KULLANICI DENEYİMİ TASARIMI - Deneme Sınavı - 7

Tüm tasarım belgeleri farklı olmakla birlikte 1973 yılında Xerox Palo Alto Araştırma Merkezi’nde (PARC) bit-mapped görüntüleme özelliğine sahip Alto adı verilen bir bilgisayar geliştirilmiştir. Ardından 1981 yılında Xerox Star piyasaya sürülmüştür. Xerox Star’ın arayüzünde insanın temel iletişim yöntemler inden biri olan gösterme ve seçme hareketleri kullanılmış, kullanıcı fare aracılıyla ekran üzerindeki herhangi bir noktayı gösterebilmiştir.

Grafik anlatım dili kullanıcı arayüzü anlayışını ve tasarımını kökten değiştirmiştir. İlk dönem metin tabanlı ekranlar tek yönlü, metin odaklı ve form benzeri bir kalitededir. Grafiksel arayüz tasarımı anlayışı ile birlikte ekran çok yönlü, kullanıcı odaklı ve sürekli gelişen dinamik bir yapı hâline gelmiştir. Bilginin görsel sunumu kişinin bilgi isleme kapasitesini diğer sunum yöntemlerine göre çok daha etkili kullanmasını sağlar. Uygun bir şekilde kullanıldığında, bilgilerin zihinde yen iden organize edilmesine olan ihtiyacı ve hafızanın yükünü azaltır. Bilgisayarlar ve insanlar arasında daha hızlı bilgi transfer edilmesine ve insanlar tarafından miktar ya da ilişkiler gibi daha görsel karşılaştırmaların yapılabilmesine imkan sağlamaktadır. Grafikler aynı zamanda kullanıcı arayüzünün daha çekici bir görünüm kazanmasına ve büyük oranda kişiselleştirmeye imkan vererek, şirketler ve organizasyonlar için özgün stiller yaratılmasına olanak tanır.

Grafiksel arayüzü kullanımının bazı avantajları şunlardır:

Araştırmalar sembollerin metinlere göre çok daha hızlı ve doğru bir şekilde algılandığını göstermektedir.

Bilginin görsel sunumu kompleks bilgi kümlerinin kolayca ayırt edilerek işlenmesini sağlar.

İmgeler yoluyla iletişim kurmak insan doğasının bir parçasıdır. İnsanların görsel imajlar yoluyla iletişim kurma çabası yazılı metinlerden çok daha önce gerçekleşmiştir. Ayrıca insan zihni görseller yoluyla öğrenmeye eğilimlidir ve güçlü bir görsel hafızaya sahiptir.

Obje ve kavramların görsel sunumu somut düşünmeyi teşvik ederek, çok katmanlı görev dizilerinin kullanıcıya sade bir biçimde sunumu sağlar.

Kullanıcıların sistemi kullanırken yaşadığı kaygının azalmasını sağlar ve sistem üzerindeki kontrol hissini güçlendirir.

Görsel anlatım dilinin kullanılması metin tabanlı olan sistemlerin aksine evrensel bir niteliktedir.

Grafik içerikler sayesinde kullanıcılar amaçlarını uzun metinler girmeden gerçekleştirebilirler.

ISO (Uluslararası Standartlar Teşkilatı) tarafından “İnteraktif Sistemler İçin Kullanıcı Merkezli Tasarım” başlığı altında yayınlanan bazı standartlar ve metotlar bulunmaktadır. Buna göre kullanıcı merkezli tasarımın dört temel prensibi vardır:

Kullanıcının aktif katılımı

Kullanıcı ve sistem arasında görevin uygun dağımı

Tasarım çözümlerinin kendini yenilemesi

Disiplinler arası bir tasarım ekibinin bulunması (ISO, 1999:7)

Ayrıca kullanıcı merkezli tasarım sürecinde dört ana aktivite bulunmaktadır:

Kullanılan içeriği anlamak ve belirlemek

Kullanıcının ve organizasyonun gereksinimlerini belirlemek

Tasarım çözümleri üretmek

Kullanıcı gereksinimleri doğrultusunda tasarımı değerlendirmek (ISO, 1999:10).

Kullanıcı arayüzü, bilgisayar ya da bilgisayar yazılımlarının insanların görebildiği, duyabildiği, dokunabildiği, konuşabildiği ya da bunların dışında anladığı veya yönlendirdiği bir parçasıdır.

