KONUMSAL VERİTABANI II

Piksel, sayısal bir resmin en küçük birimidir. Piksel kelimesi de İngilizcedeki “picture element” yani resim elemanı kelimelerinin kısaltmasından türetilmiştir. Doğru cevap C’dir.

Raster veriler, bilgisayar ortamında daha kolay işlendikleri ve analiz edilebildikleri için vektör verilere göre daha kullanışlıdır. Raster veriler basit veri yapısına sahip oldukları için geniş bir uygulama alanına sahiptir. CBS ortamında raster veri:

Olarak kullanılmaktadır. Doğru cevap D’dir.

Coğrafi Bilgi Sistemlerinde kullanılabilmesi için her raster veri dosyasının standart parametrelerinin bilinmesi gerekir. Raster verinin genel özellikleri olarak tanımlanan bu parametreler;

Olarak sıralanır. Doğru cevap D’dir.

Genellikle veri içermeyen piksel değerleri “no data” olarak ifade edilirler. Doğru cevap D’dir.

Raster veride piksel boyutları (yükseklik ve genişlik) yeryüzünde 25 metreye karşılık geliyorsa, her bir hücre 25m x 25m = 625 metrekarelik bir alanı göstermektedir. Doğru cevap E’dir.

Büyük piksel boyutu:

Küçük piksel boyutu:

Doğru cevap E’dir.

Sınıflamalı veri, isim olarak tanımlanan veridir. Pikseller bağ­lı olduğu grup, sınıf, üyelik, cinsiyet, kategori vb. göre tanım­lanır. Bu değerler vasıf ve nitelik bilgisi içerirler. Sınıflamalı veriler, nicelik, miktar gibi değerler almaz, doğrusal bir öl­çekle ya da sabit bir değer veya noktayla ilişkilendirilemezler. Sayısal değer olmadıkları için piksel değerleri ile matematik­sel işlem ve sıralama yapılamaz. Arazi kullanımı, toprak sınıfı gibi değerler kategorik sınıf olarak nitelendirilir. Sınıflamalı veride sayısal yorum, ancak yüzde değerler ile azlık ve çokluk değerlendirmesi şeklinde yapılabilir. Örne­ğin bir verideki yeşil alanların orman, mavi alanların göl ve kahverengi alanların toprak olarak sınıflandırılması yapılabilir. Azlık, çokluk ise verideki orman, toprak ve göl değeri alan piksel sayılarına bakarak yorumlanabilir. Doğru cevap A’dır.

Raster verinin hassasiyeti veya kalitesi piksel sayısına, bant sayısı ve aralığına, pikselin parlak­lık derecesine ve verinin toplanma sıklığına göre değişen çözünürlük özellikleri ile tanımlanır. Çok geniş anlamda kullanılan çözünürlük, raster veride 4 farklı anlamda kullanılır. Bunlar:

Doğru cevap B’dir.

Mozaik veri kümesi, içinde bulunan raster veri kümelerine tek veri kümesiymiş gibi dav­ranır. Doğru cevap C’dir.

Ancak unutulmamalıdır ki detayın ve hassasiyetin artması, veri boyutunun artmasına, veri işleme ve veri görüntüleme sürelerinin de uzamasına neden olacaktır.

Örneğin 8-bit piksel derinliği 2⁸=256 olduğu için 256 farklı değer içerirken, 211=2048 farklı değer ifade etmektedir

Raster veriler kendi içinde katmanlı bir yapıdadır. Bu katmanlara bant adı verilir

Raster veri kümelerine ait koordinatların yerkürede nerede konumlanacağı konumsal referans ile belirlenmektedir.

Kademeli veri, piksel değerlerini sayısal olmayan bir derecelendirme ölçeğine göre sıralar... Sınıflamalı veri ile kademeli veri arasındaki fark piksel değerlerinin karşılaştırılabilmesidir.

Oranlı veri ile aralıklı veri arasındaki fark, oranlı veri değerinin sıfır değeri içermesidir. Sıfır değeri tarif edilen niceliğin olmaması demektir (Bektöre, 2011). Kilometrekareye düşen yağış miktarı oranlı veriye örnek olarak verilebilir

Konumsal çözünürlük, görüntüdeki ayırt edilebilir detay seviyesini gösteren bir özelliktir.

İki renk: Piksel derinliği 1bit ( 21 farklı değerlik) olan raster veri bantları için kullanılan yöntemdir. Her piksel 0 veya 1 değerliklerine sahiptir.

Gri tonlama: Piksel derinliği 8bit (2⁸ farklı değerlik) olan raster veri bantları için kullanılan yöntemdir.

Ölçekleme tablosu (block table): Raster veri bantlarının bloklanmış piksel değerlerini BLOB olarak kayıtlarında barındırır.