KÜLTÜREL MİRAS MEVZUATI - Deneme Sınavı - 10

Taraf olduğumuz ikinci sözleşme ise, 1989 yılında onaylanan “Avrupa Mimari Mirasının Korunması Sözleşmesi”dir. 1985 yılında, Granada’da Avrupa Konseyine üye ülkeler tarafından kabul edilen ve 13.4.1989 gün ve 3534 sayılı yasayla yürürlüğe giren bu sözleşmeye göre, ülkeler, mimari mirasın korunması için yasal önlemler almayı ve bu önlemler çerçevesinde ve her ülkeye ve bölgeye özgü yöntemlerle, anıtları, bina gruplarını ve sitleri korumayı üstlenmiş bulunmaktadır. Doğru cevap E’dir.

Dünya Kültür ve Doğal Mirasının Korunması Sözleşmesine bağlı olarak düzenlenen ve 7 Ekim 1988 gün ve 88/13151 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla kabul edilen Akdeniz’de Özel Koruma Alanlarına İlişkin Protokol, sadece doğal değerlerin değil, kentsel ve arkeolojik değerlerin de ele alındığı, bu nedenle ayrıntılı incelenmesi gereken bir belgedir. Doğru cevap D’dir.

Sözleşmede “somut olmayan kültürel miras”, toplulukların, grupların ve kimi durumlarda bireylerin, kültürel miraslarının bir parçası olarak tanımladıkları uygulamalar, temsiller, anlatımlar, bilgiler, beceriler ve bunlara ilişkin araçlar, gereçler ve kültürel mekanlar anlamına gelir. Bu sözleşme bireyleri de kapsar. Doğru cevap B’dir.

Venedik Tüzüğü tarihi yapıların korunması ve restorasyonu hakkında uluslararası bir çerçeve belirleyen ilk antlaşmalardan biridir. Doğru cevap A’dır.

UNESCO ön çalışmanın yapılmasında kültürel değerler için ICOMOS (Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi), doğal değerler için ise IUCN (Uluslararası Doğayı Koruma Birliği) kuruluşlarını görevlendirmiştir. Bu kuruluşlar tarafından hazırlanan ön değerlendirmeler her yıl toplanan Dünya Miras Komitesi tarafından değerlendirilmekte, önerilen yapı ya da alanın gerekli ölçütleri taşıdığı anlaşılırsa listeye alınmaktadır. Doğru cevap C’dir.

Hollanda’nın Lahey kentinde, ilk uluslararası resmi nitelikte belge olarak nitelendirebileceğimiz “Silahlı Çatışma Halinde Kültürel Değerlerin Korunması Sözleşmesi (Lahey Konvansiyonu)’nin hazırlanması ve birçok ülke tarafından bu belgenin kabul edilmesi korumada uluslararası bağlayıcı yasal süreci başlatmıştır. Doğru cevap A’dır.

16 Kasım 1972’de Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme kabul edilmiştir. Bu sözleşme Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 14.4.1982 gün ve 2658 sayılı kanunla kabul edilmiş ve bir iç hukuk belgesi haline gelmiştir. Doğru cevap C’dir.

Bu listede Türkiye’den Antalya, Aspendos, Bursa, Didim, Efes, Fethiye-Ölüdeniz, Bodrum (Halikarnassos), İstanbul, Kaunos, Kekova, Knidos, Milet, Bergama, Faselis, Priene, Truva ve Ksantos yer almaktadır. Doğru cevap E’dir.

ICOMOS dünyanın tarihi anıt ve sitlerinin korunması için UNESCO bünyesinde 1965 yılında kurulmuş, uluslararası nitelikte hükümetler dışı bir örgüttür. Doğru cevap A’dır.

İmparatorluğun doğrudan eski eserle ilgili ilk yasa düzenlemesi 13 Kasım 1869 tarihli Asarı Atika Nizamnamesidir. Doğru cevap A'dır.

İmparatorlukta ‘obje’ saklamak için sürekli olarak tahsis edilen ilk mekanlardan bir tanesi İstanbul'da Aya İrini kilisesi olmuş ve 16. yüzyıldan itibaren Sarayın silah deposu olarak kullanılmıştır. Doğru cevap C'dir.

1882 yılında kurulan Sanayi-i Nefise Mektebi, İmparatorluğun ilk tasarım ve güzel sanatlar okuludur. Bu kurum daha sonra Devlet Güzel Sanatlar Akademisi ve son olarak da Mimar Sinan Üniversitesi adını alacaktır. Doğru cevap B'dir.

Osman Hamdi Bey'in en önemli çalışması 21 lahtin ortaya çıkarıldığı Sayda (Sidon, Lübnan) kral mezarlığı kazılarıdır. Doğru cevap E'dir.

24 Kasım 1934 tarihli bir Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile Ayasofya müze haline getirilmiştir. Doğru cevap C'dir.

12 Nisan 1931 tarihinde Atatürk tarafından Türk Tarih ve Medeniyetini bilimsel şekilde incelemek, Türk tarihinin kaynaklarını araştırmakla görevlendirilen ‘Türk Tarih Kurumu’ kurulmuştur. Doğru cevap D'dir.

Henri Prost'un nazım plan ve detay planlarının Tarihi Yarımada’nın mekansal gelişmesinde ve kültürel mirasın sürdürülmesinde önemli etkileri vardır. Prost, İstanbul için yaptığı ‘Nazım Plan’ı 1937 yılında tamamlamıştır. Doğru cevap E'dir.

1951 yılında kurulan ‘Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu’, hem ilke koyan hem de uygulamaya yönelik karar alan ve yasayla oluşturulmuş ilk kurumdur. Doğru cevap D'dir.

1975 yılı Avrupa Konseyi tarafından ‘Avrupa Mimari Miras Yılı’ olarak kabul edilmiştir. Doğru cevap B'dir.

Kolaylıkla yıpranabilen ve bozulabilen geleneksel yapılar ‘düzeyli’ ve ‘yumuşak’ turizme konu olmalıdır. Kültürel mirasın korunumu için en yararlı turizmi yumuşak turizm oluşturur. Doğru cevap D'dir.

Taraf olduğumuz ikinci sözleşme ise, 1989 yılında onaylanan “Avrupa Mimari Mirasının Korunması Sözleşmesi”dir. Sözleşmenin ortaya koyduğu evrensel ilke “Mimari mirasın korunması, bunun teşviki ve yaygınlaştırılmasını, kültürel ve çevresel planlama politikalarının başlıca unsuru olarak kabul etmek”tir.