KÜÇÜK İŞLETME YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 6

Organize etme: Bu işlev, işletmeye ihtiyaç duyulan kaynakları bulmaktan çalışanları işe almaya ve ekipman satın almaya ya da kiralamaya kadar her şeyi içerir.

Finansal yönetim: Finansmanın planlanması, yönetilmesi, izlenmesi, organize edilmesi ve kontrolü.

Kitle Fonlaması: Kitle fonlaması, ürün veya hizmetlerde veya işletmenin küçük bir bölümünde olabilecek küçük bir ödül karşılığında çok sayıda yabancıdan küçük miktarlarda para almanın bir yoludur.

Gelir Tablosu: Gelir tablosu; bir işletmenin hareketli bir resmini temsil eden, net gelirini (veya zararını) göstermek için giderlerini geliriyle belirli bir süre boyunca karşılaştıran bir finansal tablodur.

Esnek Fiyatlama: Esnek fiyatlama stratejisine sahip işletmeler, fiyatlama kararlarında toplam maliyeti esas almak yerine özel piyasa koşullarını ve rakiplerin fiyatlama uygulamalarını dikkate alırlar.

İş analizi; işletme içindeki doldurulacak pozisyonların tespit edilmesi, tanımlanabilmesi ve raporlanabilmesi için gerekli bir adımdır

Geliştirme, çalışanlara işletme içinde yeni ve daha zorlu iş görevlerini kabul etmeleri için gereken bilgi, beceri ve yetenekleri sağlamaya yönelik planlı bir çabadır.

Çalışan eğitimi; onların performanslarını ve motivasyonlarını artırmak, çalışanlara işleri hakkında daha fazla şey öğretmek için yapılan planlı bir çabadır

İşletmelerin ölçeklerine göre sınıflandırılmaları bir ülkeden diğerine, bir kurumdan başka bir kuruma değişebilmektedir. Örneğin Avrupa Birliği, işletmeleri çalışan sayısı ve elde ettikleri gelirlere göre şu şekilde sınıflandırmıştır (Avrupa Komisyonu, User Guide to the SME Definition, 2020; https:// ec.europa.eu/docsroom /documents/42921):

• 10 kişiden az çalışanı olan ve yıllık cirosu veya yıllık bilanço toplamı 2 milyon Euro’yu geçmeyen işletmeler mikro işletme,

• 50’den az kişiyi istihdam eden ve yıllık cirosu veya yıllık bilanço toplamı 10 milyon Euro’yu aşmayan işletmeler küçük işletme,

• 250’den az çalışanı olan ve yıllık cirosu 50 milyon Euro’yu aşmayan veya yıllık bilançosu 43 milyon Euro’yu aşmayan işletmeler ise orta ölçekli işletmeler olarak tanımlanır.

En güncel durumu yansıtan ve 24 Haziran 2018 tarihli Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin (KOBİ) Tanımı ve Niteliklerini Belirleyen Yönetmelik”e göre;

• “10 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 3 milyon TL’yi aşmayan işletmelere mikro işletme”,

• “50 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 25 milyon TL’yi aşmayan işletmeler küçük işletme”,

• 250 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 125 milyon TL’yi aşmayan işletmelere orta büyüklükteki işletme denilmektedir.

Küçük ve orta ölçekli işletmelerin ekonomiye katkıları, genel olarak beş ana başlık altında toplanmaktadır:

• İstihdam yaratmak,

• Esneklik özelliği ile yeni durumlara hızlı uyum,

• Girişimciliği teşvik etmek,

• Butik üretimle ürün farklılaştırması sağlamak,

• Büyük işletmeler için yan sanayi olarak işlev görmek.

Tüm bu özellikler arasında KOBİ’lerin en önemli özelliği, istihdama katkılarıdır (Erdin ve Özkaya, 2020).

Ülkemizdeki toplam istihdamın %72’si, KOBİ’ler tarafından yaratılmaktadır. Bunun ülke ekonomisi açısından büyük bir önem taşıdığını söylemek mümkündür.

Büyük ölçekli işletmeler, büyük hacimlerde ürün üretmek üzere sahip oldukları kaynaklarını uzun süreli olarak bağlarlar. Böylece ölçek ekonomilerinden daha fazla yararlanabilirler ancak kaynakların bu şekilde bağlanması, bu işletmelerin yeni ve hızla değişen pazarlara tepki verme yeteneklerini sınırlandıracaktır (Hatten, 2012: 12). Küçük işletmeler ise belki ölçek ekonomilerinden büyük işletmeler kadar yararlanamasalar da büyük işletmelere göre daha esnektirler. Büyük işletmelere egemen olan formel yapılar ve bürokrasi, karar alma mekanizmalarını ciddi anlamda yavaşlatabilmektedir. Bu tür sorunları olmayan küçük işletmeler, müşterilerin farklılaşan taleplerini karşılamada ya da hızla değişen çevre koşullarına uyum sağlamada daha esnektirler. Küçük işletmeler, pazar koşulları ya da ürün ve hizmetler konusunda büyük ölçekli değişiklikler ortaya çıktığında büyük işletmelere nazaran daha hızlı uyum gösterme becerisine sahiptir (Döm, 2006: 71). Gerek karar alma mekanizmalarının hızlı olması, gerekse hesap verme sorumluluğunun büyük işletmelere göre daha az olması ile müşterilere olan yakınlıkları bu esnekliği sağlayan unsurlar arasındadır.

