KÜLTÜREL MİRAS MEVZUATI - Deneme Sınavı - 9

Avrupa Arkeolojik Mirasın Korunmasına İlişkin Sözleşmesinde Arkeolojik mirasın bir envanterinin çıkarılması ve koruma altına alınacak anıt ve alanların tespiti ve İmar çalışmaları sırasında arkeolojik mirasa ait öğelerin bulunması halinde uygun olan hallerde bunların bulundukları yerlerde korunmaları için önlemler alınması maddeleri yer almaktadır. Bu nedenle doğru cevap C seçeneğidir.

Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi; “somut olmayan kültürel mirasın”, dille birlikte sözlü gelenekler ve anlatımlar; gösteri sanatları; toplumsal uygulamalar, törenler ve şölenler; doğa ve evrenle ilgili bilgi ve uygulamalar; el sanatları geleneği alanlarında belirdiği tespiti yapılmaktadır. Bu nedenle doğru seçenek A seçeneğidir.

Çağdaş restorasyon ilkelerinin geliştirilmesi bakımından değerli olan Venedik Tüzüğü özellikle İkinci Dünya Savaşı sonrası tarihi doku ve kentlerin korunması ve yenilenmesi konularının gündeme gelmesiyle daha da önem kazanmıştır. Bu nedenle doğru seçenek B’dir.

Arkeolojik Mirasın Korunması ve Yönetimi Tüzüğü Tüzükte, özellikle ulaşım ve altyapı projelerinin arkeolojik mirasın korunmasında büyük tehdit oluşturduğu vurgulanarak, proje uygulamaları öncesi arkeolojik araştırmaların yapılmasının zorunluluk haline getirilmesi ve “planlamanın mirasa en az zarar verecek şekilde” yapılmasının temel ilkelerden biri olması önerilmektedir.

Kültürel Öneme Sahip Yerlerin Korunması Amaçlı Avusturalya ICOMOS Tüzüğünün tanımlar bölümünde, yer, kültürel doku, kültürel önem / değerlilik kavramları ele alınmakta ve kavramların önemlerine dikkat çekilmektedir. Tanımlar bölümünde ayrıca, koruma, restorasyon, tekrar inşa etmek / rekonstrüksiyon, uyarlama / adaptasyon, yorum, sunum konularında uygulamaya yönelik tanımlamalar da yapılmaktadır. Buna göre doğru seçenek E seçeneğidir.

Kültürel Miras Alanlarının Sunumu ve Yorumu, ICOMOS Tüzüğünün (2008) ilkeleri arasında Erişim ve anlama, Bağlam ve ortamı ve Özgünlük bulunmaktadır. bu nedenle doğru seçenek B’dir.

Johannesburg Dünya Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi’nde (2002), ekonomik, sosyal ve çevre şartlarının yanı sıra kültürel çeşitlilik, sürdürülebilir kalkınmanın dördüncü ayağı olarak kabul edilmiştir. Bu nedenle doğru seçenek C’dir.

2018 yılı sonu itibariyle Dünya genelinde Dünya Miras Listesine kayıtlı 1092 kültürel ya da doğal varlık bulunmaktadır. bu nedenle doğru seçenek A’dır.

Dünya Miras Listesinde yer alacak kültürel varlıkların adaylık başvurularının ön incelemesi ICOMOS tarafından yapılmakta ve UNESCO’ya öneriler götürülmektedir. Bu nedenle doğru seçenek D’dir.

Kültür varlıkları ve bu varlıkların korunmasına yönelik yaklaşım ve programların kurallara bağlanması ilk kez 19. yüzyılın ortalarında Tanzimat sonrasında izlenmektedir. Doğru cevap E'dir.

İmparatorluğun doğrudan eski eserle ilgili ilk yasa düzenlemesi olan 13 Kasım 1869 tarihli Asarı Atika Nizamnamesi 8 maddeden oluşmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Kurumsallaşmanın önemli göstergelerinden bir tanesi, Tanzimattan hemen sonra, uzmanlaşmaya gidilmesi ve değişik alanlar için ‘Nezaret’ ler (Bakanlılar) oluşturulmasıdır. 1826 yılında ilk nezaret olan ‘Evkafı Hümayun Nezareti’ kurulmuştur. Doğru cevap B'dir.

1846 yılında, Tophane Müşiri Fethi Ahmet Paşa’nın Aya İrini’de uzun yıllardır toplanan eserlerin düzenlenmesi için görevlendirilmiş olması müzeciliğin ilk adımı sayılır. Doğru cevap D'dir.

19. yüzyılda sivil toplum örgütlerinin ve yerel yönetimlerin kültürel değerlerin korunmasına katkısı yok gibidir. Ulaşılabilen belgelere göre, İmparatorluk’ta, konuyla ilgilenen ilk kuruluş 1878 öncesinde kurulduğu anlaşılan “İzmir Kütüphane ve Müze Cemiyeti” dir. Doğru cevap B'dir.

Vakıflar Genel Müdürlüğü, 1930'lu yıllardan sonra etkinliğini arttırmıştır. Vakıf taşınmazlarının çokluğu ve bunların yönetiminin kendine özgü koşullar içermesi, yeni bir düzenleme yapılmasını zorunlu kılmış ve 1936 yılında Cumhuriyet tarihinin ilk “Vakıflar Kanunu” çıkmıştır. Doğru cevap D'dir.

1951 yılında kurulan ‘Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu’, hem ilke koyan hem de uygulamaya yönelik karar alan ve yasayla oluşturulmuş ilk kurumdur. Doğru cevap A'dır.

1975 yılı, Türkiye’de ilk programlı, belli amaçlara yönelik ve kuralları konmuş bir envanter çalışmasının başlangıç yılı olarak kabul edilebilir. Doğru cevap E'dir.

Turizm bozucu ve kirleten etkilerden arındırılmış bir çevrede oluşur ve gelişir. Geleneksel çevre de aynı niteliklere sahip olmak durumundadır. Doğru cevap E'dir.

Koruma kavramının geçmişi çok eski devirlere dayanmakla birlikte, çağdaş korumanın kuramsal temelleri 20. yüzyılda atılmış, İkinci Dünya Savaşı sonundaki dönemde Avrupa’da kentsel koruma çalışmaları hızlanmıştır.

Papa Vigiluis’un 537 yılında yaptığı onarımlar anıtlara karşı kamunun yaklaşımını gösteren birer örnektir. Bu dönemde Roma Devri anıtları Hıristiyan kiliselerine dönüştürülmüştür. Bunun önde gelen örneklerinden birisi ünlü Panteon tapınağıdır