KONUMSAL VERİTABANI I - Deneme Sınavı - 18

Bir bayrak direği düşünelim, yüksekliği 29,53 metre, taban çapı 440 mm, bayrak direğinin tepe çapı 115 mm kalınlığında olsun. Bu özellikleri “Ne?” sorusuna yanıt verecek nitelikte. Veri tanımını hatırlarsak, bunlar bayrak direğinin nitelik ve niceliklerini ifade eden verilerdir. Bayrak direğinin bulunduğu koordinatlar 3955’28,99” K, 32o50’13,94” D olarak verilmiş. Bu koordinat değerleri, özelliklerini bildiğimiz bayrak direğinin dünya üzerindeki konumunu belirttiği için, konumsal veri olarak ifade edilmektedir. Ham değer olarak verilmiş koordinat değerlerini yani konumsal veriyi işleyerek konumsal bilgi elde edersek o zaman anlamlandıracağımız konumu bulabiliriz. Bu amaçla, verilen koordinat değerleri Google Earth yazılımına girildiğinde bayrak direğinin Anıtkabir’de olduğu görülecektir. Doğru C şıkkıdır.

Veritabanları büyük yığınlar halindeki verileri depolamada geleneksel yöntem olan "dosya-işleme sistemine" alternatif olarak geliştirilmiştir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Veri ile bilgi arasındaki ilişkiyi bir örnek ile açıklamaya çalışalım. Bir kişinin doğum tarihini
ilk duyduğumuzda kişinin yaşı ile ilgili bir bilgimiz yoktur. Doğum tarihi sayılardan oluşan ham veridir ve beynimizde doğrudan imgelenmez. O günün tarihinden kişinin doğum tarihini çıkararak
kişinin yaşını hesaplarız. Başka bir ifadeyle kişinin yaş bilgisini veriyi işleyerek anlamlandırırız

Örnekte yer alan TC Vatandaşlık Numarası uygulaması, bir veritabanı üzerinde yer alan öğelerin (vatandaşların) numerik sistemle ifade edilmesi esasına dayalıdır. Doğru cevap D'dir.

a

VTYS yazılımları desteklemiş oldukları veritabanı modellerine göre veritabanı oluşturmaktadır. Bilinen veritabanı modelleri hiyerarşik, ağ, ilişkisel ve nesne tabanlı veritabanı modelleridir.

Yukarıda bahsedilen bu kategoriler;
• Veri Tanımlama Dili (Data Definition Language – DDL),
• Veri Sorgulama Dili (Data Query Language
– DQL),
• Veri İşleme Dili (Data Manipulation Language – DML),
• Veri Kontrol Dili (Data Control Language –
DCL),
• İşlem Kontrol Komutları (Transaction Control Commands).

Varlık-İlişki Modeli’nin; Bir varlığa fazla nitelik tanımlanamaması, Sadece ikili ilişkiler içermesi, Standart bir diyagram gösterimine sahip olmaması ve Veri manipülasyonu için bir gösterime sahip olmaması gibi özellikleri modelin dezavantajlarıdır. Bu nedenle cevap “C” seçeneğidir.

Hiyerarşik Veritabanı Modeli: Bu modelde veriler ters ağaç yapısı oluşturacak şekilde (kök yukarıda, dallar aşağıda) hiyerarşik ve birbirine bağlı olarak planlanmaktadır. Doğru cevap D’dir.

Resim 3.17 Nesne-ilişkisel veritabanı modeli örneğinden görüleceği gibi X ile belirtilen yere “Aittir” gelmelidir.

 

Doğru cevap E’dir.

Tamsayı: Tamsayı (short integer) -32.768 ile 32.767 arasındaki tam sayıları kapsayan veri tipidir. Hafızada 2 byte yer kaplar. 

Uzun Tamsayı: Uzun tamsayı (long integer) -2.147.483.648 ile 2.147.483.647 arasındaki tam sayıları kapsayan veri tipidir.

Ondalık: Ondalık (decimal) değerlerden oluşan veriler için seçilmesi gereken veri tipidir.

Kesirli: Kesirli (float) -3.4x1038 ile 3.4x1038 arasındaki sayı değerlerini kapsayan veri tipidir.

Çift: Çift (double) -1.7x10308 ile 1.7x10308 arasındaki sayı değerlerini kapsayan veri tipidir.