Küçük işletme olmanın üstünlükleri yanında birtakım dezavantajlı yönleri bulunmaktadır. Bunlar arasında öne çıkanlar aşağıda ele alınmaktadır:

Küçük işletmeler genellikle işletme yönetimi konusunda eğitimi olmayan sahipleri tarafından kurulmakta ve işletilmektedir. Günümüzün aşırı değişken ve rekabetçi iş hayatında başarılı olmak ise rekabette hayatta kalmayı öğrenmeye bağlıdır. Başarı, bir işletmenin müşterilerine rakiplerinden daha fazla değer sunabilmesine bağlıdır. Sunulan bu fazla değer, işletmeye rakiplerine karşı rekabetçi üstünlük elde etmesini sağlar. Eğer bir işletmenin rakiplerine göre rekabetçi üstünlüğü varsa bu; rakiplerine nazaran daha fazla müşteri çekeceği, daha fazla satış yapacağı ve sonuç olarak da daha fazla gelir sağlayacağı anlamına gelecektir. Örneğin oturduğunuz bölgede bir matbaa işletmesi var ve rakipleri sadece siyah beyaz baskı sunabiliyor. Renkli baskı ekipmanlarına yapılacak yatırım, en azından rakipleri renkli ekipmana sahip olana kadar o matbaaya rekabetçi üstünlük kazandıracaktır. Rekabetçi avantaj ne kadar güçlü ve sürdürülebilir olursa müşteri kazanma ve onları elde tutma şansı o kadar artacaktır. Rekabetçi üstünlük için bir işletmenin rakiplerinden daha iyi sunduğu bir ürün veya hizmete sahip olması gereklidir aksi takdirde pazarın baskıları sonucu işletme rekabette geriye düşecektir (Hatten, 2012: 11).

Küçük işletmeler, alacakları basit ancak etkili bazı önlemlerle karşılaştıkları sorunlarla kolayca başa çıkabilirler. Aşağıda bu önlemler ele alınmaktadır. Bunlardan biri de değerli çalışanları elde tutmaktır. Çalışanları elde tutmak için onları takdir etmek önemlidir. Çalışanların işletme için ifade ettikleri değeri ve yaptıkları işi gösterememesi, motivasyon düşüklüğüne ve işletmenin en değerli varlıklarından bazılarını kaybetmesine yol açabilir. Aslında son araştırmalar, çalışanların yarısının takdir edilmedikleri takdirde işinden ayrılabileceğini ortaya koymaktadır. Çalışanların takdir edildiklerini hissetmelerinde ücret ödemeleri de büyük bir faktördür. Bir işletme büyüdükçe ve kârı arttıkça çalışanlarının ücretleri de artmalıdır.

TEYDEB; TÜBİTAK bünyesinde sanayiye yönelik araştırma ve teknolojilerin geliştirmesi, yeniliklerin desteklenmesi, özendirilmesi ve izlenmesi ile üniversite-sanayi ilişkilerinin geliştirilmesi için oluşturulan programlar ve planlanan faaliyetler yürütülmesinden sorumlu olan bir başkanlıktır. KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı: TEYDEB’in sorumluluğunda koordine edilen ve küçük ve orta ölçekli işletmeleri doğrudan ilgilendiren desteklerden biri, KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programıdır. Programa ilişkin detaylar Tablo 1.6’da özetlenmektedir.

Küçük işletmelerin ekonomik olarak hayatta kalabilmeleri ve başarılı olabilmeleri birçok etmene bağlıdır. Bu etmenler arasında işletmenin doğruluk, dürüstlük, şeffaflık, yasallık, güvenilir olma, adil olma, güvenilir çalışma ortamları oluşturma gibi uygulamaları önemlidir çünkü küçük işletmeler, nispeten daha küçük pazarlara hitap ederler. Bir bakıma mal ve hizmet sundukları alan sınırlıdır. Bu işletmeler çoğunlukla aynı zamanda birer aile işletmesi olması nedeniyle hem yöneticiler hem de çalışanları birbirlerini çok yakından tanırlar. Küçük işletmeler müşterilerini de yakından tanırlar ve çoğu müşteri de işletme sahibi ve çalışanlarını bilir. Bu da işletme ile müşteriler arasında güvene dayanan bir ilişkinin doğmasını ve sadık bir müşteri kitlesini kendiliğinden oluşmasını sağlayabilmektedir.

İşletme ve yönetim anlayışında yaşanan gelişmelerle birlikte sürdürülebilir kalkınma, şeffaflık ve dürüstlük kavramları işletmelerin etik anlayışlarında öncelikli olarak yer almış ve bu gelişmeden birçok işletme etkilenmiştir.