KONUT SEÇİMİ VE DÜZENLENMESİ - Deneme Sınavı - 7

Algılama sorunu olanlar konut içerisinde, örneğin; radyatör, sivri bıçak, açık pencere veya dik merdivenlerin arttırdığı tehlikeyi algılamayabilirler, konut dışarısına çıktıklarında kaybolabilirler ve geri dönmek için yolu adresi ya da yakınlarının telefon numarasının hatırlamayabilirler. Bu durumda olan kişilerin evden çıkmalarını veya uzaklaşmalarını engellemek için kapıların açılmasını, kapanmasını ve kilitleriyle ilgili gerektiğinde alarm sistemleri yoluyla önlem alınması gerekir. Bir diğer önlem de tehlike arz edebilecek nesnelere (radyatör, sivri bıçak, tehlikeli kimyasal maddeler, ocak, soba, ecza dolabı), yaklaşmalarını önlemek veya bunların etrafına koruyucu siperler koymak olabilir. Algılamayı arttırmak için de ısındığında daha parlak hale gelen, kırmızı renk alan elektrikli aletler gibi düzenlemeler yapılabilir.

Denge ve koordinasyon kaybı kişileri ayakta dururken veya yürürken stabil olmayan (dengesiz) bir konuma getirir ve düşmelerine neden olabilir. Bu kişiler, düşme riskini azaltmak için genellikle ayaklarını sürüyerek yürümeyi tercih ederler, ancak bu düşme riskini daha da arttır. Bu tür fonksiyon bozukluğu olan kişilerin kendilerini sandalye, yatak veya benzeri mobilyalar üzerinden doğrulmaları ve kalkmaları da zor olabilir.

Mobilite ve çeviklik sorunları konut içerisinde uzun, kıvrımlı, zemin kodu değişen, eğim içeren
dolaşmaları ve merdiven inip çıkmayı zorlaştırır. Bu durumdaki kişiler yatağa yatmakta ve yataktan
kalkmakta, tuvalette, küvet ya da duşta sorun yaşarlar. Aynı zamanda su sıcaklığının değişmesi durumunda hızlı hareket edemedikleri için sıcak suda yanma tehlikesi de mevcuttur.

Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları; Sermaye Piyasası Kanunu çerçevesinde, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından düzenlenmiş olup gayrimenkullere, gayrimenkule dayalı projelere ve gayrimenkule dayalı sermaye piyasası araçlarına yatırım yapmak suretiyle faaliyet gösteren özel bir portföy yönetim şirketi tipidir. Bu firmaların amaçlarını özetlemek gerekirse: Getiri potansiyeli yüksek gayrimenkullere yatırım yapmak, gayrimenkule dayalı projelere yatırım yapmak, portföyündeki gayrimenkullerden kira geliri elde etmek, gayrimenkul alım satım kazançları elde etmek denilebilir.

Mesken amaçlı gayrimenkuller planlamalarına göre 1+1, 2+1, 3+1, 4+1 olarak üretilir ve
pazarlanırlar. Büyük metropollerde kalabalık ailelerin azalması ve yetişkin bireylerin aileden ayrı bir
konutta yaşamak istemesi sonucunda yeni yapılan konut binalarında; tek kişinin ihtiyaçlarına cevap
verebilecek, min. alana ve bu alan için max. fonksiyona sahip tasarımlar yer almaya başlamıştır.

Paylı mülkiyette birden çok kimse taşınmazın tamamına belli paylarla sahiptir ve bu taşınmazın haklarından da hisseleri oranında faydalanırlar. Her ortak taşınmaz üzerinde kendi hissesi oranında sorumludur. Bu taşınmaz üzerinde payları oranında ayrı tasarruflarda bulunabilirler.

Devre mülk hakkı mesken olarak kullanılmaya elverişli müstakil bir yapı (bir villa, tek daireli bir ev v.s.) veya Kat Mülkiyeti Kanunu uyarınca kat irtifakı tesis edilmiş veya mülkiyeti kat mülkiyetine çevrilmiş mesken nitelikli bağımsız bölümler üzerine tesis edilebilir. Mesken olarak müstakil olarak kullanılmaya elverişli yapı birden çok mesken nitelikli bağımsız bölümü ihtiva ediyor veya aynı parsel içinde birden fazla mesken nitelikli bağımsız bölüm mevcutsa, bu meskenlerde devre mülk hakkı tesis edilebilmesi için yapının mülkiyetinin kat mülkiyetine çevrilmesi veya kat irtifakı tesisi zorunludur.

