KONUMSAL VERİTABANI I

CBS’de öznitelik verilerine bağlı sorgulamalar doğrudan sorgulama sınıfına girer ve başlıca kullanılan fonksiyon SELECT ifadesidir. Seçme işlemi için kullanılan SELECT komut ifadesinden sonra, boşluk bırakılarak seçilmek istenen veri sütununun alan adı yazılır. Eğer seçilmek istenen birden fazla sütun varsa seçilmek istenen sütunların alan adları arasında virgül koyularak SQL ifadesi yazılır. Tablodaki bütün sütunların seçilmesi isteniyorsa alan adları yerine * (yıldız) karakteri kullanılarak bu seçim yapılabilmektedir. Seçilmek istenen sütunların ait olduğu tablo FROM ifadesinden sonra belirtilir. Bu ifadeden sonra bir boşluk bırakılarak tablo adı yazılır. Bu bilgiler ışığında bolge isimli tablodan tüm kayıtların görüntülenmesini sağlamak için SQL sorgusu şu şekilde yazılmalıdır: SELECT * from bolge;

Buna göre doğru yanıt A’dır.

Karşılaştırma operatörleri bir ifadeyi başka bir ifadeyle kıyaslamak için kullanılır. Bu operatörler sadece aritmetiksel ifadeler için değil aynı zamanda metin tipi ve diğer tiplerdeki verilerin kıyaslanmasında da kullanılır. Seçeneklerdeki operatörlerin anlamları şu şekildedir.

<>             Eşit değildir

=          Eşittir

IN        Belirtilen değerler içinde

NULL    Veri değeri yok

LIKE     Benzeri seç

Buna göre doğru yanıt E’dir.

Konumsal nesne tablosunda bulunan verilerden belirtilen değere eşit ve bu değerden büyük olanları seçmek için >= operatörü kullanılır. Büyük-eşit operatörü sayısal veri tiplerinin yanı sıra tarih ve metin veri tipleri için de kullanılır. Buna göre Eskişehir ili de dahil olmak üzere alfabetik olarak Eskişehir’den sonra gelen illerin sorgusunda büyük-eşit operatörü kullanılmalıdır. Doğru gösterim SELECT * FROM bolge_iller WHERE [IL_ADI] >= ‘ESKİŞEHİR’; şeklindedir. Buna göre doğru yanıt B’dir.

Küçüktür operatörü, konumsal nesne tablosunda bulunan verilerden, belirtilen değerden küçük olanları seçmek için kullanılır. Küçüklük sorgusu, sayısal veri tiplerinin yanı sıra tarih ve metin veri tipleri için de kullanılır. Metin veri tipleri ile birlikte kullanıldığında sorgulanan ölçütün her harfi sırayla alfabetik olarak karşılaştırılır. Buna göre soru kökünde verilen ilçe adlarından Adaklı, Ağaçören, Ağın, Akseki ve Aladağ ilçeleri Altın kelimesinden önce gelmektedir. Sorgu sonucu söz konusu beş ilçe dönecektir, doğru yanıt C’dir.

“<>” operatörü konumsal nesne tablosunda, ölçüt olarak belirtilen verinin bulunduğu satırların dışında kalan satırları seçmek için kullanılır. Soru kökünde verilen SELECT * FROM bina WHERE YAPIM_YILI <> ‘2005’;

sorgusu yapım yılı 2005 yılından farklı olan tüm verileri listeleyecektir. Sorguda bulunan yıldız işareti <> operatörü ile ölçütü verilen tüm verileri listelemek amacıyla kullanılmıştır. Doğru yanıt B’dir.

Konumsal nesne tablosunda bulunan verilerden ölçüt olarak belirtilen (X ve Y değerleri) değerler arasında olanları seçmek için kullanılan operatör BETWEEN’dir. İki değer arası AND mantık operatörü ile bağlanır. Sayısal, metin ve tarih veri tipleri ile uygulanabilmektedir. Belirlenen aralıktaki değerler seçilirken, alt ve üst sınır olarak X ve Y değerlerini de seçerek bu aralığa ekler. Doğru yanıt E’dir.

Açıklama:  SQL’de bilinmeyen değerleri ifade etmek için NULL operatörü kullanılır. İlk harfi bilinmeyen sorgulama için LIKE ‘?ölçüt’ operatörü kullanılır. Ölçüt olarak belirtilen değerler arasında olanları seçmek için BETWEEN operatörü kullanılır. Verilerden belirlenen ölçüt karakter dizilimine benzer olanları seçmek için LIKE operatörü kullanılır. Ölçüt olarak belirtilen verinin bulunduğu satırların dışında kalanları seçmek için ise <> operatörü kullanılır. Doğru yanıt A’dır.

