KÜÇÜK İŞLETME YÖNETİMİ

Bir işletmede yönetimden bahsedebilmemiz için kurucusu dışında başka kişilerin de bu işletme için çalışıyor olması gerekir. Diğer bir anlatımla işleri başkaları aracılığıyla gerçekleştiren, amacına ulaşan herkes yöneticilik yapıyor da denilebilir. Teknik olarak iş ile kendisi arasında sadece bir kişi olan da bin kişi olan da yönetici durumundadır (Koçel, 2020:127) ve yöneticilik işini yapması gerekir. Küçük işletmelerin yöneticileri de işletme hedeflerine ulaşabilmek amacıyla işlerin etkili ve verimli yapılması için yöneticilik işini yerine getirmekle yükümlüdür.

Küçük işletmelerde işletme sahibi/sahipleri ile yöneticisi/yöneticileri aynı kişi/kişiler olabilir. Küçük işletmelerin sahipleri de işletmelerinin başarılı olabilmesi için üstlenmeleri gereken yönetici rolünü ve bu rolün kendilerine yüklediği yönetim sorumluluğunu taşımak ve üretim yapmak ya da hizmet sunmanın yanı sıra yönetme işini de yerine getirmelidirler. Bu bilgiler ışığında sorunun doğru cevabı “işletme sahibi ile yöneticisinin aynı kişi olması” seçeneğidir.

Plan bir sonuç, planlama ise bir süreçtir. Bundan dolayı sorunun doğru cevabı “sonuç-süreç” seçeneğidir.

İşletme amaçlarını gerçekleştirmeye yönelik, gerçekçi ve uygulanabilir planlama yapabilmek için izlenmesi gereken altı aşama vardır. Planlamanın bu altı aşaması, planlama süreci olarak da bilinmektedir. Bunlar: Amaçların belirlenmesi, varsayımların belirlenmesi, seçeneklerin belirlenmesi, en iyi alternatiflerin seçimi, uygun alt planların hazırlanması, planların uygulanması.  Bu bilgiler ışığında sorunun doğru cevabı “risk faktörlerinin hesaplanması” seçeneğidir.

Planlar; planlama ufkuna ya da zaman göre uzun vadeli planlar, orta vadeli planlar ve kısa vadeli planlar olmak üzere üçe ayrılırlar. Genel olarak uzun vadeli planlar için en az 5 yıl sonrası, orta vadeli planlar için 1 ile 5 yıl arası, kısa vadeli planlar için ise 1 yıla kadar olan zamanlar planlama ufku olarak kabul edilir.  Bu bilgiler ışığında sorunun doğru cevabı “bir ile beş yıl arası” seçeneğidir.

Örgütlemede ilk olarak “iş ile iş” arasındaki ilişkiler oluşturulur. Bu ilişkiler oluşturulurken yerine getirilen faaliyetler arasında: • İşletmeyi amacına ulaştıracak işlerin belirlenmesi, • işleri oluşturan görevlerin tanımlanması, • tanımlanan görevlerin anlamlı bir şekilde gruplanması ve • oluşturulan iş gruplarının kademeler itibarıyla farklılaştırılması, • mevkilerin ve pozisyonların belirlenmesi, • oluşturulan pozisyonların bir sorumluluk alanı oluşturacak şekilde birleştirilmesi yoluyla bölümlerin oluşturulması, • tüm bu görev, iş, iş grubu ve pozisyonlarla ilgili tanımların yapılması yer alır. Bu bilgiler ışığında sorunun doğru cevabı “İş ortamı içinde, çalışanların birbirleri ile olan ilişkilerinin ve bu ilişkileri kapsayan davranış süreçlerinin oluşturulması” seçeneğidir. Bu seçenek “iş ile iş” arasındaki ilişkileri değil; “İnsan ile insan” arasındaki düzenlemeleri kapsamıştır.

Örgüt yapısı ya da diğer kullanımıyla organizasyon yapısı, bir işletme içindeki işlerin düzenlenmesi sonucunda oluşan biçimsel yapıdır. Örgütlemenin temel unsurları olarak da nitelendirebileceğimiz bu noktalar arasında • iş bölümü ve uzmanlaşma, • bölümlendirme, • komuta zinciri, • komuta birliği, • kontrol alanı, • merkezileşme ve • biçimselleşme yer alır. Bu bilgiler ışığında sorunun doğru cevabı “astlara yapması gerekenlerin bildirilmesi” seçeneğidir.

Motivasyon (Güdüleme): İşletmedeki tüm çalışanların belirlenen genel amaçlar yönünde hareket etmelerini sağlamak için başvurulabilecek en etkili yollardan biri az önce de vurgulandığı üzere etkili bir motivasyon uygulaması gerçekleştirmektir çünkü kararlı, arzulu ve istekli bir biçimde işlerine odaklanarak çalıştıklarında insanların verimliliği artmaktadır. Öyleyse işletme amaçlarının etkili ve verimli bir şekilde başarılmasını sağlamak için motivasyona ihtiyaç vardır. Bu bilgiler ışığında sorunun doğru cevabı “motivasyon” seçeneğidir.

Geleneksel yaklaşıma göre yöneticiler, sorumluluk alanlarındaki işlerin işletme amaçlarına uygun şekilde yapılmasını sağlamak zorundadırlar. Gerçekleşen sonuçların belirlenen standartlara ulaşamaması durumunda da gerekli önlemleri alarak düzeltmeleri yapmalıdırlar. Böyle beklentilerin olduğu bir ortam içinde yöneticiler, çalışanların faaliyetlerini sürekli olarak denetlemek ve gözetmek durumunda kalırlar çünkü geleneksel yaklaşımda çalışanların işlerini yaparken sürekli izlendiklerini hissetmelerinin, onların işlerine odaklanmalarını sağlayacağına inanılmaktadır. Bu bilgiler ışığında sorunun doğru cevabı “sorumluluk alanındaki işlerin işletme amaçlarına uygun şekilde yapılmasının sağlanması” seçeneğidir.

Denetim, dört temel aşamadan oluşan bir süreç şeklinde gerçekleştirilmektedir. Bu aşamalardan ilki standartların oluşturulmasıdır. İkinci aşamada gerçekleşen ya da diğer bir ifade ile fiili performans ölçülür. Denetim sürecinin üçüncü aşamasında standartlar ile fiili performansın karşılaştırması yapılır. Gerekli görülmesi durumunda düzeltici tedbirlerin alınması ile denetim süreci sonlanır. Bu bilgiler ışığında sorunun doğru cevabı “İşletme çalışanlarının hedeflerin gerçekleştirilebilmesi yolunda yönlendirilmesi” seçeneğidir.

Yönetim: Bir örgütün amaçlarına verimli ve etkilibir şekilde ulaşması için insan kaynakları, finansal, fiziksel ve bilgi kaynaklarını planlama, organize etme, yöneltme ve kontrol etme sürecidir. Doğru cevap B'dir.