KÜLTÜR SOSYOLOJİSİ

Frankfurt Okulu’nun kültür endüstrisi yaklaşımı, sanatın üretiminden çok, kitleler üzerinde yarattığı etkiyle ilgilidir. Bu endüstri içinde, sanat ürününün üretimi ve tüketimi, sanatçı ve alımlayıcı (bu durumda tüketici) arasında gerçekleşmez; hangi ürünü satacağına karar veren, bu doğrultuda pazarlama stratejilerini belirleyen bir dizi aktör, sanat ürününün kaderi üzerinde belirleyici rol oynar. Her ne kadar üretim, toplumun ihtiyaçları doğrultusunda gerçekleştirilmekteymiş gibi görünmekteyse de aslında, toplumda sahte ihtiyaçlar oluşturulmaktadır.

Sanatın yeniden üretimi ürünün orijinalini daha değerli kılmaz.

Kültürel Çalışmalar, kitle kültürünün ele alınışında popüler olana değer atfetmesi açısından, Frankfurt Okuluyla karşıt bir konuma yerleşir. Kültürün bir mücadele alanı olduğu kabul edilirse popüler kültür ürünleri, yalnızca egemen ideolojinin araçları olarak değerlendirilemez ve en az yüksek kültür ürünleri kadar incelenmeyi hak etmektedir.

Etnik, cinsel ve sınıfsal açıdan, eşitlikçi olmayan temeller üzerinde oturtulan kapitalist toplumda, bu eşitsizliklerin oluştuğu temel alanlardan biri olan kültür, aynı zamanda tâbi (yönetilen) gruplar için, egemen grupların çıkar ve değerlerine karşı bir direnme alanıdır (Storey, 2000:11).

Öte yandan internet, diğer sanat biçimleri için de özgürleştirici bir üretim ve paylaşım alanı oluşturmaktadır. Örneğin; bilgisayar teknolojisi ve internet, isteyen herkese, hazır ses malzemelerini kullanarak beste yapma olanağı tanımakta; böylece, müzik yazma (besteleme) ve icrasını, özel bir yetenek ve “kimi durumlarda yalnızca ayrıcalıklı kişilerin ulaşabildiği” uzun bir eğitim süreci gerektiren faaliyetler olmaktan çıkartabilmektedir.

Egemen değer yargılarına direniş ve yeni, özgün davranış kalıplarının oluşturulması, alt-kültürlerin tanımlanmasında belirleyici rol oynamaktadır. Bu açıdan, alt-kültür incelemelerinde, günlük eylemler politik bir çerçevede yorumlanmakta ve toplumsal faaliyetler, hâkim toplumsal düzene karşı direniş biçimleri olarak değerlendirilmektedir.

Belirli bir mekâna, çoğu kez gündelik yaşama dair nesnelerin özel olarak yerleştirilmesiyle oluşan, mekânın olanaklarını kullanan ve izleyicinin katılımıyla anlam kazanan çağdaş sanat uygulamasına "yerleştirme" adı verilir. Dolayısıya, doğru cevap: C'dir.

Erken dönemde sanat etkinliğinin en önemli  belirleyicisi kolektif bir eylem olarak ortaya koyulmuş olmasıdır. Dolayısıyla, doğru cevap: B'dir.

Toplumbilimci Howard S. Becker sanatın kolektif doğasının yalnızca toplu halde icra edilen sanatsal ürünlerde değil, bireysel etkinlikler olarak değerlendirebileceğimiz, roman, resim vb. sanatlarda da bulunduğunu vurgulamıştır.

Yirminci yüzyılın ilk yarısında, Frankfurt Okulu düşünürleri,özellikle Theodor Adorno (1903-1969) ve Max Horkheimer (1895-1973) kültür endüstrisi kuramıyla kapitalist üretim ilişkilerinin, kültürü bir endüstri, kültür ürünleriniyse metâ haline getirdiğini öne süren eleştirel bir yaklaşımı ortaya koymuşlardır.

Topluma dayatılan  egemen değerlerin, eğitim ve kültürün de içinde bulunduğu  bir dizi toplumsal pratik aracılığıyla sorgulanmaksızın kabul görmesiyle kabul görmesi sonucu oluşan egemenlik durumunu Gramsci Hegemonya olarak tanımlar. Dolayısıyla, doğru cevap: B

Adorno'ya göre, kültür endüstrisi burjuva değerleri ve egemen ideolojiyi sürekli olarak yeniden üreten ve devamlılığını sağlayan araçtır.

Sanat ürününün ticari bir amaçla üretilmesi, hatta teknoloji aracığıyla yeniden üretilebilir hale gelmesine en iyi örnek çok sayıda baskısı yapılabilen fotoğraftır.

Görüntü, müzik, metin gibi çok sayıda öğeyi bir arada kullanma olanağı sağlayan bilgisayar teknolojileri ve dijital sanat internet sanatının doğmasına yol açmıştır.

Egemen kültür içinde, bazı genel kültürel normlara uyum göstermekle birlikte, kendilerine özgü davranış kalıpları geliştiren grupları tanımlamak için kullanlan terime "alt-kültür" denir.

Alt-kültür grupları için temel değerlerin yansıtıldığı ve aynı zamanda kolektif bir üretim ve tüketim alanı olan sanat dalı müzik'tir.

Yirminci yüzyılın başlarında, teknolojinin ve kitle iletişim araçlarının gelişimi, kitle kültürü olarak değerlendirilen ve piyasa koşullarına tâbi yeni bir kültürel biçim ortaya çıkarır. Bu kültürel biçim, yüzyılın ilk yarısında büyük ölçüde olumsuz bir bakış açısıyla eleştirilmiş, 1960’lardan itibarense, popüler kültür ürünlerini kutsayan bir anlayış ortaya çıkmıştır. Doğru cevap C'dir.

Fransız toplumbilimci Pierre Bourdieu on dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında sanatçının, dev servetlere sahip, ancak kültür birikiminden yoksun sanayici ve tacirlere, önceki dönemlerden farklı bir biçimde bağımlı olduğunu ileri sürer. Bu bağımlılık iki araçla gerçekleşir: Birincisi, sanatçı üzerinde dolaylı olarak etkili olan piyasa ilişkileridir (örneğin yazarlar için satış rakamları ve sanatçıya sağlanması olası gazetecilik, yayıncılık gibi yeni iş olanaklarına ulaşma olanağı). Diğeri özellikle burjuva ev sahiplerinin düzenlediği salon toplantıları aracılığıyla sanatçılar ve yüksek sosyetenin kimi kesimleri arasında kurulan kalıcı ilişkilerdir. Doğru cevap A’dır.

Hegemonya kavramı, İtalyan düşünür Antonio Gramsci tarafından geliştirilmiştir.

Yirminci yüzyılın ilk yarısında, Frankfurt Okulu düşünürleri, özellikle Theodor Adorno (1903-1969) ve Max Horkheimer (1895-1973), kültür endüstrisi kuramı ile kapitalist üretim ilişkilerinin, kültürü bir endüstri, kültür ürünlerini de metâ haline getirdiğini öne süren eleştirel bir yaklaşım ortaya koyarlar. Doğru cevap B’dir.