KONUMSAL VERİTABANI I

Form; düzenli ve hatasız bir şekilde veri girişinin yapılmasını, dolayısı ile veritabanının daha sağlıklı olmasını, kolay sorgulanmasını ve işletilmesini sağlayan veritabanı bileşenidir. Doğru cevap B'dir.

Dizinler, kitapların arka bölümünde bulunan dizin mantığını kullanır. Kitabın arkasındaki dizini inceleyerek, kitapta ilginizi çeken, aradığınız bir kavramın hangi sayfalarda yer aldığını öğrenirsiniz. Bu sayede kitabı sayfa sayfa tarama veya inceleme işlemi yapmadan, doğrudan aradığınız kavramın bulunduğu sayfalara ulaşabilirsiniz. Veritabanındaki dizinler de kayıtların yeri ile ilgili bilgileri kullanarak aranılan kayda daha hızlı ulaşılmasını sağlar. Doğru cevap C'dir.

Tablolardaki kayıt sayısı arttıkça yapılan sorgulamaların performansı düşmektedir. SQL SELECT komutu ile yüz kayıt içeren bir tablo ve milyonlarca kayıt içeren bir tablonun sorgulanması arasında zaman farkı vardır. Özellikle birleştirme sorgusu gibi karmaşık işlemler gerçekleştirildiğinde, sonuç alınması uzun zaman alır. Bu sorunları aşmak için dizin yapısı kullanılır. Doğru cevap D'dir.

Konumsal ilişkiler üç temel topoloji ilkesi çerçevesinde belirlenir. Temel topoloji ilkeleri;

Bağlanırlık (connectivity),

Bitişiklik (adjacency),

Yakınlık (proximity) olarak sıralanır. Doğru cevap E'dir.

Anahtar alan belirlenirken aşağıdaki koşullara
dikkat edilmelidir;
• Çoklu değer içeren alanlar anahtar olamaz.
• Mutlaka benzersiz (unique), tekrar etmeyen değerler içermelidir.
• Mümkün olduğunca boş değer (null) içermemesine özen gösterilmelidir.
• Güvenlik ile ya da mahremiyetle ilgili sorun oluşturabilecek nitelikler anahtar alan olarak seçilmemelidir. Örneğin şifre alanı anahtar alan olarak seçilemez.
• Birden fazla alanın birleştirilerek anahtar olarak kullanılmasından olabildiğince kaçınılmalıdır. Bu şekilde bir kullanım zorunluysa, başka bir özellik belirlenemiyorsa, mümkün olduğu kadar az sayıda veri alanının birlikte kullanımı tercih edilmelidir.
• İçerdiği değerler mutlaka o kaydı net şekilde tanımlamalıdır.
• İçeriği zaman içerisinde çok nadir değişmeli hatta mümkünse hiç değişmemelidir.

Veritabanlarında kullanılan dört çeşit anahtar bulunmaktadır.
• Birincil anahtar (primary key)
• Tekil anahtar (unique key)

• Bileşik anahtar (composite key)
• Yabancı anahtar (foreign key)

Konumsal ilişkiler üç temel topoloji ilkesi çerçevesinde belirlenir. Temel topoloji ilkeleri;
• Bağlanırlık (connectivity)
• Bitişiklik (adjacency)
• Yakınlık (proximity)

İkincil dizin (secondary index) tabloda anahtar alan olarak tanımlanmayan alanlarda oluşturulan dizin türüdür.

Soyut gösterim (view), verilerden derlenen ve son kullanıcının bilgiye erişimini kolaylaştıran, sanal tablo ya da görüntü olarak adlandırılabilecek veritabanı bileşenleridir.

Form; düzenli ve hatasız bir şekilde veri girişinin yapılmasını, dolayısı ile veritabanının daha sağlıklı olmasını, kolay sorgulanmasını ve işletilmesini sağlayan veritabanı bileşenidir.

Not (memo) veri tipi veritabanı tablolarında uzun metinler saklamak isteniyorsa kullanılır. Bu veri tipinde 1 GB büyüklüğe kadar karakter depolayabilirsiniz.

Metin (text) veri tipi depolanacak veri değeri aynı anda hem nümerik (sayı), hem de alfa-nümerik (harf) değerlerden oluşuyorsa, ya da yalnızca alfa-numerik değer içeriyorsa kullanılmalıdır. Metin (text) veri tipi olarak tanımlanmış bir veri alanı içerisinde harfler, özel karakterler, semboller ve rakamlar kullanılabilir.

