KONUMSAL VERİTABANI I - Deneme Sınavı - 9

Alt sorgu, öznitelik verilerine bağlı yazılan bir sorgulamanın içinde, konumsal veritabanının veri kaynakları tarafından da desteklenen komutlarla yeni bir sorgu yaratma işlemidir. Öznitelik verilerinin sorgulanmasında kullanılacak alt sorguları oluştururken dikkat edilmesi gereken ilkeler şunlardır:

Doğru yanıt D’dir.

SQL 1986 yılında ANSI (American National Standart Institute) ve 1987'de ISO (International Organization for Standardization) standartlarına sahip olmuştur. IEC (International Electrotechnical Commission) standardına sahip değildir. Doğru cevap C'dir.

Doğrudan sorgunun yapısında sorgunun sonucunuda istenen veriler ayrıştırılarak bir altküme
tablosunda, orijinal veri değiştirilmeden çıkarılırlar. INSERT, UPDATE, DELETE ve CREATE komutları doğrudan orjinal verinin yapısında değişiklik oluşturan komutlar olduğundan doğrudan sorgu komutları değildir. Doğru cevap A'dır.

IN operatörü belitrtilen değerler arasındakini seçme, <> operatörü eşit olmayanı seçme ve NULL operatörü veri değeri olmayanları seçme işlemi için kullanılır. Doğru cevap B'dir.

Sorgulama koşullarının her ikisinin de geçerli olduğu (bütün küme elemanlarının seçildiği) sorgulama operatörü OR operatörüdür. Doğru cevap D'dir.

AND mantık operatörüyle sorgulama her iki koşulu da sağlayan sorgu sonucunu sağlayacaktır. Bu durum Venn şemasında kesişim kümesinin gösterimiyle ifade edilir. Doğru cevap E'dir.

Alt sorguya sahip sorgulama komut dizinlerinde, alt sorgu ifadesi karşılaştımra operatörünün sağında yer almalıdır. Doğru cevap A'dır

Seçilmiş kayıtlara ekleme yöntemi önceden elde edilmiş seçim kümesine, sorgu sonucu seçilen kayıtların eklenmesi işlemini gerçekleştirir. Eğer yalnızca öznitelik verilerine bağlı bir sorgulama yapılıyorsa aynı seçim sonucu mantık operatörlerinden OR kullanılarak tek sorguda elde edilebilir. Doğru cevap B'dir.

Yöntem, tüm tablo kayıtlarından değil, önceden elde edilmiş seçim kümesi içinden sorgu işlemini
gerçekleştirir. Eğer yalnızca öznitelik verilerine bağlı bir sorgulama yapılıyorsa aynı seçim sonucu mantık operatörlerinden AND kullanılarak tek sorguda elde edilebilir. Doğru cevap E'dir.

Sorgu sonucu dışarı aktarıldığında, seçilen verilerin öznitelik, alan ve uzunluk bilgileri veritabanı dosyası (dbf), geometri, projeksiyon ve gösterim bilgileri şekil dosyası (shape file) içinde saklanacaktır. Doğru cevap D'dir.

OR ve XOR mantık operatörleridir. SELECT ve WHERE sorgulama komutlarıdır. LIKE bir karşılaştırma operatörüdür. Doğru cevap C'dir.

Öznitelik (attribute) verileri ise konumsal nesnelerin nitelik, nicelik gibi karakteristik özelliklerini tanımlayan, konumsal nesne ile ilişkili ve konum bilgisi içermeyen verilerdir.

Thematik sorgulama veritabanında tablolar halinde bulunan öznitelik verilerinin, belirlediğimiz bir ölçütü veya ölçütleri karşılayanlarını ya da karşılamayanlarını belirleme işlemidir.

Coğrafi Bilgi Sistemleri yazılımları da tablolar içinde sakladığı verilerini sorgularken, veritaba- nı platformunda sorgulama için geliştirilmiş araç olan SQL (Structured Query Language) kullanır. SQL ilişkisel veritabanı sorgulama dili olarak 1986’da ANSI (American National Standarts Institute), 1987’de ISO (International Organization for Standardization) standartlarına sahip olmuştur.