Şufa hakkı: Hisseli mülklerin satışında aynı mülk üzerinde pay sahibi olan hissedarların öncelikli satın alma hakkıdır. Hissedarlık durumu meydana geldikten sonra hissedarlardan her biri kendi payını üçüncü bir kişiye sattıkları takdirde öteki hissedarlar yararına şufa hakkı doğar. Şufa hakkından feragat edilebilir. Bunun resmi şekilde yapılıp tapuya tescil edilmesi gereklidir (satın alma hakkını kullanmamak). Paydaşlar arasında şufa hakkı kullanılamaz. Taksimi yapılmış veya kat mülkiyetine geçilmiş taşınmazlarda şufa hakkı kullanılamaz. Şufa hakkının kullanılması; diğer hissedarlar tarafından satışın yapıldığını öğrendikleri tarihten itibaren bir ay, öğrenilmemesi durumunda on yıldır. Bu sürenin geçirilmesi hak düşürücüdür. Satışta olumsuz etkendir.

Aile konutu: Konut ailenin kullanımına ayrılmış olup tapuya şerh düşülmüştür. Bu şerhten dolayı
eşlerden herhangi biri tek başına bu konutla ilgili tasarruf hakkına sahip değildir. Eşlerden her ikisinin de onayı gereği vardır.
Satış esnasında:
• Öncelikle gayrimenkul satışları ilgili Tapu Sicil Müdürlüklerinden yapılır. Noterden yapılan satışların hukuki açıdan geçerliliği yoktur. Noterden satışlar genellikle binanın ilk yapılışında ileride Tapu Sicil Müdürlüğündeki satışlara temel oluşturmak üzere yapılmakta olup daha sonra çıkabilecek anlaşmazlıklara delil oluştururlar. Bir müteahhit aynı daireyi farklı noterlerden bir çok kişiye satabilir. Mağdur olmamak için satışın mutlaka Tapu Sicil Müdürlüğünden yapılması gereklidir.
• Satıcı 65 Yaşının üzerindeyse; Tapu Sicil Müdürlüğü satıcının aklının yerinde olduğuna dair Devlet hastanesinden alınmış bir doktor raporu istemektedir. Eğer bu raporu istemeden satış işlemi yapılırsa ileride mirasçılar dava açarak daireyi geri alabilirler. Satıcının yaşına dikkat edilmeli ve gerekirse rapor istenmelidir.
• Bir konut satın alınırken ilgili Tapu Sicil Müdürlüğünde alım satım harcı ödenmesi gerekir. Bu harç konutun değerinin binde 16,5'u olup taşınmazın bedeli oranında artar. Satın alınacak konutun Belediye tarafından tespit edilmiş bir rayiç değeri vardır. Tespit edilmiş değerden daha düşük bir beyanda bulunulursa, tespiti durumunda cezalı olarak ödeme alınır. Ayrıca ileride herhangi bir şekilde satış iptal edilirse, iade alınacak bedel satışta gösterilen bedel kadar olacaktır. Bu nedenlerle satış bedelinin gerçek beyan edilmesi önem taşımaktadır.

Taşınmaz satış vaadi sözleşmesi: Belirli bir taşınmaza ait asıl satım sözleşmesinin yapılması amacı ile taraflar arasında borçlandırıcı ilişki kuran sözleşmelerdir. Taşınmaz satış vaadi sözleşmesiyle satıcı, sözleşmede şartlar oluştuktan sonra gayrimenkulün satışını alıcıya devretmeyi taahhüt eder. Sözleşmeye göre kararlaştırılan zamanda alıcı tarafından gayrimenkulün devri alıcıya verilmezse, alıcı kendi edimlerini yerine getirmişse satıcı aleyhine, Tapu iptali ve tescil davasını gayrimenkulün bulunduğu sözleşme ile belirlenen bedele göre görevli olan Hukuk Mahkemesinde açabilir. Taşınmaz Satış Vaadi Sözleşmesinde sözleşmenin tapuya şerh edilebileceği hükmü konmuşsa 3’üncü kişilere karşı kuvvetlendirilmiş şahsi hak olarak ileri sürülebilir. Ancak şerhten itibaren 5 yıl içerisinde vaat edilen satış yapılmadığı takdirde hükümsüz kalır.

Korunması Gerekli Kültür ve Tabiat Varlığı: Taşınmazın tarihi bir yapı, Doğal-Tarihi Sit Alanı’nda bulunan bir yapı vb. olması nedeni ile şerh düşülür. Bu şerhin konulduğu yapıların yıkılıp yapıldıkları zaman, tarihi dokuya uygun olarak yenilenmesi gerekmektedir. Bunun için projelerinin ve inşaatının kontrolünü Kültür ve Tabiat varlıklarını koruma kurulu üstlenir.

