KÜLTÜR TARİHİ - Deneme Sınavı - 8

20. YY da enformasyon (haberleşme) alanında yazılı basın çok güçlü olmakla beraber, 20. YY ın sonlarına doğru internet, yazılı basını gerileme dönemine sokmuştur.

Sözlü anlatım, 20.YY da ortaya çıkan ve sanat eserlerinin sunum, satışında kullanılan teknolojik araçlardan biri olarak kabul edilemez.

Genlerin DNA dan yapıldığının öğrenilmesi, 20. YY da biyoloji alanında karşımıza çıkan en önemli çalışmadır.

"Sanatın hayatı değil, hayatın sanatı taklit ettiği" düşüncesini savunan Frankfurt Ekolü'nün içinde yer alan kişi Herbert Marcuse dür.

1964 de Berkeley Üniversitesi öğrencilerinin örgütlediği öğrenci hareketi içinde yer alan genç kuşak en şiddetli tepkiyi Vietnam Savaşı'na göstermiştir.

Barok Sanat, 20. YY ın modern sanat akımlarından değildir.

Sinema, 1895 te Paris'te Lumieré Kardeşler'in icadı olarak ortaya çıkmıştır.

1917 Ekim Devriminin kuramcısı ve lideri Lenin'dir.

İlk mizah dergisi Diyojen’den sonra (1870) haftalık siyasi ve mizah dergisi Akbaba (1922) doğar.

Faşizmin yeşerdiği bir başka ülke İtalya’da, Mussolini, 1922’de nasyonalist hükümetin başbakanı olur.

Nazım Hikmet’in Hiroşima çocuklarına adadığı 1956 tarihli “Çocuklar öldürülmesin / şeker de yiyebilsinler” diye biten “Kız Çocuğu” şiiri bugün Türkçede ve dünya dillerinde bestelenmiş bir şarkı olmuştur.

20. yüzyılın en önemli buluşlarından biri olarak kabul edilen ve elektronik devrelerin can damarı olan transistorlar, 1947 yılında yapılmış ve teknolojide yepyeni bir çığır açılmıştır.

Felsefeyle edebiyat, sanat, politika ve günlük hayat sorunlarının bir arada ve bütünlük içinde değerlendirilmesinin ilk örneğini 1930’lardan itibaren Walter Benjamin, Theodor W. Adorno ve daha sonra da Jürgen Habermas ve Herbert Marcuse gibi düşünürlerin başını çektiği Frankfurt Ekolü verir.

Frankfurt Ekolünün önemli düşünürlerinden T. Adorno, sanat eserinde biçim ve içeriğin birbirinden ayrılamayacağı konusunda estetik analiz yöntemi geliştirir.

Modern varoluşçuluğun babası, romanları, oyunları ve aydın kimliğiyle, özellikle 1968 olaylarındaki eylemleriyle ünlenen Fransız yazar ve düşünür Jean-Paul Sartre’dır (1905-1980).

Şair, yazar, düşünür, Bâb-ı Ali’nin ünlü ismi Necip Fazıl Kısakürek (1904-1983) “Kaldırımlar” (1928) adlı bohem hayat temalı şiir kitabıyla genç yaşta ünlenir.

İkinci Yeni hareketi, anlamda kapalılığı tercih eder. İmge, metafor kullanımı öne çıkar, akılcı ve mantıksal tutuma karşı çıkarlar ve bu bağlamda sürrealistlere yakındırlar. Edip Cansever, Turgut Uyar, Cemal Süreya, Sezai Karakoç, Ece Ayhan bu kuşak şairleridir.

Walter Benjamin (1892-1940) yeni teknolojilerin kültürel hayatı ve sanatın işlevini değiştirdiğine ilişkin önemli eserler verir. Örneğin röprodük- siyon (yeniden üretim) sanatın biricikliğini ortadan kaldırmıştır ama sanat sine- mayla, yeni teknolojilerle modernleşmenin yeni bir aşamasındadır.

Birinci Savaş sonrasında SSCB’de ku-
rulan Devlet Sinema Enstitüsü, ünlü
yönetmen Sergei Eisenstein’ı dünyaya tanıtır, yönettiği “Potemkin Zırhlısı” dünya sinemasının ilk başyapıtlarındandır.