KONAKLAMA İŞLETMELERİNDE MUHASEBE UYGULAMALARI

Taktik fiyat, piyasada müşterilerin sayıca az olduğu durumlarda başvurulan ve rekabetçi, indirimlere dayalı, kısa vadede işletmeye nakit akışı yaratan daha çok gruplara uygulanan  fiyattır

Talebin fiyat esnekliği, talebin fiyatlarda meydana gelen değişmelere karşı ne kadar etkili ve hassas olduğunu ölçmeye yarayan bir kavramdır. Buna göre, hizmet bedellerinin düşmesi durumunda, diğer faktörler değişmemek koşulu ile daha çok satış yapılabileceği, fiyatların artması durumunda talebin düşeceği ve daha az satış yapılabileceği öngörülebilir. Bir hizmete olan talep ya esnektir (elastik) ya da esnek değildir (inelastik). Talebin esnek olması; fiyatlarda meydana gelen artışın toplam gelirleri azaltması, fiyat düşmelerinin ise toplam gelirleri arttırmasıdır.

Talebin fiyat esnekliği  1’den büyükse talep esnektir, talep fiyatlarda meydana gelen değişmelere karşın duyarlıdır. Talep miktarındaki değişme yüzdesi fiyatlardaki değişme yüzdesinden büyüktür. Eğer sonuç 1’den küçükse talep esnek değildir, talep miktarı ndaki değişme yüzdesi, fiyatlardaki değişme yüzdesinden küçüktür. Sonuç olarak esneklik 1’den büyükse fiyatın düşürülmesi, 1’den küçükse fiyatın yükseltilmesi toplam geliri arttıracaktır. Esnekliğin 1’e eşit olduğu durumlarda ise fiyat değişmeleri satış miktarını aynı oranda ve ters yönde etkileyeceğinden, satış geliri değişmez. Genel olarak konaklama sektöründe talep esnektir. Çünkü önerilen ürünve hizmet bedelleri genellikle standarttır. Bu analizde, diğer faktörlerin değişmediği varsayılmıştır.

Fiyatlama kararlarını  etkileyen işletme içi faktörler ise aşağıdaki gibidir:

için maliyetlerin yakından takip edilmesi, geçmiş verilerden yararlanılması ve gelecekteki oluşabilecek maliyetlerin tahmin edilmesi gerekir.

Özsermaye üzerinden beklenen kar= Yatırım tutarı X Yatırım getirisi

                                                   = 5.000.000 X % 40= 2.000.000

Özsermaye üzerinden beklenen kar= Yatırım tutarı X Yatırım getirisi

                                                   = 5.000.000 X % 40= 2.000.000

Gelir vergisinden önce istenen kar= Net kar/ ( 1- Vergi Oranı)

                                                 = 2.000.000 / (1-0.20)

                                                  = 2.000.000/ 0.80= 2.500.000

Özsermaye üzerinden beklenen kar= Yatırım tutarı X Yatırım getirisi

                                                   = 5.000.000 X % 40= 2.000.000

Gelir vergisinden önce istenen kar= Net kar/ ( 1- Vergi Oranı)

                                                 = 2.000.000 / (1-0.20)

                                                  = 2.000.000/ 0.80= 2.500.000

Faiz gideri= Yabancı kaynak X Faiz oranı

                = 5.000.000 X % 10= 500.000

İstenen brüt faaliyet karı= Vergi Öncesi kar+ faiz gideri+ amortisman  harç sigorta 

                                    =  2.500.000 + 500.000 + 500.000 = 3.500.000

Ortalama katkı payı= (Malzeme maliyeti dışındaki giderler +  Beklenen yiyecek bölümü karı) / Beklenen müşteri sayısı

                            = 180.000+ 20.000/50.000= 4  (kişi başına katkı payı)

Katkı payı= Satış fiyatı - Malzeme maliyeti

            4= Satış fiyatı- 10

   Satış fiyatı = 14 TL

Oran =  Malzeme  dışındaki tüm giderler+ Beklenen kar/ Yiyecek malzeme maliyeti

         = (180.000 + 20.000)/ 400.000= .50

Oran X bir porsiyon yemek maliyeti= 0.50 x 10 = 5 TL

Satış fiyatı= 10,-+ 5.-= 15 TL

Kişi başı işçilik giderleri=İşçilik maliyeti/ Beklenen kişi sayısı=  100.000/ 50.000= 2 TL

Esas maliyet= Bir porsiyon yemek malzeme maliyet + işçilik Gideri = 8.-+ 2= 10 TL

satış fiyatı= Kişi başı esas maliyet/ Beklenen esas maliyet yüzdesi= 10.TL/ 0.50= 20 TL

"işletmenin ürettiği mal veya hizmetlerin satış değerinin belirlenmesi işlemidir."

Bir malın veya hizmetin fiyatını belirleyen tek ve en önemli çıkar grubunun tüketiciler olduğu kabul edilmesine karşın, fiyatlandırma kararlarını etkileyen önemli başka çıkar grupları da vardır.