Eğer bir alan anahtar olarak tanımlandıysa, her kaydın o veri alanındaki değerinin tekrarlanmayan, benzersiz, eşsiz (unique) olması gerekir. Örneğin bir mağazada müşterilere ait veriler bir için müşteri_no niteliği anahtar alan olarak tanımlanırsa, o veri alanındaki her değer benzersiz (tek, eşsiz) olmalı ve yinelenmemelidir. Anahtar alan özelliği atanan veri alanı içerisinde aynı değer tekrarlanamaz. Örneğin doğum tarihi niteliği anahtar alan olarak tanımlanamaz, çünkü aynı doğum tarihine sahip iki veya daha fazla müşteri bulunabilir.

Birincil anahtar (primary key) bir tablodaki kay- dı kesin olarak temsil eden alana veya alan grubuna verilen isimdir. Birincil anahtar veri alanındaki her değeri benzersiz (unique), tek olmalı ve tekrar etmemelidir. Aynı zamanda birincil anahtar alan boş (null) geçilemez, mutlaka bir değer içermelidir.

Tabloda herhangi bir veri alanı tekil anahtar (unique key) olarak tanımlanırsa, bu alana girilen her değer benzersiz (unique) olmalı, yani tekrar et- memelidir. Bu kısıtlama ile kayıtlardaki veri tekra- rının önüne geçilebilir. Bu özelliği ile tekil anahtar, birincil anahtara benzemektedir. Tekil anahtar ile birincil anahtar arasındaki fark tekil anahtar alanın boş geçilebilmesi, yani “null” değeri içerebilmesidir.

Konumsal ilişkiler üç temel topoloji ilkesi çerçevesinde belirlenir. Temel topoloji ilkeleri;

Bağlanırlık (connectivity),

Bitişiklik (adjacency),

Yakınlık (proximity)

Konumsal dizinler, konumsal nesne tablolarındaki her konumsal nesnenin konumunu, kitapların arka bölümündeki dizinler gibi konumlarına göre sıralar. Böylece herhangi bir sorgulamada konumsal nesneye daha hızlı erişim sağlanmaktadır. Örneğin öznitelik sorgusunda seçilen konumsal nesne veya nesnelerin nerede olduğu bulunarak haritada görüntülenir. Benzer şekilde konumsal sorgulama sonucunda seçilen konumsal nesneye ulaşmak daha hızlı olur.

Soyut gösterim (view), verilerden derlenen ve son kullanıcının bilgiye erişimini kolaylaştıran, sanal tablo ya da görüntü olarak adlandırılabilecek veritabanı bileşenleridir. Veritabanlarında amaca bağlı olarak son kullanıcıya tablolardan seçilen ve derlenen, gerçekte böyle bir dizilim veya tablo olmadığı halde, veri alanlarını düzenleyerek tabloymuş gibi göstermeye yarayan görüntülere, soyut gösterim (view) adı verilir. Genellikle “sanal tablo” olarak kabul edilen soyut gösterimlerde gerçek- te veri depolanamaz ve sanal tabloda, gerçekte var olan tablolardan tablolar arası ilişkiler kullanılarak veriler çağrılır ve listelenir. Soyut gösterimler kalıcı olmamalarına rağmen, sorgu parametreleri kaydedilerek tekrar tekrar görüntülenebilir. Buradan da anlaşılacağı gibi, tablolar arası ilişkiler ve gerekli veri alanları seçilerek SQL sorguları ile soyut gösterimler hazırlanmaktadır.

Form; düzenli ve hatasız bir şekilde veri girişinin yapılmasını, dolayısı ile veritabanının daha sağlıklı olmasını, kolay sorgulanmasını ve işletilmesini sağlayan veritabanı bileşenidir.

Rapor temel olarak bir soyut gösterim (view) olarak algılanabilir. Rapor ve soyut gösterim arasındaki temel fark, raporun kâğıt ortamına çıktı almak için hazırlanmış, sayfalardan oluşan bir doküman oluşudur. Raporlarda analiz sonuçlarının verilebildiği grafiklerin kullanılabilmesi, karar vericiler için önemli bir dokümantasyon olma özelliğini beraberinde getirir. Veritabanı ortamında SQL komut dizilimleri ile hazırlanan raporlama araçları dinamik yapıdadır. Zaman içerisinde veride olan güncellemeler ve eklemeler, SQL komutlarının tekrar çalıştırılması ile güncel raporlara yansıtılabilir.

a