KÜLTÜR SOSYOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 23

Topluma dayatılan  egemen değerlerin, eğitim ve kültürün de içinde bulunduğu  bir dizi toplumsal pratik aracılığıyla sorgulanmaksızın kabul görmesiyle kabul görmesi sonucu oluşan egemenlik durumunu Gramsci Hegemonya olarak tanımlar. Dolayısıyla, doğru cevap: B

Adorno'ya göre, kültür endüstrisi burjuva değerleri ve egemen ideolojiyi sürekli olarak yeniden üreten ve devamlılığını sağlayan araçtır.

Sanat ürününün ticari bir amaçla üretilmesi, hatta teknoloji aracığıyla yeniden üretilebilir hale gelmesine en iyi örnek çok sayıda baskısı yapılabilen fotoğraftır.

Görüntü, müzik, metin gibi çok sayıda öğeyi bir arada kullanma olanağı sağlayan bilgisayar teknolojileri ve dijital sanat internet sanatının doğmasına yol açmıştır.

Egemen kültür içinde, bazı genel kültürel normlara uyum göstermekle birlikte, kendilerine özgü davranış kalıpları geliştiren grupları tanımlamak için kullanlan terime "alt-kültür" denir.

Alt-kültür grupları için temel değerlerin yansıtıldığı ve aynı zamanda kolektif bir üretim ve tüketim alanı olan sanat dalı müzik'tir.

Yirminci yüzyılın başlarında, teknolojinin ve kitle iletişim araçlarının gelişimi, kitle kültürü olarak değerlendirilen ve piyasa koşullarına tâbi yeni bir kültürel biçim ortaya çıkarır. Bu kültürel biçim, yüzyılın ilk yarısında büyük ölçüde olumsuz bir bakış açısıyla eleştirilmiş, 1960’lardan itibarense, popüler kültür ürünlerini kutsayan bir anlayış ortaya çıkmıştır. Doğru cevap C'dir.

Fransız toplumbilimci Pierre Bourdieu on dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında sanatçının, dev servetlere sahip, ancak kültür birikiminden yoksun sanayici ve tacirlere, önceki dönemlerden farklı bir biçimde bağımlı olduğunu ileri sürer. Bu bağımlılık iki araçla gerçekleşir: Birincisi, sanatçı üzerinde dolaylı olarak etkili olan piyasa ilişkileridir (örneğin yazarlar için satış rakamları ve sanatçıya sağlanması olası gazetecilik, yayıncılık gibi yeni iş olanaklarına ulaşma olanağı). Diğeri özellikle burjuva ev sahiplerinin düzenlediği salon toplantıları aracılığıyla sanatçılar ve yüksek sosyetenin kimi kesimleri arasında kurulan kalıcı ilişkilerdir. Doğru cevap A’dır.

Hegemonya kavramı, İtalyan düşünür Antonio Gramsci tarafından geliştirilmiştir.

Yirminci yüzyılın ilk yarısında, Frankfurt Okulu düşünürleri, özellikle Theodor Adorno (1903-1969) ve Max Horkheimer (1895-1973), kültür endüstrisi kuramı ile kapitalist üretim ilişkilerinin, kültürü bir endüstri, kültür ürünlerini de metâ haline getirdiğini öne süren eleştirel bir yaklaşım ortaya koyarlar. Doğru cevap B’dir.

Verilen şıklardan dördü Adorno’nun kitle kültürü ürünlerinin standartlaşmasına dair fikirleri arasında sıralanabilecek iken; düşünür popüler müziklerin farklı bir dünya tahayyülünü olanaksız kıldığını öne sürmektedir. Doğru cevap E’dir.

Walter Benjamin’e (1892-1940) göre, özgün sanat ürünü, üretildiği zaman ve mekâna özgü bir tarihsellik taşır. Bir sanat ürününün, en yetkin yeniden üretimi (kopyası) bile aslının, üretildiği zaman ve mekân içindeki özel konumundan, tarihsel tanıklıktan yoksundur. Diğer yandan, sanat ürününün biricikliği, erken dönem sanatının taşıdığı büyüsel ve törensel işleve dayanmaktadır. Doğru cevap D’dir.

Kültürel Çalışmalar, kitle kültürünün ele alınışında popüler olana değer atfetmesi açısından, Frankfurt Okulu’yla karşıt bir konuma yerleşir. Bu alana giren çalışmalarda kültür, yalnızca ekonomik altyapı tarafından belirlenmez; aynı zamanda, kültürün alımlayıcıları tarafından şekillendirilen, dinamik bir yapı gösterir. Doğru cevap A’dır.

Seçeneklerde verilen dört bilgi internetin müzik alanındaki katkılarını doğru şekilde vermişken, ekipman maliyetini ortadan kaldırması bu katkılardan biri değildir. Doğru cevap E’dir.

Alt-kültür, egemen kültür içinde, bazı genel kültürel normlara uyum göstermekle birlikte, kendilerine özgü davranış kalıpları geliştiren grupları tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Doğru cevap A’dır.

Koşullar tarih boyunca farklılık göstermekteyse de sanat, her dönemde gündelik yaşamla, ekonomik ilişkiler ağıyla ve egemen ideolojiyle etkileşim içinde olmuştur. Doğru cevap E’dir.

Sanatın, bugün anladığımız anlamda bağımsız bir estetik olgu olarak ortaya çıkışı, pek çok sanat tarihçisine göre Rönesans döneminde, Shiner’e göreyse on sekizinci yüzyılda gerçekleşir. Ondan önce yaklaşık iki bin yıllık bir dönemdeyse sanat, zanaatle neredeyse ayrılmaz durumdadır. Doğru cevap B’dir.

Sanatın kolektif bir eylem olarak ortaya koyulması.

Siyasi ve Ekonomik Güç İlişkilerinin Sanat Üretimine Etkisi

Kültür ve sanat ürünleri, kapitalist üretim ilişkileri içinde bir endüstri ve metâ haline getirilir.