KONUT SEÇİMİ VE DÜZENLENMESİ

Yapı malzemesi; bir tasarımın bünyesine giren, o tasarımın oluşum ve kullanma sürecindeki
biçimlenişini ve yapıyı kullanan insanın sağlık ve konforunu etkileyen, her tür işlenmemiş, yarı veya tam işlenmiş maddeler olarak tanımlanmaktadır. Cevap: B şıkkıdır.

Yapıda kullanılan doğal taşlar; homojen yapılı, gözeneksiz, atmosfer etkilerine dayanıklı, yüksek
basınç ve eğilme mukavemetine sahip olmalıdır. Cevap: D şıkkıdır.

Ahşap iç yapısındaki hava boşlukları nedeniyle ısıya karşı geçirgenliği düşük, ses yutuculuk değeri
yüksek, koruyucu maddelerin katkısıyla atmosferik ve kimyasal etkilere, asit ve bazlara karşı dayanıklıdır (50-300 yıl dayanım). Cevap: A şıkkıdır.

Dünyada üretilen camların %90’ını oluşturan, düz cam ya adi cam olarak adlandırılan soda kalsik
camının yapısında %5 oranında CaO bulunur. Cevap: A şıkkıdır.

Aynalar, metalik bir tabakanın düz cam üzerine kimyasal işlemle kaplanmasıyla üretilir. Neme ve dış
etkenlere karşı hassas olan gümüş kaplama, bakır kaplama ve biri kırmızı astar, diğeri koyu mavi renkli olmak üzere iki kat boya ile korunur. Güvenliğin önemli olduğu konumlarda kırıldığında dağılmasını önlemek amacıyla aynanın arka yüzünün özel bir malzeme ile kaplanması gerekmektedir. Cevap: D şıkkıdır.

Özel amaçlar için yapıda yer alan camlardan silisyum camı, UV lambaları ile mikrop öldürücü özel
lambaların yapımında kullanılırken, ateşe dayanıklı alüminosilikat camı, alevle doğrudan temas edecek her türlü yapısal ürün yapımında yer almaktadır. Cevap: E şıkkıdır.

Metallerde yangın etkisi karşısında ani mukavemet düşmeleri meydana gelir. Örneğin alüminyum ilk 5 dakikada, çelik ise ilk 20 dakikada ilk mukavemetinin % 90'ını kaybeder. Cevap: B şıkkıdır.

Kalsiyum esaslı bir malzeme olan alçı kristal bir içyapıya sahiptir. Pişirilerek içyapısı değişen alçının, su ile karıştırıldıktan sonra yeniden yitirdiği oranda kristal suyunu yapısına alması olayına hidratasyon denir. Cevap: B şıkkıdır.

Kireci kullanmadan önce kuyuda bekletme ve dinlendirme sürelerine dikkat etmek gerekir. Yapıda duvar harcı olarak kullanılacak kirecin en az bir hafta, sıva harcı olarak kullanılacak kirecin en az iki, üç hafta kuyuda bekletilmesi gerekir. Cevap: A şıkkıdır.

Konforlu bir ev ortamının ısısı 19 - 22 °C arasında havadaki nem oranı % 40 - 50 arasında olmalıdır. Cevap: B şıkkıdır.

Malzeme yapıda; basınç, çekme, kayma, burulma, eğilme, burkulma kuvvetlerine, yorulma, çarpma hali gibi deformasyonlara, yüzey sertlik ve gözenek özelliğine göre aşınmalara maruz kalabilir. Bu deformasyonlara ısısal sorunlar ve malzemede ısıdan kaynaklanan gerilmeler, su-nem etkisi, sıcaklık ve
suyun ilişkisi ile terleme ve yoğuşma halleri, malzemede ses yayılımı ve geçirimliliğine bağlı olarak ses yayılımı, ses yutulma olayları, güneş, yangın, korozyon gibi çeşitli etkenler sonucunda bozulmalar eklenebilir. Bu nedenle yapıda malzeme tekil olarak incelenirken duvar, döşeme gibi yapı elemanı
içindeki yeri, davranışı ve uygulama olanaklarıyla bir bütün olarak ele alınmalıdır. Yapı elemanları katmanlarındaki su, su buharı, ısı, ses ve yangın gibi yalıtım sorunlarıyla, kullanıma yönelik oluşabilecek sorunlar değerlendirilmelidir.

