KONUT YAPI KOOPERATİFÇİLİĞİ - Deneme Sınavı - 13

Konut, farklı konumları olan aktörler açısından da önem taşımaktadır. Bunlar; kiracı, konut sahibi, konut yapımcısı ve devlet ya da toplum adına siyaset belirleyicileridir. Doğru cevap E'dir.

Beyin göçünün konut sorunuyla bir ilgisi yoktur. Doğru cevap D'dir.

Türkiye’de 2007 yılından itibaren adrese dayalı nüfus kayıt sistemine geçilmiştir.

Planlı döneme girildiğinde, bir önceki dönemde hâkim olan konut sorunları büyümeye devam etmiştir. 1961 Anayasa’sı ile planlı kalkınma öngörülmüş ve hazırlanan planlar 1963 yılında yürürlüğe girmiştir. 1963-1967 yıllarını kapsayan ilk planda, konut sektörü bütünleşik bir yaklaşımla ayrı bir bölüm olarak ele alınmıştır. Doğru cevap C'dir.

Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1985-1989) döneminde, konut yatırımlarına verimsiz yatırımlar olarak bakılmaktan vazgeçilmiş ve inşaat sektörünün ekonomiyi canlandırıcı etkisi dikkate alınmıştır. Bu dönemde, Toplu Konut Fonu oluşturulmuş ve ruhsatsız ve gecekondu konutlarına altyapı götürülmesi öngörülmüştür. Doğru cevap A'dır.

Kooperatif kurmak isteyen kurucu ortakların, bir araya geldiklerinde öncelikli olarak ana sözleşme hazırlamaları gerekir. Ana sözleşmenin içeriğinde nelerin yer alması gerektiği, Kooperatifler Kanunu’nda açıkça belirtilmiştir. Buna ilişkin hükümler; emredici, ihtiyari ve yorumlayıcı hükümler olmak üzere üç farklı şekilde sınıflandırılmıştır

Koop. K. M.4’e göre göre ana sözleşmeye konulması zorunlu olan mecburi hükümler şunlardır:

Sözleşmede bulunması zorunlu olmayan, tarafların iradeleriyle sözleşmeye konan, taraflarca değiştirilebilen veya aksine davranılabilen hükümler ihtiyari hükümlerdir.

Konut yapı kooperatiflerinde kuruluş izni ile ilgili iş ve işlemler ilgili bakanlık tarafından yürütülür. 1163 sayılı Koop. K. m. 3’e göre “ana sözleşme, Ticaret Bakanlığı’na verilir.” 2010 Yılında yapılan bir değişiklikle, Koop. K. ek m. 1’de “ilgili bakanlık deyiminden, bu Kanun kapsamındaki tarımsal amaçlı kooperatifler ve üst kuruluşları için Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, yapı kooperatifleri ve üst kuruluşları için Bayındırlık ve İskân Bakanlı- ğı ve diğer kooperatifler ve üst kuruluşlar için ise, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı anlaşılır.” Konut yapı kooperatifleri için ilgili bakanlık olan Bayındırlık ve İskân Bakanlığı’nın adı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olarak değişmiştir

Kooperatifin tescil talebi; kurucu ortaklardan herhangi birisi, ana sözleşmede belirtilen kooperatifi temsile yetkili olanlar ya da ana sözleşmedeki yönetim kurulu üyelerinden biri, tarafından yapılabilir. Tescil talebinin yapılacağı yer, ana sözleş- mede kooperatifin merkezi olarak gösterilen ticaret sicili müdürlüğüdür. Başvuru dilekçe ile ya da elektronik ortamda yapılır. Başvuru dilekçesiyle birlikte • Kurucuların Ticaret Sicili Müdürlüğü’nün yetkilendirilmiş personeli huzurunda imzaladıkları ana sözleşme, • Kooperatifin kuruluşuna izin veren makamın izin yazısı, • Kooperatifi temsile yetkili kimselerin noter önünde kooperatiwf unvanı altında imza atma suretiyle hazırlanmış imza beyannameleri Ticaret Sicili Müdürlüğü’ne verilecektir (TCY m.109).

Sicil müdürünün araştırmak ve incelemekle yükümlü olduğu hususlar:

Bir ülkede konut üretim biçimleri ve üreticileri- ni belirleyen çeşitli unsurlar vardır. Bu unsurlar şu şekilde sıralanabilir:

Arsa mülkiyeti,

Arsa değerlerindeki değişme,

Nüfus artışı,

Kentleşme hızı,

İnşaatı malzemeleri sanayindeki gelişmeler,

Cumhurbaşkanlığı politikaları.

Dolayısıyla doğru cevap E'dir.

Tablo 2.2'ye göre doğru cevap A'dır.

Nüfus artışı 1927'de %2,1, 1965'te %2,5, 1990'da %2,2, 2007'de %0,5 ve 2016'da %1,3 olarak gerçeklişmtir. Doğru cevap D'dir.

Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (2001-2005) döneminde, kentleşme, nüfus artışı, yenileme ve afetten kaynaklanan konut ihtiyacı, 3 milyon civarında belirlenmiştir. Bu dönemde, konut üretimini teşvik etmek ve alt gelir grubunun konut edinmesini sağlamak üzere, alternatif finansman modellerinin geliştirilmesi, kentlerde bilimsel esaslara dayalı arsa sunumu, düzenli yapılaşmayı sağlayacak yöntemler ile etkin denetim ve yönetim biçim ve araçlarının geliştirilmesi, kamusal kaynakların altyapılı arsa üretimine yönlendirilmesi, kaçak yapılaşmayı ve gecekondulaşmayı önleyecek tedbirler, inşaat mal- zemelerinin kalitesinin denetimi, inşaat üretimi için nitelikli eleman yetiştirilmesi, çevre standartları geliştirilmesi ve konut ve kentleşme ile ilgili coğrafi bilgi sistemlerine dayalı veri tabanı oluşturulması amaç, ilke ve politika olarak benimsenmiştir.

TOKİ 2003 yılından bu yana aktif bir biçimde konut üretiminde yer almaya başlamıştır.

Sicil müdürünün, kesin olarak tescile karar verme aşamasında duraksadığı durumlarda ya da var olan sorunun çözümünün mahkeme kararına bağlı oldu- ğu hallerde, müdür geçici tescil yapabilir. Bunun için, ilgililerin talebi gerekmektedir. İlgililer sorunun çö- zümü için, mahkemeye başvurduklarını veya sorunu anlaşma yoluyla çözümlediklerini ispat etmezlerse, üç ayın sonunda geçici tescil silinir. Mahkemeye başvurulması halinde, mahkemenin kesin hükmüne göre işlem yapılacaktır.

Tescil ve ilan edilecek hususular:

1960’da, kooperatifçiliğin Anayasa’da yer alması ve 1969’da Kooperatifçilik Yasası’nın çıkması Türk kooperatifçiliği için önemli bir gelişmeler olarak kabul edilir.

Fransız kooperatifçi Charles GIDE’ye göre kooperatif, “bir işletme girişimi aracılığı ile ortak ekonomik, toplumsal ve eğitsel amaçlar güden bireylerden oluşan bir topluluktur”.