Kullanıcı faaliyet döngüsü üç ana evresi 1.Amacın olusumu, 2.Uygulama aşaması 3. Değerlendirme aşamasıdır.

1984’ten günümüze kadar olan süreci kapsayan ve komut dizinleri yerine ikon, menü ve pencereler gibi görsel ögelerin kullanıldığı Grafiksel Kullanıcı Arayüzü bugün kullanıcı arayüzü tasarımı işitsel ve dokunsal arayüzleri de kapsar duruma gelse de hâlen çoğunlukla grafiksel kullanıcı arayüzünü karşılamaktadır.

Masaüstü metaforu, kullanıcıların bilgisayarla daha kolay etkileşime geçebilmesi için grafiksel kullanıcı arayüzü kapsamında kullanılan bir konsepttir. Bu metaforda bilgisayar monitörü, üzerine belge ve klasör gibi objelerin yerleştirilebileceği fiziksel bir masaüstü görünümüne sahiptir.

Apple 1997 yılında MacOS 8.0 işletim sisteminin piyasaya sürmüştür. Bu sistemin arayüzündeki en belirgin özelliklerden biri üç boyutlu bir görünüme sahip olan pencerelerdir.

İnternet Explorer, Microsoft firması tarafından geliştirilen ve 1995 yılında piyasaya sürülen bir web tarayıcısıdır.

“İnteraktif Sistemler İçin Kullanıcı Merkezli Tasarım” standartlar ve metotlarına göre kullanıcı merkezli tasarımın dört temel prensibi vardır;1.Teknik kullanıcının aktif katılımı,2.Kullanıcı ve sistem arasında görevin uygun dağılımı, 3.Tasarım çözümlerinin kendini yenilemesi,4.Disiplinler arası bir tasarım ekibinin bulunması.

Kullanıcı odaklı bir arayüz tasarımı oluşturabilmek için metin kullanımı ile ilgili dikkat edilmesi gereken bazı noktalar;1.Metin kullanımı mümkün olduğunca azaltılmalıdır.2.Paragraflar kısa tutulmalı ve her bir paragrafta bir düşünceye yer verilmelidir.3. Profesyonel bir imaj yaratmak adına sıkıcı olmak yerine, çekici ve kişiye özel olmak daha faydalı olabilir. 4. İllüstrasyon ve görsel kullanımına önem verilerek daha okunabilir metin alanları yaratılabilir.

Kullanıcı arayüzü tasarımı ve geliştirme süreci; Tasarım-Prototip-Test ve kullanıcı değerlendirmesinden oluşur.

Her alanda olduğu gibi grafiksel arayüzü tasarımının da bazı dezavantajları bulunmaktadır. Dikkate alınması gereken çok fazla değişkenin olması tasarım sürecini zorlaştıran etkenlerin başında gelirken, sürekli gelişen teknolojiye kullanıcı temelli bir yaklaşımla ayak uydurmaya çalışmak da diğer bir sorundur.

Kullanıcı arayüzü, bilgisayar ya da bilgisayar yazılımlarının insanların görebildiği, duyabildiği, dokunabildiği, konuşabildiği ya da bunların dışında anladığı veya yönlendirdiği bir parçasıdır.

Kullanıcı faaliyet döngüsü üç ana evresi 1.Amacın oluşumu, 2.Uygulama aşaması 3. Değerlendirme aşamasıdır.

1984’ten günümüze kadar olan süreci kapsayan ve komut dizinleri yerine ikon, menü ve pencereler gibi görsel ögelerin kullanıldığı Grafiksel Kullanıcı Arayüzü bugün kullanıcı arayüzü tasarımı işitsel ve dokunsal arayüzleri de kapsar duruma gelse de hâlen çoğunlukla grafiksel kullanıcı arayüzünü karşılamaktadır.

Masaüstü metaforu, kullanıcıların bilgisayarla daha kolay etkileşime geçebilmesi için grafiksel kullanıcı arayüzü kapsamında kullanılan bir konsepttir. Bu metaforda bilgisayar monitörü, üzerine belge ve klasör gibi objelerin yerleştirilebileceği fiziksel bir masaüstü görünümüne sahiptir.

Apple 1997 yılında MacOS 8.0 işletim sisteminin piyasaya sürmüştür. Bu sistemin arayüzündeki en belirgin özelliklerden biri üç boyutlu bir görünüme sahip olan pencerelerdir.

İnternet Explorer, Microsoft firması tarafından geliştirilen ve 1995 yılında piyasaya sürülen bir web tarayıcısıdır.