KONUT YAPI KOOPERATİFÇİLİĞİ - Deneme Sınavı - 12

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)’ ne göre kooperatif, “aynı ekonomik güçlüklerle karşı karşıya bulunan kişilerin, ortaklaşa maddi ve manevi gereksinimlerini gidermek suretiyle, bu güçlükleri ortadan kaldırmak için, kendi aralarından eşit hak ve görevlerle bireysel sorumluluk esasına göre, serbestçe birleşerek ekonomik görevlerinden bir veya birkaçını devretmek üzere kurdukları ortaklıktır”.

Uluslararası alanda kabul gören kooperatifçiliğe ilişkin yeni tanım ise, 1995 yılında Manchester’de toplanan ICA Kongresinde kabul edilmiştir. Bu tanıma göre kooperatif, “bireylerin ortak ekonomik, sosyal ve kültürel gereksinim ve isteklerini, ortaklaşa sahip olunan ve demokratik olarak yönettikleri bir işletme aracılığı ile karşılamak için, gönüllü olarak bir araya gelerek oluşturdukları özerk bir örgüttür.”

1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu’nun, 2004 yılında 5146 sayılı yasa ile değiştirilmiş

Bugünkü anlamda ilk kooperatifi kuran Rochdale Öncüleri, kooperatiflerinin daha iyi çalışabilmesi için bazı ilkeler benimsemişlerdir. Kooperatif işletmelerin diğer işletmelerden ayrılmasında önemli rol oynayan bu ilkeler, 1937 yılında Uluslararası Kooperatifler Birliği (ICA) tarafından yapılan çalışmalar sonucunda, bilimsel olarak saptanmış ve uluslararası bir nitelik kazanmıştır.

Kooperatifçilik ilkeleri, 1844 yılında Rochdale Öncüleri tarafından ilk olarak benimsenmiş olan ve kooperatifleri diğer işletmelerden ayıran ilkelerdir. Bu ilkeler en son 1995 yılında değişikliğe uğrayarak, 7 ilke olarak yeniden belirlenmiştir.

ICA’nın 1995 yılında İngiltere’de düzenlenen 31. Manchester Kongresi’nde, ilkeler 7 ilke olarak yeniden belirlenmiştir.

ILO’nun 2002 yılında kabul edilen, Kooperatiflerin Geliştirilmesine İlişkin 193 No’lu Tavsiye Kararı’nda, kooperatifçiliğin geliştirilmesine ilişkin ulusal politikalarda, eğitim konusunda yapılması gerekenler şu şekilde sıralanmıştır:

Uluslararası düzeyde çalışmalarını sürdüren Uluslararası Kooperatifler Birliği (ICA) ise, dünya genelinde kooperatifleri birleştirme, kooperatiflere hizmet etme ve üyelerini temsil etme amacıyla 1895 yılında kurulmuş, en üst kooperatif organizasyondur.

Dünya’da ilk konut yapı kooperatiflerini, 900 yıllarında, günümüzde güneybatı Amerika’yı oluşturan bölgede, çağdaş Hopi Kızılderililerinin ataları olan Anasaziler tarafından inşa edilen taş ve kerpiç evlerin oluşturduğu iddia edilmektedir.

Dünya’da ilk konut yapı kooperatiflerini, 900 yıllarında, günümüzde güneybatı Amerika’yı oluşturan bölgede, çağdaş Hopi Kızılderililerinin ataları olan Anasaziler tarafından inşa edilen taş ve kerpiç evlerin oluşturduğu iddia edilmektedir.

Konut yapı kooperatiflerinin Avrupa’daki geçmişi ise, 18. yüzyıla kadar gitmektedir. Fransa’da 18. yüzyılda, İngiltere, İsviçre ve İsveç’te 19. yüzyılda, konut yapı kooperatifleri kurulmuştur.

Konut yapı kooperatiflerinin Avrupa’daki geçmişi ise, 18. yüzyıla kadar gitmektedir. Fransa’da 18. yüzyılda, İngiltere, İsviçre ve İsveç’te 19. yüzyılda, konut yapı kooperatifleri kurulmuştur.

Almanya’da 1862 yılında kurulan “Hauserbau-Genossenschaft Hamburg” adlı kooperatif, dünyada bilinen ilk resmi konut kooperatifidir.

Almanya’da 1862 yılında kurulan “Hauserbau-Genossenschaft Hamburg” adlı kooperatif, dünyada bilinen ilk resmi konut kooperatifidir.

1914-1960 yılları arasında üretilen konutların, % 1’inin, konut yapı kooperatifleri tarafından yapıldığı bilinmektedir.

İkinci Dünya Savaşından 1970’li yılların sonuna kadar yapılan konutların; • Çekoslovakya’da % 35, • Macaristan’da % 19, • Polonya’da % 75, • İsveç’te % 33’ü kooperatifler tarafından üretilmiştir.

1887 yılında İstanbul’da İngiliz azınlığın konut gereksinimini karşılamak üzere bir kooperatif şirket kurulmuş olsa da, Türkiye’de bugünkü anlamda konut yapı kooperatifçiliği 1930’lu yıllardan sonra başlamıştır.

İlk konut yapı kooperatifi, Bahçelievler Yapı Kooperatifi adı altında 26 Ocak 1935 yılında 121 ortakla Ankara’da kurulmuştur.

Kooperatifler Kanunu’nda açıkça düzenleme olmayan hususlarda, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (TTK) Anonim Şirketlere ilişkin hükümleri (Koop. K. m. 98),

Kooperatifler, en az 7 ortak tarafından imzalanacak ana sözleşme ile kurulur