KONUT SEÇİMİ VE DÜZENLENMESİ

Konut kullanıcılarının ihtiyaçları ve olanakları, mekân tasarımında insan etkeni, güvenlik, çevre, iklim ve konutun yapısal özellikleri konutun tasarımının nasıl biçimleneceğini etkileyen önemli ölçütlerdir. Bu ölçütlerin tam olarak kavranması; kullanıcı için doğru konutun seçimi, konut mekânlarının doğru işlevlendirilmesi ve düzenlenmesi açısından büyük önem taşımaktadır.

Konutta Tasarım Ölçütleri: Kullanıcı İhtiyaç ve Olanakları, İnsan Etkeni, Güvenlik, Çevre ve İklim, Konutun Yapısal Özellikleridir. Bunlardan Kullanıcı İhtiyaç ve Olanakları içerisinde

Konutta Mekânsal Ögeler: Duvarlar, Döşemeler, Tavanlar, Pencereler, Kapılar, Merdiven ve Şömineler ile Çevresel Sistemleridir. Mutfak ve Banyo ise Konutta Mekânsal İlişkiler içerisinde konutu oluşturan mekânlardandır.

Yemek masasında her bir kullanıcı için en az 40 cm derinlik ve 65cm genişliğe ihtiyaç duyulmaktadır. Örneğin, 6 kişilik dikdörtgen bir yemek masası 80-90cm genişliğe ve 180-200cm uzunluğa sahip olmalıdır.

Yatağın ortada bulunması yatağı odanın odak noktası haline getirecektir. Yatağın köşede yer alması odada genişlik ve açıklık etkisi oluştururken aynı zamanda bir güvenlik duygusu da önerecektir.

Granit, traverten ve mermer gibi sert taşlar dayanıklılık ve görsel çekicilik boyutunda kalite ve zenginlik mesajları verebilir fakat uygulamada maliyeti oldukça artırmaktadır.

Metalin iç mekânda kullanımı ağırlıklı olarak modernizm etkisi ve modern dünyanın teknolojik değerlerine bir gönderme niteliği taşımaktadır. Ferforje gibi farklı işleme teknikleriyle üretilmiş metaller hem mobilya olarak hem de konut bünyesinde, parmaklık vb. işlevlerle de kullanılabilmektedir.

Tekstil tabanlı malzemeler mekâna yumuşaklık, eğrisellik ve esneklik etkisi kazandırır. Mekânın daha rahat ve insancıl bir algı yaratmasına yardımcı olur.

İnsan boyutları mobilyaların biçim, oran ve ölçülerini doğrudan yönlendirmektedir. Bu noktada, sadece mobilyanın doğru ölçülere sahip olmasına değil çevrede mobilyanın işlerliğini sekteye uğratmayacak yeterli alanın sağlanmasına da dikkat edilmelidir. Örneğin kullanıcının sandalyesine rahatlıkla oturup kalkabilmesi için masa ve duvar arasında en az 70cm alan bırakılmalıdır.

Şilte yatağın önemli bir ögesi olsa da mekânın görselliğini en çok etkileyen ögelerin yatak tabanı, yatak başı ve yatağı örtmek için kullanılan nevresim olduğu bilinmelidir.

Konut  kullanıcılarının ihtiyaçları  ve  olanakları,  mekân  tasarımında  insan  etkeni,  güvenlik, çevre,  iklim  ve  konutun  yapısal  özellikleri  konutun  tasarımının  nasıl  biçimleneceğini  etkileyen  önemli ölçütlerdir. Bu ölçütlerin tam olarak kavranması; kullanıcı için doğru konutun seçimi, konut mekânlarının doğru işlevlendirilmesi ve düzenlenmesi açısından büyük önem taşımaktadır.

İnsan etkeni: Yapıların  iç  mekânları,  insanların  hareketlerine  ve  çeşitli  yaşamsal  etkinliklerine  destek  olma amacı taşımaktadır. Bu nedenle iç mekânın biçim ve boyutları ve kullanıcıların vücut ölçüleri arasında bir uyum olmalıdır.  Mekânın  fiziksel  boyutlarının,  kullanıcılar  üzerinde  psikolojik etkileri  de  olmaktadır.

Fiziksel  çevre  doğal  ve  yapay  olmak  üzere  iki  alt  başlık  altında  değerlendirilebilir. Coğrafi özellikler,   bitki   örtüsü,   iklim   koşulları   vb.   olgular   doğal   çevreyi   oluştururken;   insan   ürünü   tümyapılaşmalar, nesneler ve koşullar yapay çevreyi oluşturmaktadır. Daha soyut bir kavram olan toplumsal çevre  ise  daha  çok  kişinin  kültürel  altyapısı  ve  sosyal  koşullarıyla  ilgilidir. 

Konutların mekânsal ögeleri; duvar, döşeme, tavan, merdiven gibi ögelerdir. Boyut ise yapısal özelliklerden biridir.

Döşemeler, iç mekânın kat seviyesini meydana getiren düzlemlerdir. İç mekânda hem kullanıcıları, hem de  mobilyaları  taşıyan  platformlar  olan  döşemeler,  üzerlerine  binen  yükleri  güvenle  taşıyabilecek strüktüre   sahip   olmalıdır.

Çevresel  sistemler,  kullanıcıların  mekân  konforunu  yüksek  tutmak  ve  mekân  içerisinde  gerçekleşecek çeşitli  etkinlikler  için  destek  altyapı  oluşturmak  amacıyla  düzenlenmiş  sistemlerdir.  Çevresel  sistemler; ısınma,  iklimlendirme,  su,  elektrik  ve  aydınlatma  tesisatı  biçiminde  ayrı  ayrı  ögelerden  oluşur

Hol, dış mekândan iç mekâna geçiş için oluşturulmuşbir ara mekândır. Bu mekân dışarıda kullanılan kıyafetleri  ve  ayakkabıları  depolamak  ya  da  misafirleri  ağırlamak  gibi  iç  mekân-dış  mekân  kesişimini vurgulayan  işlevleri  karşılamaya  uygun  olmalıdır.  Hol  ve  benzeri  dolaşım  alanları,  mekânlar  arasında arayüz oluşturur.

Mutfakçık, dar alanlı konutlarda en az boşluğu  işgal  eden  ve  çoğu  durumda  kapıyla ayrılmamış  küçük  boyutlu  mutfak  boşluklarıdır.  Burada  en  çok  dikkat  edilmesi  gereken  nokta kapı  bulundurmayan  açıklığın,  pişirme  kokularının  konut  geneline  dağılmasına  kolayca  izin vereceğidir.

Ahşap ve taş doğal malzemeler; kil ve seramik işlenmiş malzemeler; plastik ise sentetik malzemelerden biridir.

Konutta kullanılan mobilyalar arasında sedir, sandalye, koltuk, yatak gibi elemanlar yer alır. Pencere ise konutların mekânsal ögelerinden biridir.