Metin: Metin (text) veri tipi depolanacak veri değeri aynı anda hem nümerik (sayı), hem de alfa-nümerik (harf) değerlerden oluşuyorsa, ya da yalnızca alfa-numerik değer içeriyorsa kullanılmalıdır.

Tarih/Saat: Tarih/Saat (date/time) veri tipi veritabanındaki tablolarda tarih ve saat içeren veri depolanacak ise kullanılmalıdır.

Doğru/Yanlış: Doğru/Yanlış (boolean) veri tipi eğer depolanacak verilerin değer kümesi doğru-yanlış, var-yok ya da evet-hayır gibi sadece iki değer içeriyorsa kullanılabilir.

İkili: İkili (binary) veri tipi veritabanında grafik, resim, fotoğraf verileri depolamak için kullanılan veri tipidir.

Uzun İkili: Uzun ikili (long binary) veri tipi veritabanı tablolarında büyük boyutlu veriler saklamak isteniyorsa kullanılır.

Not: Not (memo) veri tipi veritabanı tablolarında uzun metinler saklamak isteniyorsa kullanılır.

İkincil dizin (secondary index) tabloda anahtar alan olarak tanımlanmayan alanlarda oluşturulan dizin türüdür. İkincil dizin veri tekrarını engellemez. Örneğin kişi verilerinin depolandığı tabloda kişi adlarının bulunduğu veri alanı ikincil dizin olarak tanımlanabilir. Tabloda “Ahmet” isimli birden fazla kişi olabilir. İkincil dizinin amacı “Adı” veri alanını alfabetik olarak sıralayarak tablodaki kayıtlara daha hızlı ulaşmaktır.

Tablolar arası ilişki oluşturulmadan önce, mantıksal sorular yardımı ile ilişki türü belirlenir. Kreşteki anne – çocuk ilişkisi için mantıksal sorularımızı soralım. Bir annenin birden fazla çocuğu olabilir mi? Evet. Bir çocuğun birden fazla annesi olabilir mi? Hayır. Yanıtlardan birisi evet diğeri hayır ise ilişki birden çoğa kurulmalıdır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Veritabanı tasarım aşamasında önce problem ve probleme uygun çözüm belirlenir. İş süreçlerinin denetlendiği ve veri üretiminin optimize edildiği bir tasarım için sistem analizi yapılmalıdır. Sistem analizi; veritabanı tablolarının belirlenmesi, tablolardaki veri alanları ve veri tiplerinin seçilmesi, tablolar arası ilişkilerin kurulması, amaca uygun raporlamaların ve formların oluşturulması basamaklarından oluşur. Doğru cevap B şıkkıdır.

SELECT SQL’in en temel sorgulama komutudur. Tablolar ve aralarındaki ilişkileri göz önüne alarak istenilen sorgulara göre tablolardan ve istenen veri alanlarından verileri toparlayıp, raporlayan komuttur. Doğru cevap C şıkkıdır.

INSERT INTO komutu tablolara yeni kayıt eklemek için kullanılan komuttur. Türkçe karşılığı ‘içine ekle’ olan komutun temel ifadesi şu şekildedir; INSERT INTO <Tablo_Adı> VALUES (Alanlara ait veriler)

Doğru cevap D şıkkıdır.

UPDATE eksik bırakılan alanlara yeni verilerin girilmesi ya da var olan verilerin değiştirilmesi için kullanılır. UPDATE komutunun Türkçe karşılığı ‘güncelleme’ olarak ifade edilir. UPDATE komutunda,INSERT komutundaki tablo ve alan adları ile eklenecek yeni verilere ek olarak, veritabanındaki hangi kaydın değiştirileceğinin de bildirilmesi gerekir. Doğru cevap E şıkkıdır.

WHERE komutu veritabanında yapılan sorgulamalarda ve işlemlerde belirli özelliklere sahip kayıtların belirtilmesinde kullanılır. WHERE ifadesi ile SELECT komutunun kullanım örneği şöyledir.

SELECT*FROM ilçeler WHERE bağlı_olduğu_il = ‘Eskişehir’

SELECT komutunun işletilmesi sonucunda bütün tablodaki kayıtlar yerine sadece Eskişehir iline bağlı ilçeler listelenir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Eşit değildir (< >): Sorgulama sonucunda belirtilen verileri içermeyen kayıtları listelemek için kullanılır. Doğru cevap B şıkkıdır.