KONUMSAL VERİTABANI II

Vektör, doğrultusu, yönü ve uzunluğu belirli olan doğru parçasıdır (TDK). Vektör kelimesi farklı disiplinlerde farklı anlamlara gelmektedir. Vektör grafik; noktalar ve bunları birbirine bağlayan yollar arasındaki matematiksel ilişki ile tanımlanır (http://www.sketchpad.net/basics1.htm). Vektör olarak oluşturulmuş nesnelerde, nesneyi tanımlayan matematiksel ifadelerden dolayı büyütme ve küçültme işlemlerinde görüntü kalitesi bozulmaz, yüksek hassasiyette işlem yapılabilir.

Çoklu yama (multipatch): Genellikle üç boyutlu uzayda ayrı bir alan ya da hacim kaplayan bir nesnenin, dış yüzeyi ya da kabuğunu temsil etmek için kullanılan geometri tipidir. Üç boyutlu (three dimensions- 3D) binalar, su tablası, su kuyusu, vb coğrafi varlıklar için kullanılabilir

Geometrik kapsam bir konumsal nesnenin en büyük ve en küçük x, y değerlerini kapsayarak oluşturulmuş, kenarları koordinat sistemine paralel bir dikdörtgendir (Şekil 2.7). Her konumsal nesnenin bir geometrik kapsamı vardır. Bu, konumsal veritabanının performansını olumlu yönde etkileyen bir özelliktir. Geometrik kapsam aslında veritabanında konumsal dizin oluşturmak için kullanılır. CBS yazılımları bir konumsal nesneye ulaşırken, nesneyi oluşturan karmaşık geometrik yapının tüm noktalarının koordinat bilgilerini taramak yerine, oluşturulmuş geometrik kapsamı tek seferde bularak daha hızlı çalışabilmektedir.

Hata payı ilişkisel ve topolojik işlemler sırasında, koordinatlar arasındaki en küçük mesafeyi tanımlar (Zeiler and Murphy, 2010). İki nesne birbirlerine hata payından daha yakınsa nesnelerin koordinatları aynı olarak kabul edilir.

Çift ondalık sayı (Double): Girilecek değer ortalama -1.7x10308 ile +1.7x10308 arası olur.

Öznitelik verileri tabloda, veri alanlarıyla temsil edilir. Bu veri alanlarına yapılacak girişler için alan adı ve veri tipi tanımlanır. Bu sayede yapılacak girişler belirli standartlara sahip olmak zorunda bırakılır. • Kısa Tamsayı (Short integer): Girilecek veri -32,768 ile +32,767 arası bir tamsayı olur. • Uzun Tamsayı (long integer): Girilecek veri -2,147,483,648 ile +2,147,483,647 arası bir tamsayı olur. • Tek ondalık sayı (float): Girilecek değer ortalama -3.4x1038 ile +3.4 x1038 arası olur. • Çift ondalık sayı (Double): Girilecek değer ortalama -1.7x10308 ile +1.7x10308 arası olur. • Metin (Text): Girilecek veri alfanümerik bir dizi olur. • Tarih (Date): Girilecek veri tarih gösterim formunda olur. • Uzun Veri (BLOB): İkili sayılardan (binary) oluşan uzun bir diziyi temsil eder. Görüntü ve özel veri tipleri için kullanılır. • Eşsiz tanım (GUID- Globally Unique Identifier): Tire ile gruplanmış 32 karakterle tanımlanan referans sistemidir. • Raster: Konumsal nesne ile ilişkili bir raster görüntüyü konumsal veritabanı içinde saklamak için kullanılır

Alt Tiplerin Dezavantajları • Konumsal nesnelerin öznitelikleri farklıysa alt tip uygulanamaz. • Alt tiplere farklı seviyelerde erişim kısıtlaması getirilemez.

Bağlanırlık (connectivity), bitişiklik (adjacency) ve yakınlık (proximity) konumsal ilişkilerin tanımlanmasında kullanılan topolojinin üç temel ilkesidir.

Basit ilişkide, ilişki tablosunda kaynak konumsal nesne tablosu, hedef konumsal nesne tablosundan bağımsız şekilde oluşturulabilir. Bu ilişkide kaynak tablodan bir konumsal nesne silinirse hedef tablodaki kayıt silinmez. Bu işlem sonucunda hedef konumsal nesne tablosunda “NULL” yani boş veri alanı oluşmuş olur. Örneğin bir elektrik direğini modelleyen konumsal nesne silinirse, onunla ilişkili olan transformatörler tablosunda sadece ilgili veri alanları silinecek, konumsal nesne korunacaktır.

Konumsal nesne tablolarının genel özellikleri aşağıdaki gibi listelenebilir:

Poligon, iki boyutlu alansal geometrik nesnedir. Çizgiler tarafından sınırlandırılmış x, y koordinatlarından oluşur. Ölçeğe bağlı olarak çizgi ile gösterilemeyecek kadar geniş coğrafi biçimler için kullanılır. Poligon parsel, ada, toprak tipi veya göl gibi kapalı alanları tanımlar

Çoklu yamalar üç boyutlu (three dimensions- 3D) binalar, su tablası, su kuyusu, vb coğrafi varlıklar için kullanılabilir.

Etiket konumsal nesnesi açıklama gerektiren alanlarda kullanılan konumsal nesnedir. Genellikle metin gösteriminde kullanılsa da zaman zaman grafik nesneler de içerebilir. Etiketin bir konumsal nesne olarak kullanılmasının amacı, özellikle çok kullanıcılı ve çok fazla sayıda etikete sahip veritabanlarında performansı ve veri tutarlılığını korumaktır. Şekildeki Parsel numaraları birer etiket konumsal nesnesidir.

Konumsal veritabanında çözünürlük, bir konumsal nesnenin konum ve geometri bilgisinin hangi hassasiyette saklanacağını belirler. Bir başka deyişle, harita birimine göre, konumsal nesnenin x ve y koordinatları için belirlenen en küçük mesafedir.

Konumsal nesneler ve alt tipler arasında topoloji ve ilişki kuralları tanımlanabilir. Örneğin, çıkmaz sokak alt tipine sahip nesneler dışındaki sokak konumsal nesnelerinin, diğer sokak konumsal nesneleriyle sadece sonlarından bağlanması bu kurallar yardımıyla sağlanabilir.

Kodlanmış değer alanındaki kodlama mantığı, veri girişine bir standart getireceği için veri tutarlılığı sağlayacaktır. Alt tipteki kodlama mantığı ise aynı konumsal nesne tablosunda, aynı geometrik tip ve özniteliklere sahip farklı varlıkların modellenmesini sağlar.

Konumsal ilişkiler matematiğin bir dalı olan topoloji ile tanımlanmaktadır. Bağlanırlık (connectivity), bitişiklik (adjacency) ve yakınlık (proximity) konumsal ilişkilerin tanımlanmasında kullanılan topolojinin üç temel ilkesidir.

Çoktan-çoğa ilişki birden-çoğa ilişkinin iki yönlü olma durumudur. Örnek olarak bir öğrencinin birden fazla ders alabilmesi ve bir derse de birden fazla öğrencinin girebilmesi gösterilebilir.