KONUT YAPI KOOPERATİFÇİLİĞİ

Kooperatiflerin dağılma nedenleri aşağıdaki şekide
sıralanmıştır ;
1. Anasözleşme gereğince dağılma,
2. Genel Kurul kararı ile dağılma,
3. İflâsın açılmasıyla dağılma,
4. Kanunlarda öngörülen diğer hallerde ilgili
Bakanlığın mahkemeden alacağı karar üzerine dağılma,
5. Diğer bir kooperatifle birleşmesi veya devralınması suretiyle dağılma,
6. Üç yıl olağan genel kurulunu yapamaması halinde dağılma,
7. Amacına ulaşma imkânının bulunmadığının ilgili Bakanlıkça tespiti halinde mahkemeden alınacak
kararla dağılma,
8. Kooperatifin amacının gerçekleşmesi nedeniyle dağılma.

Kanunlarda öngörülen diğer hallerde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın mahkemeden alacağı karar üzerine kooperatin dağılması
• Zorunlu organlarından birinin yokluğu
• Kooperatifin kamu düzenine veya işletme konusuna aykırı işlemlerde
bulunması

Konut yapı kooperatifleri açısından ilgili Bakanlık, Çevre ve Şehircilik Bakanlığıdır

Koop. K. m. 51 uyarınca, genel kurul dağılma kararını ortakların en az 1/4’ünün katılımıyla yapacağı toplantıda fiilen kullanılan oyların 2/3’ü ile alır.

Konut yapı kooperatiflerinde dağılma kararının alınabilmesi için, öncelikle genel kurulda toplantı yetersayısının sağlanması, yani ortakların 1/4’ünün hazır bulunması gerekir. Eğer toplantı yetersayısı sağlanmamışsa, kullanılan oyların 2/3’ü olumlu olsa bile dağılma kararı alınamaz.

Alacaklı, borçluya karşı iflâs takibi yapmak isterse; adi iflâs, kambiyo senetlerine özgü iflâs veya doğrudan doğruya iflâs yollarından birini seçebilir. Alacaklının, kambiyo senetlerine özgü iflâs ile doğrudan doğruya iflâs yollarına başvurabilmesi için, kanun bir takım özel şartlar da aramaktadır.

İflâs takibi, iflâsa tabi kimseler hakkında yapılabilir. Türk Ticaret Kanunu’na göre tacirler iflâsa tâbidir (m. 18) ve bu yüzden ticaret şirketleri de tacir olduklarından, iflâsa tabidirler (m. 16). Kooperatifler ise, Türk Ticaret Kanunu’nda ticaret şirketleri arasında sayılmaktadır (m.124). Bu nedenle kooperatifler de iflâsa tabi kimseler arasında yer alırlar.

İİK m. 156’ya göre, iflâsa tabi olan borçlu, ödeme emrine rağmen yedi gün içinde borcunu ödemezse, alacaklı mahkemeye başvurarak borçlunun iflâsına karar verilmesini isteyebilir. Kooperatifin alacaklıları da ödeme emrine ragmen, borcun yedi gün içinde ödenmemesi durumunda kooperatifin iflâsına karar verilmesini talep edebilirler.

Tasfiye bilançosu, kooperatifin tasfiye kararının verildiği andaki durumunu gösteren bilançodur.

Ortaklar son bilançoya, mahkemeye tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde
itirazda bulunabilir.

Kooperatifler Kanu’nun 81’inci maddesine göre Kooperatiflerin dağılma nedenlerinden biri de 'üç yıl olağan genel kurulunu yapamaması halinde dağılma' olarak belirlenmiştir.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca hazırlanan Konut Yapı Kooperatifleri Örnek Ana Sözleşmesi’nin 85’ inci maddesinde dağılma nedenleri sayılmıştır. Buna göre Koop. K. m. 81’de sayılanlardan başka, kooperatifin ortak sayısının 7’nin altına düşmesi de dağılma nedeni olarak gösterilmiştir.

Konut yapı kooperatiflerinde dağılma kararının alınabilmesi için, öncelikle genel kurulda toplantı yetersayısının sağlanması, yani ortakların 1/4’ünün hazır bulunması gerekir. Eğer toplantı yetersayısı sağlanmamışsa, kullanılan oyların 2/3’ü olumlu olsa bile dağılma kararı alınamaz.

Kooperatif borçlarının aktifinden fazla olduğu şu kişilerce iddia edilebilir:
• Kooperatifi idare ve temsile yetkili kişiler.
• Kooperatif tasfiye halinde ise, tasfiye memurları.
• Tasfiye halindeki kooperatifin alacaklılarından biri.

Konut yapı kooperatifleri açısından ilgili kurum, Çevre ve Şehircilik Bakanlığıdır.

Bir kooperatifin başka bir kooperatifle birleşmesi veya başka bir kooperatif ya da bir  kamu tüzel kişiliği tarafından devralınması kooperatif için bir dağılma nedenidir.

Bir kooperatif başka bir kooperatif tarafından devralındığında, dağılmanın tescil edilmesi gerekir. Bu tescil ile kooperatifin ortakları, bütün hak ve borçları ile birlikte devralan kooperatife katılmış olur. Kooperatifin devri, kooperatifin dağılması sonucunu doğuracağından, bu konuda genel kurulun karar vermesi gerekir. Bu konuda karar alınabilmesi için de, genel kurula katılan ortakların 2/3’ünün olumlu oyu gerekir.

Tasfiye sırasında yapılması gereken işlemler şunlardır:
• Kooperatifin devamı sırasında başlamış olan, fakat henüz tamamlanmamış olan işlemleri tamamlamak.
• Kooperatifin borç ve taahhütlerini yerine getirmek.
• Kooperatifin alacaklarını tahsil ederek ve varlıklarını paraya çevirerek, kooperatifin kalan varlığını saptamak.
• Malvarlığından artan kısmı ortaklar arasında bölüştürmek.

Tasfiye kurulu kooperatifin tasfiyesini sağlamak üzere şu işlemleri yapar:
• Koruma önlemleri almak.
• İlk envanter ile bilançoyu hazırlamak.
• Kooperatifin malları ile defterlerine el koymak.
• Kooperatif alacaklılarını çağırmak ve korumak.
• Aktifleri paraya çevirmek, alacakları tahsil etmek, borçları ödemek.
• Son bilançoyu hazırlamak.
• Tasfiye sonucu artan parayı dağıtmak.
• Kooperatifin kaydının ticaret sicilinden silinmesini talep etmek.

Tasfiye bilançosu, kooperatifin tasfiye kararının verildiği andaki durumunu gösteren bilançodur.