KULLANICI DENEYİMİ TASARIMI

Objeler arasındaki mesafenin onları nasıl bir bütün veya alt gruplar halinde algılamamızı etkilemesiyle ilgili olan Gestalt ilkesi yakınlıktır.

Birbirini andıran objeleri aynı grupta toplamak şeklinde ifade edilen Gestalt ilkesine benzerlik adı verilir.

Görsel algımızın devam eder nitelikteki formları tamamlamaya ve bütünü görmeye yatkın olmasını ifade eden Gestalt ilkesine Devamlılık adı verilir.

Görsel algımızın açık veya ayrı parçalar hâlinde olan şekilleri kapalı ve birleşmiş hâlde algılamaya olan eğilimimizle ilgili olan Gestalt ilkesine Tamamlama denir.

Objeleri çevreleri ile birlikte algılama biçimimizi ifade eden Gestalt ilkesine şekil zemin ilişkisi adı verilir.

Uygulandığı ortam fark etmeksizin çeşitli bileşenlerin daha önce bahsedilen tasarım ilkeleri doğrultusunda bir arada kullanımına sayfa düzeni adı verilir.

Renk kullanımı için kullanıcı özellikleri, sistem gereksinimler yerine getirilen görevler ve çevresel etkenler göz önüne alınmalıdır.

Objeleri, düşünceleri ve eylemleri yansıtmak için ikon kullanılır.

Tipografi hem daha çok içeriğin kullanıcıya ulaşmasını sağlar hemde bu içeriklerin iyi anlaşılır bir halde sunumuna imkan tanır.

Bilgi ve grfik tasarım görsel öğrenmede etkili olan faktörerdir.

Ritim, tekrar eden elemanlar tarafından yaratılan bir motiftir. Tıpkı müzikteki vuruşlar gibi, tasarımdaki elemanların tutarlı bir biçimde tekrar etmesi, izleyicinin bakışının sayfada kolayca gezinmesini sağlar.

İzole etme, yerleştirme, ölçeklendirme ve kontrast tasarımda vurguyu sağlamak için kullanılabilecek yöntemler arasındadır. Oysa hiyerarşi; denge, vurgu, ritim ve bütünlük ile beraber temel tasarım ilkeleri arasında yer alır.

Devamlılık ilkesi ile bağlantılı olan tamamlama ilkesi, görsel algımızın açık veya ayrı parçalar hâlinde olan şekilleri kapalı ve birleşmiş hâlde algılamaya olan eğilimimiz ile ilgilidir. Örneğin, birbiri ile bağlantısı olmayan yayları bir çember olarak algılayabiliriz. Kullanıcı arayüzünde tamamlama prensibi sıkça uygulanabilmektedir. Tasarımın bütünü düşünüldüğünde pek çok farklı elemanın bir araya gelmesinde oluşmaktadır. Kimi zaman ikon, sembol ve fotoğraf gibi bu bileşenlerin yalnızca bir kısmını görür ancak neyi temsil ettiğini rahatlıkla anlayabiliriz.

Hangi platform için düşünüldüğü fark etmeksizin tüm tasarımların özünde vazgeçilmez olan amaç ise işlevselliktir. Arayüz tasarımı, kullanıcılar için istedikleri eylemi gerçekleştirmelerini sağlayacak olan bir araç niteliğindedir.

Sayfa düzeni denince akla ilk gelen kavram ızgara sistemidir. Izgara sistemi, grafik tasarımcıların navigasyon ve içeriği kontrollü bir şekilde yerleştirmek, görsel iletişimi sağlamak ve ekran üzerindeki ilgi merkezini belirlemek için kullandıkları temel bir yapıdır (Wood, 2013:10). Izgara temelli sayfa düzeni basılı medyadan dijital medya teknolojilerine etkili bir şekilde aktarılmış tekniklerden biridir.

Geçmişte, iletişim ortamında her ne şekilde var olmuş olursa olsun, günümüzde ikonlar çoğunlukla obje ve eylemleri günlük hayatımızda kullandığımız ekranlar üzerinden betimlemektedir. İkonlar temsil etme biçimleri açısından farklı tanımlamalara sahip olabilirler. Bunlardan bazıları aşağıda sıralanmıştır:

Benzeşim: Görüntü temsil ettiği şeyle aynı anlamı vermektedir. Örneğin, bir kitap ikonu sözlük, vb. kavramları temsil edebilir.

Sembolik: Soyut bir imajın kullanılmasıdır. Örneğin, çatlak/kırık bir cam kırılgan nesneleri yansıtabilir.

Örnek/Model: Yansıtılan nesne ya da kavramın bir özelliği ya da örneği resimlenir. Otoyol çıkışındaki levhada resmedilmiş çatal bıçak imgelerinin restoranı işaret etmesi örnek olarak verilebilir.

Rastlantısal: İmajın tamamıyla keyfi olarak düzenlenip, anlamının öğrenilmesi gerekmektedir (Rogers, 1989:105).

Kökeni 1960’lara dayanan infografik kelimesi bilgi (information) ve grafik (graphic) kelimelerinin birleşiminden oluşmaktadır. İnfografikler, bilgi ya da verilerin çizelge ve grafikleri gibi görsel unsurlarla oluşturulan sunumudur.

Metaforlar genellikle arayüzleri gerçek dünya ile bütünleştirmek amacıyla kullanılırlar. Buna çevrimiçi alışveriş siteleri örnek olarak gösterilebilir. Çevrim içi alışverişte kullanıcılar, gerçek dünyadakinden farklı olarak, ürünleri seçer, ödeme işlemlerine geçerek kredi kartı bilgilerini ve gönderim adresini girerler. Aslında bu süreç fiziksel bir mağazadakinden oldukça farklıdır. Bu nedenle çevrim içi alışveriş sitelerinde ilgili terminoloji, ikon ve grafikler kullanılarak gerçek dünya ile paralel alışveriş metaforları oluşturulmaktadır. Bu kapsamda Çevrimiçi alışveriş sitelerinden birinde kullanılan alışveriş sepeti metaforu kullanılmıştır.

Etkileşim, iki veya daha fazla katılımcı arasındaki bilgi alışverişi olarak tanımlanabilir. Ayrıca etkileşim kavramını, iki veya daha fazla aktör arasında tekrarlanan dinleme, düşünme ve konuşma süreçleri olarak da nitelendirebiliriz (Noble, 2012: 3).

Veri görselleştirme, tasarım ve bilimin ortak alanıdır. İstatistiksel verilerin ve yoğun bilgi kümelerinin çizelgeler, bilgi grafikleri ve tablolar kullanılarak oluşturulan görsel sunumudur. Veri görselleştirmede öncelikli amaç bilginin sade ve anlaşılır bir şekilde aktarılmasıdır. İnfografiklerden farklı olarak, veri görselleştirmeler çevrimiçi versiyonlarında kullanılan yazılım alt yapısı ile birlikte kendini güncelleyebilen bir yapıdadır.