KÜLTÜR SOSYOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 24

Ünlü Kültür kuramcısı Raymond Williams da (1983), kültür kavramına dair 164 farklı tanım olduğuna dikkat çekerek, ‘kültür’ün İngiliz dilindeki en karmaşık iki-üç kavramdan birisi olduğunu belirtir.

İnsan zekâsının oluşumu ve geliştirilmesi anlamında ise ilk kez Voltaire kullanmıştır. Buradan Kultur olarak Almanca’ya geçip 1793’de Alman Dili Sözlüğü’nde bu anlamıyla yer almıştır.

İnsan türünü diğer türlerden ayıran birçok nokta olsa da, insan türünün en özel ve eşsiz niteliği dünyayı kavramsallaştırma ve bunu simgelerle iletme yeteneğidir.

Başlangıçta yayılmacı yaklaşımı benimsemiş olsa da Tarihsel Tikelci/Özgücü (historical particularist) yaklaşımın mimar, modern Amerikan kültürel antropolojisinin babası olarak kabul edilen, Amerikalı antropolog Franz Boas’tır (1858-1942). Her bir kültürün nasıl geliştiğinin ayrı ayrı incelenmesi gerektiğini zira her kültürün kendine özgü ve ayrı bir tarihi olduğu görşüü tarihsel özgücü yaklaşımın temel tezidir.

Her kültür kendi tarihinin ürünüdür ve kültürleri ilkel, geri, üstün vb. sıfatlarla karşılaştırmak oldukça sorunludur.

Kültürel göreciliğin önemli bir mimarı olan Boas ve öğrencileri için, diğer kültürleri tamamen kendi değerlerimizi ölçüt alarak değerlendirme eğilimi olan etnik-merkezcilikle (etnosentrizm) ve ırkçılıkla savaşmak antropoloji disiplinin temel misyonudur.

Lévi-Strauss, aklın yapısının fikir, simge ve mitosları, genellikle zıt ya da ikili kategorilerle nasıl örüntüler halinde örgütlediği üzerinde durur. Ona göre insan düşüncesi süreci aydınlık-karanlık, iyi-kötü, doğa-kültür, ıslak-kuru, çiğ-pişmiş, erkek-kadın karşıtlıkları gibi birbirine zıt kutuplar olarak yapılanmıştır. En büyük karşıtlık ise “kendilik” ve “başkaları” arasındadır; bu karşıtlık, kültürün de bağımlı olduğu simgesel iletişimin ortaya çıkması için gereklidir.

Kültür, paylaşılan anlam sistemleri olarak kabul edildiğinde, sadece sanatı değil aksine tüm sembolik olguları içerir.

Marksist antropoloji, toplumsal değişmeyi açıklamak için, bir toplumun ayırt edici unsur ve çelişki dizileri üzerinde durur.

Tarım