Haciz, kesinleşmiş icra takibinin konusu olan bir alacağın ödenmesini sağlamak amacıyla borçluya ait ve haczi caiz bulunan mallara icra müdürlüğünün el koyması işlemidir. Hacizler satış sırasında tapu memurları tarafından alıcıya bildirilir ve alıcı bunları kabul ederse satış gerçekleşir. Dolayısı ile gayrimenkullerin satışlarında etken değildir. Ancak bu şerhler temizlenmediği müddetçe satış kabiliyetlerini düşürür.

İntifa hakkı: Kullanım hakkı anlamını taşır ve kısıtlayıcı niteliktedir. İntifa hakkı, ona sahip olan kişinin (en çok) hayatı ile sınırlı olarak, başkasına ait bir taşınmazdan tamamıyla yararlanmak ve kullanmak hakkıdır. Çıplak mülkiyet kimde olursa olsun, gayrimenkulden faydalanma hakkı, intifa hakkı olana aittir. Dolayısı satış kabiliyetlerini düşürür.

Yapıda dış yüzeylerde kullanılan malzemenin seçiminde, estetik değerler önemli olduğu kadar, kullanım sürecinde sorun yaratmaması, işlevselliği karşılaması, iç mekânda uygun fizik ortamını sağlaması önemlidir. Yapı malzemesi yapıda yer aldığı konumuyla amaçlanan işlevleri karşılamalı, fiziksel ve kimyasal özellikleri istenilen kriterleri taşımalı, yapı biyolojisi yönüyle sorunsuz, ekolojik ve standartlara göre onaylanmış olmalı, hijyen koşullarını sağlamalı, sağlıklı ve konforlu çevreler oluşturmalıdır.

Malzeme yapıda; basınç, çekme, kayma, burulma, eğilme, burkulma kuvvetlerine,

yorulma, çarpma hali gibi deformasyonlara, yüzey sertlik ve gözenek özelliğine göre aşınmalara maruz kalabilir. Çarpma hali deformasyonlara sebeb olur.

Günümüzde doğal taşlar yapıya belli bir ağırlık getirmeleri, yer kaybına neden olmaları, işleme ve kullanım olanaklarının zorlukları gibi nedenlerden dolayı özel amaçlarla ve genellikle kaplama olarak kullanılmaktadır.

Yapı malzemesi olarak ahşabın kullanılmasının olumsuz özelliklerinden biri Mikroorganizmalara karşı zayıf olmasıdır.

Hafif ve esnek olması, Yapı malzemesi olarak ahşabın kullanılmasının olumlu özelliklerinden biridir.

Dünyada üretilen camların %90’ını oluşturan, düz cam ya adi cam olarak adlandırılan soda kalsik camının yapısında %5 oranında CaO bulunur. Bu cam ısıl şoklara karşı düşük dayanımda ve kimyasallara karşı kararsızdır. Ani ısı değişikliği olan ortamların dışında, kimyasallardan uzak her yerde kullanılabilirler. Kolaylıkla eritilebilen bu camların laminasyon, temperleme, kaplama, aynalama gibi farklı işlemlerle temel özellikleri geliştirilebilmektedir. Böylece ısı ve ses yalıtımı, güneş kontrolü sağlayan, darbelere dayanıklı, güvenli hale getirilerek, ihtiyaca uygun ve dekoratif amaçlı kullanılabilirler.

Frank Gehry’e göre metal günümüzün malzemesidir ve mimari formları heykele dönüştürmeye izin vermektedir. Metal malzeme ahşap, taş ve diğer birçok malzemeden farklı olarak tekrar şekillenebilir, tekrar kullanılabilir ve yeni metal türleri oluşturulması amacıyla karıştırılabilirler. Metaller nadir olarak saf halde kullanılır. XX. yüzyıl başından itibaren endüstri malzemesi olarak yaygın bir şekilde kullanılmaya başlayan metaller, yerkabuğundan cevher olarak elde edilen, homojen dokulu, katı veya sıvı halde kimyasal özelliklerini değiştirmeyen, demir, bakır, alüminyum, çinko, kurşun gibi çeşitli malzemelerdir. Metallerin bütün iyon-atomları birbirinin aynı ise saf, değişik oranlarda olduğu durumları ise alaşım olarak adlandırılır.