Suçta Siyah Sayılar (Karanlık Alan)
Kriminolojide, suç istatistiklerinin göstermediği, bilinmeyen, fakat gerçekte var olan suçluluğa ait sayılara ne ad verilir?
Kriminolojide, suç istatistiklerinin göstermediği, bilinmeyen, fakat gerçekte var olan suçluluğa ait sayılara "Siyah sayılar (Karanlık alan)" adı verilir.
"Suçluluğun gri alanı" nedir?
Failleri yakalanmayan veya yakalandıkları hâlde mahkemeye sevk edilmeyen veya sevk edilse dahi haklarında mahkûmiyet kararı verilemeyen suçluluk alanıdır.
Suç istatistiklerinin neleri ölçtüklerini tespit edebilmek için, Enrico Ferri’nin tasnifine göre suçluluk hangi kısımlarda mütalâa edilebilir?
Enrico Ferri’nin tasnifine göre suçluluk "Kanuni suçluluk", "Görünür suçluluk" ve "Gerçek suçluluk" olmak üzere üç kısımda mütalâa edilebilir
Mutlak ve nisbi karanlık alan (suçluluğun gri alanı), suç istatistikleri bakımından neden önem taşımaz?
Mutlak ve nisbi karanlık alan (suçluluğun gri alanı) aydınlatılması zor veya aydınlatılamayan suçluluğa ilişkin olduklarından suç istatistikleri bakımından önem taşımazlar.
Suçta mağdurun etkisiyle karanlık alanın oluşmasına neden olan halleri sıralayınız.
1. Mağdurun Suçluyu Yeterince Tanımlayamaması
2. Mağdurun Rızası
3. Mağdur ile Suçlu Arasındaki İlişkiler
4. Çeşitli Nedenlerle Mağdurun Suçu Yetkili Makamlara Bildirmemesi
Hangi suçlarda suçun faili aynı zamanda işlediği suçun mağdurudur?
Mağdursuz suçlarda suçun faili, işlediği suçun aynı zamanda mağdurudur.
Tüzel kişiler ve kurumlar suçun mağduru olabilir mi?
Sadece gerçek kişiler suçun mağduru olabilirler. Tüzel kişiler ve kurumlar suçun mağduru değil, suçtan zarar görendir.
Ceza Kanununun hangi bölümlerinde yer alan pek çok suçun belli bir kişi olarak mağdurundan söz edilemez?
Ceza kanununun “çevreye karşı suçlar” (m.181 vd.), “kamu güvenine karşı suçlar” (m.197 vd.), “devletin güvenliğine karşı suçlar” (m.302 vd.) ve “genel tehlike yaratan suçlar” (m.170 vd.) bölümlerinde yer alan pek çok suçun belli bir kişi olarak mağdurundan söz edilemez. Bu suçların işlenmesiyle toplumu oluşturan herkes mağdur edilmektedir.
Görünür suçluluğu "gerçek suçluluk"tan ayıran en önemli özellik nedir?
Görünür suçluluğu tanımlayan ve gerçek suçluluktan ayıran temel özellik, soruşturma makamlarının (polis, savcılık) bilgisine ulaşmış, yani tespit edilmiş suçlar olmasıdır.
Günümüzde karanlık alan araştırmak için kullanılan yöntemleri sıralayınız
Günümüzde karanlık alan araştırma yöntemleri olarak
1. Deney,
2. Katılarak gözlem ve
3. Anket (fail, mağdur ve bilgi sahibine sorulmak suretiyle anket) kullanılmaktadır.
Günümüzde kullanılan karanlık alan araştırma yöntemlerinden hangisi uygulamada daha önemli sayılmaktadır?
Uygulamada anket yöntemi, diğer yöntemlerden daha önemlidir.
Deney yönteminin karanlık alan araştırması için uygun bir yöntem olmamasının nedenini kısaca açıklayınız.
Olası değişkenlerin ve rahatsız edici unsurların kontrol edilmesi mümkün olmadığından, deney yöntemi karanlık alan araştırması için pek uygun bulunmamaktadır.
Karanlık alan araştırmasında hangi anket yöntemleri kullanılabilir?
