür Bakanlığı ve Turizm Bakanlığı 2003 yılında birleştirilmiştir.

Türk askeri tarihini ilgilendiren her türlü silah ve malzemenin bulundukları veya ihbar edildikleri yerde, tarihi niteliklerinin araştırılması, incelenmesi ve değerlendirilmesi Genelkurmay Başkanlığınca yapılır.

Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu ve koruma bölge kurulları kararlarının alınmasına ve uygulanmasına dair işlemlerin yürütülmesini ve koordinasyonunu sağlamamak,  taşınır ve taşınmaz kültür varlıklarının belirlenerek korunması, değerlendirilmesi ve yaşatılarak gelecek kuşaklara aktarılması amacı ile kurulan genel müdürlüğün görevlerinden biri değildir.

Korunması Gerekli Taşınır Kültür ve Tabiat Varlıklarının Tasnifi, Tescili ve Müzelere Alınmaları Hakkında Yönetmeliğin 4. Maddesine göre Tasnif; 2863 sayılı Kanunun 23. Maddesinde belirtilen taşınır kültür ve tabiat varlıklarından, korunması gerekli olanlarla olmayanların, müzelere alınacaklarla alınmayacakların ayrımıdır.

Hepsi Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı “Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu”nun görevlerinden biridir.