KÜLTÜR SOSYOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 23

Toplum tarihi

Çatışmacı

Edward B.Taylor

Kültürel kümelenme

Yapısalcılık

Leslie White

Marksist antropoloji

Margaret Mead

Cultura, onyedinci yüzyıla kadar Fransa’da işte bu anlamıyla kullanılmıştır. İnsan zekâsının oluşumu ve geliştirilmesi anlamında ise ilk kez Voltaire kullanmıştır.

Kültür terimi de On sekizinci yüzyıla kadar toprağı ıslah etme ve ürün yetiştirme/ekme gibi çoğunlukla tarımla ilgili anlamlara sahiptir.

Kültür kavramının özellikle birkaç on yıldan beri kullanım alanının daha da genişlediği ve önceleri daha çok kullanılan “zihniyet, düşünme biçimi, gelenek ve hatta ideoloji gibi terimlerin yerini aldığına” dikkat çekilmektedir.

Kültür, bir grubun üyelerinin inandıkları değerlerden, izledikleri normlardan ve yarattıkları maddi şeylerden oluşur

Birçok antropolog, kültürün, insanların öğrendiklerinin ve eylemlerinin niteliğiyle ilgili olduğuna dair hemfikirdir

On dokuzuncu yüzyılda ortaya çıkan Evrimcilik, bu yüzyılın hâkim görüşü olan tarihsel ilerleme anlayışının etkisiyle, bütün toplum ve kültürleri tek hatlı bir evrim, yani gelişme çizgisinde görür.

Bir kültürün değişmesinde en önemli etkenin diğer kültürlerin maddi ve manevi öğelerinin o kültüre girmesi olduğunu belirten yayılmacılık, insanlık tarihinde birkaç çekirdek bölge olduğunu ve kültürel öğelerin bu merkezlerden çevreye yayıldığını savunur.

Bizimkinden faklı hayat tarzları, bizim kültürümüzden oldukça farklı kültürler olduğunu biliyoruz. Yaşadığımız topraklardan uzak coğrafyalarda, başka dilleri konuşan, farklı dinlere mensup ve çok değişik yaşam biçimlerine sahip milyarlarca insan yaşıyor. Sadece bizden binlerce kilometre uzakta, başka ülkelerde değil; yaşadığımız şehirde, aynı mahallede, hatta oturduğumuz apartmanda da bizden farklı giyinen, konuşan ve bizimkinden açık olarak farklı yaşam biçimlerine sahip insanlar görüyoruz. Bu durum insan olmanın farklı yollarının olduğunu, gündelik yaşam içinde bizimkinden farklı davranış biçimleri ve hayat tarzları olduğunu bize hatırlatır. Belki daha da önemlisi, bu gözlem sadece dünyada ya da başka bir coğrafyada değil, bir ülkede ve aynı toplum içinde bile tek bir kültürün değil, farklı kültürlerin olduğunu karşı çıkamayacağımız şekilde bize gösterir. İşte kültürlerin bu çeşitliliği bizi kendi kültürümüz içindeki çeşitlilikten de haberdar eder. Kültürler arasındaki farklılıkları görmeye alıştığımızda, bunları kendi kültürümüz içinde de arar ve bunlara âdil davranmayı öğreniriz. Kültürümüzün farklı etkilerin sonucu olduğunu, farklı düşünme biçimlerini barındırdığını ve farklı yorumlara açık olduğunu kavrarız

Bireyin kendi kültürel değerlerini ön plana alarak başka kültürleri kendi kültürünün değer sisteminden değerlendirerek yargılaması etnik-merkezcilik olarak adlandırılır

Yukarıda verilen katmanlar kültür olgusuna aittir. Estetik, sanat, uygarlık ve entelektüel olguları kültür olgusunun farklı katmanlarında karşımıza çıkan katmanlardaki çeşitli boyutlardır. Dolayısıyla kültür olgusu diğer hepsini kapsamaktadır.

Yukarıda verilen özellikler yayılmacılık (difüzyonizm) okuluna ait özelliklerdir.

Bir topluluğun toplumsal davranışlarının bütün ifadelerini, bireylerin içinde yaşadıkları grubun alışkanlıklarından etkilenen tepkilerini ve bu alışkanlıkların belirlediği insan etkinliklerini' içerdiğini ifade eden ve kültürel göreciliğin en önemli mimarı olan kuramcı Franz Boas'tır.