Karanlık alan araştırmasında 1. Faile Sormak Suretiyle Anket (Fail İtiraf Anketleri), 2. Mağdura Sormak Suretiyle Anket ve 3. Bilgi Sahibi Olana Sormak Suretiyle olmak üzere, 3 tip anket yöntemi kullanılabilir.
Anket yöntemiyle karanlık alan araştırmasında soru sorma işlemi hangi yollarla gerçekleştirilebilir?
Anket yöntemiyle karanlık alan araştırmasında soru sorma işlemi yüz yüze görüşme, posta veya telefonla gerçekleştirilebilir.
Anket yöntemiyle karanlık alan araştırmasında 'mağdura sormak suretiyle' anket nasıl yapılır?
Anket yöntemiyle karanlık alan araştırmasında 'mağdura sormak suretiyle' yapılan anket şeklinde, sorulara muhatap olana belli bir zaman diliminde, belli bir suçun mağduru olup olmadığı, mağduru ise, bunun ne kadar sıklıkla cereyan ettiği sorulur.
Mağdura sormak suretiyle gerçekleştirilen anket metodunun karanlık alanı güvenilir bir biçimde ölçememe nedenleri neler olabilir?
Deneğin, gerçekten bir suçun mağduru olup olmadığı veya onun gerçekte mağdur olmadığı halde kendisini mağdur saydığı, katiyetle tespit edilemediğinden, varılan neticelerin doğruluğu tartışılabilir.
Mağdurlara sorulan sorular birbirlerinden farklılıklar arz ettiklerinden verilen bilgilerin doğrulukları önemli bir sorun yaratmakta ve dolayısıyla sonuçlar etkilenmektedir.
Bütün suçlar aynı biçimde mağdura sorulmaya elverişli değildir. Örneğin, karmaşık unsurlara havi dolandırıcılık suçu bakımından genellikle kişiler, bu suçun mağduru olup olmadıklarını bilmemektedirler.
Akli bakımdan zayıf olanlar veya yardıma muhtaç olanlardan da, doğru cevap alınamamaktadır.
Aile içi şiddete maruz kalanlar, genellikle bu fiilleri “özel bir sorun” saydıklarından anketlere bildirmemektedirler.
Çifte karanlık alana giren suçlara iki örnek veriniz.
1. Mağdur tarafından özel bir sorun olarak algılandığından hiçbir şekilde kolluk veya anketi yapana bildirilmesi istenmeyen suçlardan olan evlilik içi cinsel saldırı
2. Organize suç örgütlerinin (örneğin, mafya) koruma parası tehdidi.
Bilgi sahibi olana sormak suretiyle anket nasıl yapılır?
Bilgi sahibi olana sormak suretiyle anket uygulamasında, birinin kendi çevresinde başkalarının başkalarına karşı işledikleri belli suç veya suçlardan haberi olup olmadığı sorulur. Burada soruya muhatap olana, kendisinin belli bir suçtan, fail veya mağdur olup olmadığı değil, başkalarının işledikleri belli suçlar hakkındaki bilgisi sorulur. Tabii ki bu bilgi, medyadan elde edilmiş olmamalıdır.
Karanlık alan araştırmalarıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Kriminolojide karanlık alanı güvenilir bir biçimde ölçen hiçbir yöntem yoktur.
B) Karanlık alanın kapsamı kesin olarak belirtilebilir.
C) Karanlık alanın kapsamı sadece eldeki verilere dayandırılarak tahmin edilebilir.
D) Kriminolojide karanlık alanı güvenilir bir biçimde ölçen yöntem anket yöntemidir.
E) Kriminolojide karanlık alanı güvenilir bir biçimde ölçen yöntem deney yönetimidir.
Doğru seçenek (A)dır.
Suçların hepsinin karanlık alan araştırmalarının konusu olmaya elverişli olmamsının nedenlerini örnek vererek açıklayınız.
Suçların hepsi karanlık alan araştırmalarının konusu olmaya elverişli değildir. Bu husus çok nadir rastlanan ve çok ağır suçlar hakkında geçerlidir. Örneğin, kasten adam öldürme ve kasten adam öldürmenin nitelikli halleri gibi ağır suçlar, anketle aydınlatılamamaktadır. Bunun nedeni bir taraftan, bu gibi fiillerin çok nadir işlenmesi, diğer taraftan ise, normal olarak da bu suçlar hakkında itirafta bulunulmamasıdır.