Günümüzde ise; doğal taşlar, yapıya belli bir ağırlık getirmeleri, yer kaybına neden olmaları, işleme ve kullanım olanaklarının zorlukları gibi nedenlerden dolayı özel amaçlarla ve genellikle kaplama olarak kullanılmaktadır.Ülkemizin belli kesimlerinde yöresel malzeme olarak yapıdaki önemini koruyan taş, yapıya konstrüksiyon (temel ve duvar örgülerinde), kaplama (duvar, döşeme, çatı, yol), dolgu-yalıtım (ısı, yangın) ve agrega malzemesi olarak girer.

Oniks ve Paros mermeri ışığı geçirme özelliğiyle estetik amaçlı kullanımlara cevap verirken, granit; zengin renk ve doku çeşitliliğinin yanı sıra dayanıklılığıyla, işlevsel, kolay temizlenebilir ve sağlığa uygun oluşuyla iç ve dış mekânlarda kullanılabilecek taşlar arasında yer almaktadır. İnce plakalar haline getirilebilen arduvaz, dayanıklılığıyla çatı kaplaması olarak kullanıma uygunken, kireç taşları don olaylarından ve tuz saldırısından zarar görürler. Kum taşları ise donmaya dirençli olup, tuzlara ve asitlere karşı dayanıksızdırlar.

Lifli, organik esaslı bir malzeme olan ahşap, reçineli oluşuna göre, sert ağaçlar (şimşir, meşe, dişbudak, kayın, gürgen, kestane, ceviz, kiraz, abanoz, maun, akçaağaç, çınar), yumuşak ağaçlar (kavak, köknar, söğüt, huş, kızılağaç, ıhlamur, sedir, akağaç) ve çıralı ağaçlar (çam, ladin) şeklinde gruplanabilir.

Ahşap selüloz yapısı özelliğiyle bulunduğu ortamın nemini bünyesine aldığı için tam kuru halde bulunamaz. Kuru kabul edilen bir ahşap, bünyesinde % 20-25 oranında nem barındırır. Bu özelliği nedeniyle yangın sırasında taşıma özelliğini uzun süre korur.

Lifli, organik esaslı bir malzeme olan ahşap, reçineli oluşuna göre, sert ağaçlar (şimşir, meşe, dişbudak, kayın, gürgen, kestane, ceviz, kiraz, abanoz, maun, akçaağaç, çınar), yumuşak ağaçlar (kavak, köknar, söğüt, huş, kızılağaç, ıhlamur, sedir, akağaç) ve çıralı ağaçlar (çam, ladin) şeklinde gruplanabilir.

Ahşap lambriler için; meşe, gürgen, kızılağaç, akuju (maun), beyaz çam gibi daha az budaklı ağaçlar seçilmelidir.

Siliko-kalker tuğlası (Kireç-kum taşı) ise genelde beyaz renkte üretilip, radyasyon yansıtıcı özelliği nedeniyle tercih edilmektedir.

Bağlayıcı maddeler; toz bağlayıcı maddeler (alçı, kireç, çimento vb.) ve sıvı bağlayıcı maddeler (hidrokarbonlu bağlayıcılar) olarak gruplanabilir.

Horasan öğütülmüş (ufalanmış) ya da kırılmış olan pişmiş toprak ürünlerinin genel ismi olup, Horasan harcı ise tuğla, kiremit gibi maddelerin kireç, kül, kum hatta yumurta akı ile karıştırılması ile oluşturulan harçtır.