Yapılan sorgulama işleminde, veri sütunundaki tüm veriler yerine, bir veya daha çok koşula bağlı veri grubu bulunmak istenirse sorgulama dilinde WHERE ifadesini kullanmak gerekir.

Karşılaştırma operatörleri, bir ifadeyi başka bir ifadeyle kıyaslamak için kullanılır. Bu operatörler sadece aritmetiksel ifadeler için değil aynı zamanda metin tipi ve diğer tiplerdeki verilerin kıyaslanmasında da kullanılır. Metin tipi verilerin karşılaştırılmasında büyüktür ya da küçüktür gibi operatörler, metindeki harf dizininin alfabetik sıralamasına göre hareket ederler. Sorgu oluşturmada en yaygın kullanılan karşılaştırma operatörleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. SQL’in bütün karşılaştırma operatörleri CBS yazılımlarındaki sorgu oluşturucu arayüzlerde çalışmayabilmekte ya da bazılarında çalışırken bazılarında çalışmayabilmektedir. Kullandığınız yazılımın sorgu oluşturucusunun (veritabanının) hangi operatörleri desteklediği ya da hangi koşul- larda desteklediği genellikle yazılımınızın yardım (help) dosyalarında açıklanmaktadır. Çizelgede kırmızıyla gösterilen [NOT] ifadesi, başına gelebildiği operatörün anlamını ve kullanımını zıt yönde değiştirmektedir.

Türkiye iller haritasının gösterildiği il, konumsal nesne tablosundan nüfusu bir milyonun üzerinde olan illerin sorgusu NUFUS_2012 veri sütunu kullanılarak gösterilir. Bunu için kullanılan SQL komut dizisi;

SELECT * FROM il WHERE [NUFUS_2012] > 1000000;

şeklinde olacaktır. Komut ifadelerindeki sayısal karşılaştırmalarda değer, tırnak içine alınmaz.

İki sayısal veri tipini böler. Örneğin, il konumsal nesne tablosunda kilometrekareye düşen kişi sayısı 250 ve daha fazla olan illeri bulmak için;

SELECT * FROM il WHERE [NUFUS_2012] / [ALAN_km2] >= 250;

SQL komut dizisi kullanılır. Bu ifade, il konumsal nesne tablosunda NUFUS_2012 veri sütununda bulunan verilerin ALAN_km2 veri sütununda bulunan verilere bölündüğünde, sonuçları 250’ye eşit ya da büyük olan satırları seçerek gösterir

Mantık operatörlerinin sorgulamadaki işlevleri, Türkçe anlamlarıyla aynıdır. XOR operatörünün bir kelime anlamı yoktur ancak simetrik fark işlevinde kullanılır. Yani sorgulamada her iki koşulu sağlayan veriler, seçimin dışında tutulur.

Öznitelik verilerinin sorgulanmasında kulla- nılacak alt sorguları oluştururken dikkat edilmesi gereken bazı ilkeler vardır. Bunları sıralarsak;

• Alt sorgu parantez içine alınmalıdır.

• Alt sorgu karşılaştırma operatörünün sağında yer almalıdır.

• Alt sorgu kendi sonucunu manipüle edemez. Örneğin, bir alt sorguda oluşturulan değerler, ORDER BY komutuyla sıralama- ya sokulamaz.

Tek bir veri satırını sorgulayan operatöre alt sorguyla tek bir veri değeri gönderilmelidir.

Eğer alt sorgu ana sorguya bulduğu veri de- ğeri olarak NULL değeri ile dönüş yapıyor- sa, ana sorgu hiçbir seçim yapamayacaktır. (Bu durum WHERE ifadesi ve standart karşılaştırma operatörleriyle birlikte çalışan yani bizim öznitelik verilerine bağlı sorgula- maları da kapsayan bir durumdur.)