KONUT YAPI KOOPERATİFÇİLİĞİ

Kooperatifler Kanunu’nda açıkça düzenleme olmayan hususlarda, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (TTK) Anonim Şirketlere ilişkin hükümleri (Koop. K. m. 98),

Kooperatifler, en az 7 ortak tarafından imzalanacak ana sözleşme ile kurulur

Fiil Ehliyeti: Gerçek kişinin bizzat yapacağı eylem ve işlemlerle, kendi lehine haklar aleyhine de borçlar yaratabilme yeteneğidir.

Türk Medeni Kanununa göre fiil ehliyetine sahip olmak için; ayırt etme gücüne sahip olmak, reşit olmak ve kısıtlı olmamak gerekir. Bu üç şartın bir arada gerçekleşmesi ile kişi fiil ehliyetine sahip olucaktır.

Ayırt etme gücüne sahip olmak, bir kimsenin akıl hastalığı, akıl zayıflığı, sarhoşluk, yaş küçüklüğü gibi sebeplerle, makul ve mantıklı düşünme yeteneğinden yoksun olmaması demektir.

Ayırt etme gücüne sahip olmak, bir kimsenin akıl hastalığı, akıl zayıflığı, sarhoşluk, yaş küçüklüğü gibi sebeplerle, makul ve mantıklı düşünme yeteneğinden yoksun olmaması demektir.

Kısıtlı olmamak ise, akıl hastalığı, akıl zayıflığı, savurganlık, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı, kötü yaşama tarzı, kötü yönetim ve bir yıldan fazla hapis cezası verilmesi hallerinde, mahkemece kısıtlama kararı verilmemiş olmasını ifade etmektedir

Tüzel Kişi: Belirli bir amacı gerçekleştirmek amacıyla haklara ve borçlara sahip mal ya da kişi topluluğudur.

Sermaye; para, alacak, kıymetli evrak şeklinde ise nakdi sermaye, taşınır mal, taşınmaz mal, marka, patent, intifa hakkı vs. şeklinde ise ayni sermaye olarak tanımlanmaktadır.

Kooperatife ayni sermaye konması halinde, ana sözleşmede değeri tespit edilebileceği gibi sonradan bilirkişi tarafından da değeri tespit edilebilir.

Kooperatifin tanımı 1163 Sayılı Kooperatifler Kanununda de yapılmıştır.

Kooperatifin başlıca amacı, ortakların ekonomik menfaatlerini, özellikle meslek veya geçimlerine yönelik ihtiyaçlarını korumaktır. Kooperatifler bu amaca; karşılıklı yardım, dayanışma ve kefalet araçları ile ulaşacaklardır (Koop. K. m.1)

Kooperatifler, en az 7 ortak tarafından imzalanacak ana sözleşme ile kurulur.

Fiil Ehliyeti: Gerçek kişinin bizzat yapacağı eylem ve işlemlerle, kendi lehine haklar aleyhine de borçlar yaratabilme yeteneğidir.

Ayırt etme gücüne sahip olmak, bir kimsenin akıl hastalığı, akıl zayıflığı, sarhoşluk, yaş küçüklüğü gibi sebeplerle, makul ve mantıklı düşünme yeteneğinden yoksun olmaması demektir.

Tapu Kanunu’nun 35 md’si gereği, yabancı uyruklu kişilerin taşınmaz edimlerine ilişkin özel düzenleme olduğu için, yabancı uyruklular bu çerçeveler altında konut yapı kooperatifine ortak olabilirler.

Kamu ve özel hukuk tüzel kişileri, amaçları bakımından ilgilendikleri kooperatiflere ortak olabilir ve özellikle kuruluşlarına yardımcı olabilir, önderlik edebilirler (Koop. K. m. 9). Bu nedenle, tüzel kişinin amaçları ile ortak olunacak kooperatifin amaçlarının, uyumlu olması aranmaktadır. Örneğin, inşaat şirketleri konut yapı kooperatiflerine ortak olabilecek, ancak gıda veya turizm sektöründeki bir şirket, konut yapı kooperatiflerine ortak olamayacaktır.

Kooperatiflerin temel unsurlarından bir diğeri de, ortakların sermaye koyma yükümlülükleridir. Sermaye; para, alacak, kıymetli evrak şeklinde ise nakdi sermaye, taşınır mal, taşınmaz mal, marka, patent, intifa hakkı vs. şeklinde ise ayni sermaye olarak tanımlanmaktadır.

Ortakların ayni sermaye koyup koymayacakları ana sözleşmeye konulması zorunlu olan mecburi hükümlerden biridir.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Kooperatifin diğer bir kooperatifle birleşmesine ilişkin hükümler gibi ihtiyari hükümlere aykırılık sebebi ile başvuruyu ret hakkı yoktur.