AND operatörü kesişim, OR operatörü birleşim, XOR simetrik farkı, NOT operatörü fark amacıyla kullanılır. Soru kökünde verilen Venn diyagramının taralı alanının mantıksal gösterimi (2 OR 1) NOT 3 şeklindedir. Bu gösterimi belirten SQL ifadesi SELECT * FROM bina WHERE ([YAPIM_YILI] < 2000 OR [YAPI_TURU]=’YIĞMA’) NOT [KAT_ADEDI] <> 1;

olarak E seçeneğinde verilmiştir. Doğru yanıt E’dir.

XOR operatörü, istenen koşulları sağlayanlardan, koşulların ikisini birden sağlayanların çıkarıldığı durumu sorgular. Soru kökündeki sorgu binaların yapım yılı 2000’den önce olacak ya da yapı türü yığmadan farklı olacak ancak binalar 2000’den önce yapılmış ve yığma olmayan bina olmayacaktır. Buna göre doğru yanıt E’dir.

Alt sorgu, öznitelik verilerine bağlı yazılan bir sorgulamanın içinde, konumsal veritabanının veri kaynakları tarafından da desteklenen komutlarla yeni bir sorgu yaratma işlemidir. Öznitelik verilerinin sorgulanmasında kullanılacak alt sorguları oluştururken dikkat edilmesi gereken ilkeler şunlardır:

Doğru yanıt D’dir.

SQL 1986 yılında ANSI (American National Standart Institute) ve 1987'de ISO (International Organization for Standardization) standartlarına sahip olmuştur. IEC (International Electrotechnical Commission) standardına sahip değildir. Doğru cevap C'dir.

Doğrudan sorgunun yapısında sorgunun sonucunuda istenen veriler ayrıştırılarak bir altküme
tablosunda, orijinal veri değiştirilmeden çıkarılırlar. INSERT, UPDATE, DELETE ve CREATE komutları doğrudan orjinal verinin yapısında değişiklik oluşturan komutlar olduğundan doğrudan sorgu komutları değildir. Doğru cevap A'dır.

IN operatörü belitrtilen değerler arasındakini seçme, <> operatörü eşit olmayanı seçme ve NULL operatörü veri değeri olmayanları seçme işlemi için kullanılır. Doğru cevap B'dir.

Sorgulama koşullarının her ikisinin de geçerli olduğu (bütün küme elemanlarının seçildiği) sorgulama operatörü OR operatörüdür. Doğru cevap D'dir.

AND mantık operatörüyle sorgulama her iki koşulu da sağlayan sorgu sonucunu sağlayacaktır. Bu durum Venn şemasında kesişim kümesinin gösterimiyle ifade edilir. Doğru cevap E'dir.

Alt sorguya sahip sorgulama komut dizinlerinde, alt sorgu ifadesi karşılaştımra operatörünün sağında yer almalıdır. Doğru cevap A'dır

Seçilmiş kayıtlara ekleme yöntemi önceden elde edilmiş seçim kümesine, sorgu sonucu seçilen kayıtların eklenmesi işlemini gerçekleştirir. Eğer yalnızca öznitelik verilerine bağlı bir sorgulama yapılıyorsa aynı seçim sonucu mantık operatörlerinden OR kullanılarak tek sorguda elde edilebilir. Doğru cevap B'dir.

Yöntem, tüm tablo kayıtlarından değil, önceden elde edilmiş seçim kümesi içinden sorgu işlemini
gerçekleştirir. Eğer yalnızca öznitelik verilerine bağlı bir sorgulama yapılıyorsa aynı seçim sonucu mantık operatörlerinden AND kullanılarak tek sorguda elde edilebilir. Doğru cevap E'dir.

Sorgu sonucu dışarı aktarıldığında, seçilen verilerin öznitelik, alan ve uzunluk bilgileri veritabanı dosyası (dbf), geometri, projeksiyon ve gösterim bilgileri şekil dosyası (shape file) içinde saklanacaktır. Doğru cevap D'dir.

OR ve XOR mantık operatörleridir. SELECT ve WHERE sorgulama komutlarıdır. LIKE bir karşılaştırma operatörüdür. Doğru cevap C'dir.