KRİZ İLETİŞİMİ VE YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 12

ilk akla gelen, ekonomik ve finansal kaynaklı krizlerdir. Ancak örgütler açısından birçok faktör krize yol açabilmektedir. Teknolojik değişiklikler, hukuk ve politika alanında yapılan yeni düzenlemeler, sosyo kültürel faktörlerdeki değişiklikler, rakip işletmelerin sayısında artış ve pazarlardaki acımasız rekabet şartları, uluslararası çevre koşullarında yaşanan gelişmeler, kaynak sağlamada karşılaşılan güçlükler, doğal felaketler, üretim ve ürün sorunları, endüstriyel kazalar, yönetim sorunları, yolsuzluklar iyi yönetilmedikleri takdirde işletmeler açısından bir krize dönüşebilmektedir.

• İşletmenin saptama ve önleme sistemlerini yetersiz hale getiren,
• Örgüt personeli üzerinde baskı ve stres yaratan ,Önceden sezilemeyen ve anlaşılmasında güçlük çekilen,
• İşletmenin öncelikli hedeflerini ve hayatta kalmasını ciddi bir şekilde tehdit eden,
• Çözülmesi için acil tedbirler gerektiren bir durumdur.

Kriz olağandışı bir durumdur,Krizler, farklı yerlerde ve değişik zamanlarda oluşan birbirine bağlı birçok olaydan ortaya çıkmaktadır. Her olay, bir zincir reaksiyonu olarak diğerine basamak oluşturmakta ve krizi artırmaktadır. Kriz hassas ve kritik bir durumdur, yanlış uygulamalar işletmeyi yok olma tehlikesiyle karşı
karşıya bırakabilmektedir.

Krizler ciddi bir hastalık gibidir, çözülmesi büyük ve köklü tedbirleri gerektirmektedir.Krizler kritik, mücadele edilmesi gereken örgütsel durumlardır.Krizler örgütlerin genel amaçlarını ve uzun dönemde gerçekleştirmeyi düşündükleri stratejik amaçları tehdit ederler. Krizlerin ortaya çıkıp etkilerini gösterme süreleri arasında farklılıklar bulunmaktadır.Krizler arasında bazı farklı özellikler bulunmasına rağmen, krizlerin özünde, sonuçlarında ve çarelerinde ortak özelliklere rastlanmaktadır.

Krizin dört aşaması şunlardır 
• Krizin oluşum aşaması (Prodromal crisis stage)
• Krizin ortaya çıkma aşaması (Acute crisis stage)
• Krizin süreğen hale gelme aşaması (Chronic crisis stage)
• Krizin çözülmesi aşaması (Crisis resolution stage)

Krizin ilk aşaması “krizin oluşumu” ya da “prodromal dönem” dir.

İkinci aşama “krizin ortaya çıkması ya da “akut kriz” dir.

• Uzun süreli grevler
• Yangın ve patlamalar
• Kirlilik ve sızma problemleri
• Hammadde sorunları
• Taşımacılık grevleri
• Dış pazarlarda ortaya çıkan kayıplar

Ekonomik krizler; reel sektör krizleri ve finansal krizler olmak üzere iki grup altında incelenebilmektedir.

• Krizlerin rutin sorunlar kadar kolay çözüleceğine inanılması.
• Uyumsuzluk ortaya çıkartan bütünleşme ve satın alma girişimleri.

• İşletmenin sahip olduğu mevcut kaynak ve yeteneklerin aşılması.
• İşletmenin müşteri tercihlerini izlemede yetersiz kalmas

Hermann’a göre kriz (Hermann, 1972:187); örgütün yüksek öncelikli hedeflerini tehdit eden, krizi önlemek için zamanın sınırlı olduğu, ortaya çıktığında karar vericileri hayrete düşüren, bu nedenle yüksek oranlarda stres yaratan bir durumdur. Doğru cevap A'dır.

Kriz olağandışı bir durumdur. Krizler bazı durumlarda tahmin edilemezken, çoğu zaman tahmin edilebilmektedir. Ortaya çıkıp etkilerini gösterme süreleri arasında farklılıklar bulunmaktadır. Mücadele edilmesi gereken örgütsel durumlardır. Çözümlenmiş olması onların bir daha ortaya çıkmayacakları anlamına gelmemektedir Doğru cevap D'dir.

Krizin dört aşaması şunlardır (Fink, 1986:20):
• Krizin oluşum aşaması (Prodromal crisis stage)
• Krizin ortaya çıkma aşaması (Acute crisis stage)
• Krizin süreğen hale gelme aşaması (Chronic crisis stage)
• Krizin çözülmesi aşaması (Crisis resolution stage). Doğru cevap E'dir.

İkinci aşama “krizin ortaya çıkması ya da “akut kriz” dir. Bu aşamada bazı faktörler krizin zarar verici bir gerçeğe dönüşmesine neden olmaktadır. Değişik örgütlerin karşılaştığı fiziksel, mali ve manevi sarsılma korkunç olabilmektedir. Bu aşamada örgüt üst yönetimi en ciddi sınavını verecek, yapılabilecek yanlış uygulamalar örgütün hayatını sona erdirebilecektir. Doğru cevap B'dir.

Endüstriyel kazalar, örgütlerin dış çevresinde ortaya çıkıp örgütleri etkileyen krizleri temsil etmektedir. Doğru cevap C'dir.

2008'de A.B.D ortaya çıkan küresel mali krizinin (Mortgage krizi) sonucunda başta KOBİ’ler olmak üzere birçok işletme iflas etmiştir. Doğru cevap A'dır.

Reel sektör krizleri; mal ve hizmet piyasasında kriz ve iş gücü piyasasında işsizlik
krizi olarak ortaya çıkar. Doğru cevap B'dir.

Örgütsel tarih, krizlerin ortaya çıkmasında etkili olan dış çevre faktörleri arasında yer almaz. Doğru cevap E'dir.

Büyük ve gereksiz risklere girilmesi, rakiplerin rekabet gücünün yeterince dikkate alınmaması ve üst düzey yöneticilerin yetersizliği ve kişiliklerinden kaynaklanan sorunlar işletmelerin krizle karşılaşmalarında önemli rol oynayan üst yönetim hataları arasında yer almaktadır. Doğru cevap E'dir.

Krizlerin ortaya çıkmasında ve şiddetinin derecesinde iç ve dış çevre faktörlerinin etkileşimi önemli rol oynamaktadır. Bu etkileşimin üç temel boyutu bulunmaktadır. Bu boyutlar: Denetim, algılama ve hassasiyettir. Doğru cevap A'dır.