KULLANICI DENEYİMİ TASARIMI - Deneme Sınavı - 11

Segmentasyon yani kullanıcı bölümleme; yaş, cinsiyet, ilgi alanları, teknoloji kullanım alışkanlıkları, harcamala alışkanlıkları ve benzeri ölçütler temel alınarak kullanıcıları gruplara ayırma işidir.

Strateji geliştirme aşamasında “neden yapacağız?” sorusunun cevabı aranırken kapsam belirleme aşamasında “ne yapacağız?”sorusunun cevabı aranır. Bu aşamada fonksiyonel özellikler ile içerik gereksinimleri belirlenir. Fonksiyonel özellikler yazılımın sahip olacağı işlevleri kapsarken; içerik gereksinimleri sunulacak bilgileri kapsamaktadır.

Bilgisayar kullanıcı arayüz tasarımında doğru bir etkileşim sağlamak için dikkat edilmesi gereken ilkelerden biri kontrolu kullanıcıya bırakmadır, yani ürünün rahat kullanıla bilmesi için her kullanıcının kendi tercihine hitap eden ayarlar bulunmalıdır.

Ağaç topolojisi yani hiyerarşik ilişkilendirme, ardışık ilişkilendirme, matris ilişkilendirme ve organik ilişkilendirme bilgi mimarisinin bilgileri birbiriyle ilişkilendirme aşaması ile ilgilidir. Aşağıdan yukarıya ve yukarıdan aşağıya yaklaşımı ise bilgi mimarisinin sınıflandırma aşaması ile ilgilidir.

Evrensel gezinim, yerel gezinim, bağlamsal gezinim ve tatmlayıcı gezinim birere gezinim tasarımı iken çevresel gezinim diye bir tasasırm söz konusu değildir.

Wireframe, sitenin işleyişini, görsel bileşenlerin nasıl yerleşeceği ve etkileşimin nasıl olacağını gösteren iki boyutlu çizimlerdir.

İnternet sitesinin nasıl görüneceğini belirleyen ilke, görselleştirme ilkesidir.

Kullanıcı deneyimi tasarımında strateji geliştirme aşamasında, kullanıcıların ihtiyaçları, neden böyle bir ürüne ihtiyaç duydukları, neden ihtiyaçların karşılanması gerektiği, neden bu konuya eğildikleri gibi ürün ve hizmetin oraya konmasındaki hedeflere zemin oluşturan sorulara yanıt aranır.

Kullanıcı deneyimi tasarım süreci soyuttan somuta doğru bir yol izlemektedir. İlk aşamada strateji geliştirilirken ikinci aşamada kapsam belirlenir. Üçüncü aşamada yapı; dördüncü aşamada iskelet oluşturulur. Son aşamada ise görsel tasarım ortaya konur.

Demografik bilgi, insan gruplarının yapısal özellikleriyle ilgili bilgilerdir. Psikografik bilgi kullanıcıların dünyaya bakış açıları, herhangi bir olay, durum veya olguya dair tutum ve algılarıdır. Matris ilişkilendirme, kullanıcının bir düğümden diğerine diğer bir ifade ile bir bilgiden diğerine iki veya daha fazla boyutta geçmesine imkân sağlayan yapıdır. Kullanıcı bölümleme ise yaş, cinsiyet, ilgi alanları, teknoloji kullanım alışkanlıkları, harcama alışkanlıkları ve benzeri ölçütleri temel alarak kullanıcıları gruplara ayırma işidir.

Kapsamı belirleme aşamasında işlevsel özellikleri yazarken olumlu dil ve kesin ifadeler kullanılmalı; öznel ifadelerden kaçınılmalıdır.

Kullanıcı deneyimi tasarım sürecinde strateji belirleme aşamasına kullanıcı deneyimi tasarım sürecindeki herkesi dâhil etmek gerekir. Paydaşlar, müşteriler, kullanıcılar, tasarımcılar, programcılar, proje yürütücüleri bu süreçte yer almalıdır.

Kullanıcının anlamasını kolaylaştırmak için işlevlerin gerçek hayattaki karşılığı simgesel olarak ekran üzerine yerleştirilmelidir. Yani farklı ögeleri kullanmak yerine benzeşik ögeleri kullanımı tercih edilmelidir.

Siteden siteye değişse de bir wireframe genellikle logo, menü başlıkları, birinci ve ikinci düzey metin başlıkları, gövde metni, görseller, arama alanı, iletişim bilgileri, alt ve üst bilgiler yer alır.

Organik yapılar, konular arasındaki ilişkilerin çok net olmadığı veya yeni yeni ortaya çıktığı bilginin belirli bir davranış kalıbı içermediği durumlar için kullanılır. Dolayısıyla verilen şeklin organik ilişkilendirmeyi açıkladığı söylenebilir.

Kullanıcı deneyimi tasarım sürecinde tasarım adımlarına başlamadan önce sunulacak ürün veya hizmetin nasıl bir bilgi sınıflaması ile çalışacağının belirlenmesi gerekir. Dolayısıyla tasarım öncesinde bilgi mimarisi yapılandırılmalıdır.

Bağlamsal gezinim bağlantıların içeriğin içine gömüldüğü durumdur. Sayfadaki metinde geçen bazı kelimelere bağlantı tanımlamak örnek olarak verilebilir. Burada amaç kullanıcıyı daha fazla bilgi almak isteyebileceği içeriğe yönlendirmektir. Dolayısıyla yukarıda verilen şekil bağlamsal gezinim yaklaşımına aittir.

Kullanıcı deneyimi tasarımı; sırasıyla strateji geliştirme, kapsamı belirleme, yapıyı oluşturma, iskeleti oluşturma ve görselleştirme olmak üzere soyuttan somuta doğru ilerleyen beş ardışık asamadan oluşur. Strateji geliştirme aşaması “Neden” sorusuna, kapsamı belirleme aşaması “Ne” sorusuna, diğer aşamalar ise “Nasıl” sorusuna cevap aramaktadır.

Çoğu kullanıcı deneyimi tasarımı projesinin başarısız olmasının nedeni, ürün veya hizmet stratejisinin açık ve net bir şekilde ortaya konmamasıdır. Buradaki anahtar kelime “açık” ifadesidir. Ne istediğimizi ve başkalarının bizden ne istediğini ne kadar açık ifade edersek, amaca ulaşmak için yapılması gereken seçimleri ve alınması gereken kararları o kadar iyi belirleyebiliriz. Bu bağlamda strateji geliştirmenin aşamaları, ürün veya hizmetin ulaşmak istediği hedefleri ortaya koymak ve kullanıcı analizi adımlarından oluşur.

Hedefleri doğru anlamanın yolu ise “Hedefe ulaştığımı nasıl anlarım?” sorusunu yanıtlamaktan geçer. Tıpkı yarışların bittiğini gösteren bir bitiş çizgisi gibi, hedefe veya hedeflerinize ulaştığınızı gösteren başarı ölçütlerinin olması gerekir. Başarı ölçütleri, kullanıcı deneyimi tasarımının stratejik amaçlarına ulaşıp ulaşmadığının göstergeleridir.