KONUT YAPI KOOPERATİFÇİLİĞİ - Deneme Sınavı - 5

Bakanlar kurulunun böyle bir yetkisi yoktur.

Kooperatifin alacaklarının tahsil edilip borçlarının ödenmesinden sonra tasfiye kurulunca hazırlanan bilanço, son bilançodur.

Kooperatiflerin tasfiyesinin sonunda, defterler ve belgelerin saklanma süresi 10 yıldır.

Kooperatifler Kanu’nun 81’inci maddesine göre Kooperatiflerin dağılma nedenleri aşağıdaki şekide sıralanmıştır.
1. Anasözleşme gereğince dağılma,
2. Genel Kurul kararı ile dağılma,
3. İflâsın açılmasıyla dağılma,
4. Kanunlarda öngörülen diğer hallerde ilgili Bakanlığın mahkemeden alacağı karar üzerine dağılma,
5. Diğer bir kooperatifle birleşmesi veya devralınması suretiyle dağılma,
6. Üç yıl olağan genel kurulunu yapamaması halinde dağılma,
7. Amacına ulaşma imkânının bulunmadığının ilgili Bakanlıkça tespiti halinde mahkemeden alınacak kararla dağılma,
8. Kooperatifin amacının gerçekleşmesi nedeniyle dağılma.

Kooperatifin zorunlu organlarından biri olan genel kurul, kooperatifin karar organıdır.

Konut yapı kooperatiflerinin dağılma nedenleri şu şekilde sıralanabilir; ana sözleşmelerinde belirtilen nedenlerin gerçekleşmesi, kooperatifin amacının gerçekleşmesi, genel kurulun dağılma kararı vermesi, kooperatif hakkında iflasın açılması, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın mahkemeden fesih kararı alması, kooperatif sermayesi ile kanuni yedek akçeler toplamının 2/3’ünün karşılıksız kalması durumunda genel kurulun tamamlama ya da kalan kısımla yetinme kararı vermemesi, kooperatifin başka bir kooperatifle birleşmesi ya da başka bir kooperatif ya da kamu tüzel kişisi tarafından devralınması, üç yıl ardarda olağan genel kurul toplantısının yapılamaması.

Fesih, kanunda veya ana sözleşmede yer alan nedenlerden birine dayanılarak, bu yetkiye sahip olanlar tarafından, kooperatifin tüzel kişiliğinin sona erdirilmesidir.

Kooperatiflerde tasfiye kurulu dört şekilde belirlenebilir.

• Tasfiye kurulunun kimlerden oluştuğu ana sözleşmede gösterilebilir.

• Tasfiye kurulu üyeleri genel kurulca belirlenebilir.

• Tasfiye kurulu üyeleri mahkemece de atanabilir.

• Yönetim kurulu kanunen tasfiye kurulu olarak görev yapabilir.

Belgelerin düzenlendikleri takvim yılının bitişinden itibaren on yıl süreyle saklanması gerekir.

Ortaklar son bilançoya, mahkemeye tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde itirazda bulunabilir.

Konut yapı kooperatiflerinin iflâs hükümlerine göre tasfiyesi, tasfiye kurulu tarafından değil iflâs idaresi tarafından gerçekleştirilir.

Konut yapı kooperatifleri hakkında bir dağılma nedeninin gerçekleşip gerçekleşmediği, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından tespit edilerek, mahkemeye bildirilir.

Koop. K. m. 51’e göre, genel kurulun dağılma kararı alabilmesi için, genel kuralın aksine toplantıda hazır bulunanların 2/3’ünün olumlu oyu gerekir. Ancak burada öncelikle, toplantı yeter sayısının sağlanması gerektiği unutulmamalıdır. Toplantıda her halükarda ortakların 1/4’ü hazır bulunmalıdır.

Kooperatifler Kanunu’nun 81’inci maddesine göre Kooperatiflerin dağılma nedenleri aşağıdaki şekilde sıralanmıştır (Şekil 7.2);
1. Anasözleşme gereğince dağılma,
2. Genel Kurul kararı ile dağılma,
3. İflâsın açılmasıyla dağılma,
4. Kanunlarda öngörülen diğer hallerde ilgili
Bakanlığın mahkemeden alacağı karar üzerine dağılma,
5. Diğer bir kooperatifle birleşmesi veya devralınması suretiyle dağılma,
6. Üç yıl olağan genel kurulunu yapamaması halinde dağılma,
7. Amacına ulaşma imkânının bulunmadığının ilgili Bakanlıkça tespiti halinde mahkemeden alınacak kararla dağılma,
8. Kooperatifin amacının gerçekleşmesi nedeniyle dağılma.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca hazırlanan Konut Yapı Kooperatifleri Örnek Ana Sözleşmesi’nin 85’ inci maddesinde dağılma nedenleri sayılmıştır. Buna göre Koop. K. m. 81’de sayılanlardan başka, kooperatifin ortak sayısının 7’nin altına düşmesi de dağılma nedeni olarak gösterilmiştir.

Kooperatifin iflâsını, İcra ve İflâs Kanunu’na (İİK) göre kooperatifin alacaklıları ya da yönetim kurulu talep edebilir. İİK m. 156’ya göre, iflâsa tabi olan borçlu, ödeme emrine rağmen yedi gün  içinde borcunu ödemezse, alacaklı mahkemeye
başvurarak borçlunun iflâsına karar verilmesini isteyebilir.

Sorumluluk ya da ek ödeme yükümlülüğünün doğması ya da ağırlaşması hakkındaki karar bazı ortaklara uygulanmaz. Bu ortaklar, birleşme kararına katılmamış olan ve kararın ilanı tarihinden başlamak üzere üç ay içinde kooperatiften çıkacağını bildiren ortaklardır.

Koop. K. m. 45’e göre kooperatifin olağan genel kurul toplantılarının her hesap devresi sonundan itibaren, altı ay içinde ve en az yılda bir defa yapılması gerekmektedir.

Konut yapı kooperatifleri hakkında bir dağılma nedeninin gerçekleşip gerçekleşmediği, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından tespit edilerek, mahkemeye bildirilir.

Tasfiye kurulunun nasıl belirleneceği Koop. K. m. 81 ve 82’de gösterilmiştir. Buna göre, kooperatiflerde tasfiye kurulu dört şekilde belirlenebilir:

1.Tasfiye kurulunun kimlerden oluştuğu ana sözleşmede gösterilebilir.

2. Tasfiye kurulu üyeleri genel kurulca belirlenebilir.

3. Tasfiye kurulu üyeleri mahkemece de atanabilir.

4. Yönetim kurulu kanunen tasfiye kurulu olarak görev yapabilir