  Bunları aşağıdaki gibi sayabiliriz:
• Aracı kuruluşlar
• Rakipler
• Üretim faktörleri sahipleri
• Devlet
• İşletmenin diğer bölüm yöneticileri

Sunulacak hizmetler göz ardı edildiğinde genellikle bu tür işletmelerde iki tür
fiyat politikasından söz edilir. Bunlar:
• Stratejik fiyat: Piyasada müşterilerin sayıca çok olduğu durumlarda başvurulan indirimsiz fiyatlar olarak tanımlanır.
• Taktik fiyat: Piyasada müşterilerin sayıca daha az olduğu durumlarda başvurulan ve rekabetçi, indirimlere dayalı, kısa vadede işletmeye nakit akışı yaratan daha çok gruplara uygulanan fiyattır

Konaklama işletmelerinin
fiyatlandırma kararları beş grupta sınıflandırılabilir. Aşağıdakilerden hangisi bunlardan biri değildir?

Kültür ve Turizm Bakanlığınca onaylanacak normal fiyatlar

Kültür ve Turizm Bakanlığınca onaylanan fiyatların üstünde olmayacak şekilde pazar bölümlerine göre uygulanacak indirim oranları ya da belirli dönemde geçerli olacak sabit fiyatlar

Kültür ve Turizm Bakanlığınca onaylanan fiyatların üstünde olmayacak şekilde aracı kurumların münferit müşteriler ve gruplar için uygulanacak odayatak, kahvaltı ve tabldot fiyatları

Kültür ve Turizm Bakanlığınca onaylanan fiyatların üstünde olmayacak şekilde toplantı, kongre, seminer, konferans vb. faaliyetler için oda-yatak,
kahvaltı ve tabldot fiyatları,

Nişan, düğün, sünnet ve toplu yemekler için ziyafet hizmetleri (banket) fiyatları

Konaklama işletmeleri fiyatlandırma kararları, birçok çevresel faktör tarafından etkilenmektedir. Bu faktörler, işletme içi ve işletme dışı olarak iki başlık altında sınışandırabilir. İşletme dışı faktörler aşağıdaki gibidir:
• Genel ekonomik değişkenler: Ekonominin genel durumu, enşasyon, gelişme vb. unsurlar.
• Yasal değişkenler: Tavan fiyat, taban fiyat, fiyat blokajı, fiyat kontrolü vb. unsurlar.
• Talebin fiyat esnekliği: Talebin fiyatlarda meydana gelen değişmelere karşı ne kadar etkili ve hassas olduğunun ölçülmesi.
• Konaklama işletmesinin hizmet sunduğu pazar ve rekabetin kapsamı: İşletmenin, iç pazara mı yoksa yurt dışına mı hizmet sunması ve hizmet verdiği piyasa tipi nasıl bir fiyat politikası uygulayacağının belirlenmesi açısından önemlidir.
• Tüketicinin özellikleri: Tüketicinin milliyeti, moda, tüketim kalıpları, gelir, harcama eğilimi vb. unsurlar.
• İşletmenin bulunduğu mevki: İşletmenin gerek tedarik mesafesi gerekse de
potansiyel turist yoğunluğuna olan mesafesi fiyatlandırmayı etkiler

Bir malın veya hizmetin fiyatını belirleyen tek ve en önemli çıkar grubunun tüketiciler olduğu kabul edilmesine karşın, fiyatlandırma kararlarını etkileyen önemli başka çıkar gruplarıda bulunur. Bunlar aracı kuruluşlar,rakiple, üretim faktörleri sahipleri ve işletmenin diğer bölüm yöneticileridir. Tüm işletme çalışanları fiyatlandırma kararları üzerinde etki sahibi olamaz. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

Konaklama işletmelerinde iki tür fiyat politikasından söz edilir. Bunlar stratejik ve taktik fiyattır. Taktik fiyat , piyasada müşterilerin sayıca daha az olduğu durumlarda başvurulan ve rekabetçi, indirimlere dayalı, kısa vadede işletmeye nakit akışı yaratan daha çok gruplara uygulanan fiyattır. Doğru cevap B'dir.

Bir konaklama işletmesinde fiyatlandırma kararlarında öncelikli olarak belirlenmesi gereken 3 ölçüt bulunmaktadır. Bunlar talpe, maliyet fonksiyonu ve rakiplerin fiyatlarıdır. Doğru cevap C'dir.

Fiyatlandırma kararını etkileyen yasal değişkenler taban ve tavan fiyat, fiyat blokajı, fiyat kontrolü gibi unsurladır. Doğru cevap C'dir.

İşletme dışındaki faktörlerin yanında işletmeyle ilgili ve doğrudan işletme tarafından kontrol edilebilen işletme içi faktörler ise aşağıdaki gibidir: • Sunulan hizmetin maliyeti: En yüksek kârı sağlayacak bir fiyatlandırma yapabilmek için maliyetlerin yakından takip edilmesi, geçmiş verilerden yararlanılması ve gelecekteki oluşabilecek maliyetlerin tahmin edilmesi gerekir. • İşletmenin pazarlama ve fiyatlandırma hedefleri: Kâr hedefi, kamu hizmeti vb. hedefler. • Pazarlamada fiyat politikasının rolü: “Fiyat temel bir değişken mi yoksa bağlı bir değişken midir?” sorusunun analiz edilmesi gerekir. • İşletmenin özelliği, kapasitesi ve kaynakları.