KONAKLAMA İŞLETMELERİNDE MUHASEBE UYGULAMALARI

amacıyla para ödeme, para dışında bir varlık verme, hizmet sunma, borç altına

girmedir

(oda, mutfak, yemek salonu, havuz, idari ofis vb.), faaliyetlerde kullanılacak tesis

ve araçların belirlenmesi (oda takımı, pişirme cihazları, soğutma depoları, bilgisayar

sistemi vb.) organizasyon ve faaliyetlerle ilgili yetki ve izinlerin alınması (işletme

ruhsatı, isim hakkı, eğitim sertifikası vb.) yatırım kavramı kapsamındadır. Bu

tür uzun vadeli kullanım amaçlı varlıkların edinilmesinde katlanılan maliyet duran

varlık olarak aktifleştirilir ve bilançoda raporlanır.

hacmine, hukuki yapıya, yönetim tercihine bağlı olarak şekillenen işlevsel faaliyet

(gider merkezi) gruplaması yapılabilir. Her bir gider yerinde malzemeden işçiliğe, kırtasiyeden haberleşmeye çeşitli varlık tüketimleri gerçekleşir. Kısa dönemde

(1 yıl) gidere/ zarara dönüşen maliyetlere dönem gideri denir. Dönem giderleri

aynı dönemin gelirleri ile karşılaştırılarak dönem kârını/ zararını belirlemek üzere

gelir tablosunda raporlanır.

ödeme ya da anlaşma koşulları çerçevesinde borçlanma süreci başlar.

yapıldığı aşamadır. Malzeme tedarikinin uygun koşullarda yapılması, kayıtların

kontrolü, yönetim prosedürlerinin yerine getirilmesi, malzeme kullanımı ile ilgili

birimler arasında eşgüdüm sağlanması gibi işlemler stok kontrol sürecinde gerçekleştirilir.

Böylece birimlerden gelen malzeme taleplerinin uyumlaştırılması ve en

uygun stok maliyeti ile faaliyetin gerçekleştirilmesi sağlanır.

VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI HS 2.0000

          BANKALAR HS                                   2.000

_______________ /_______________

VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI HS 2.0000 Borçlandırılır

İLKMADDE VE MALZEME HS            10.000

İNDİRİLECEK KDV HS                     1.800

                             KASA HS                                     9.800

                             VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI HS  2.000

__________________ / __________________

Alınan malzeme                10.000

KDV(%18)                         1.800

Toplam                             11.800

Verilen Avans                     2.000

Nakit Ödeme                     9.800

Net Ücret= 3.000 -( 420+30+ 480 + 20)

              = 3.000 - 950= 2050

HİZMET ÜRETİM MALİYETİ HS                      3660

                        PERSENELE BORÇLAR HS                                   2050

                        ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR HS                        500

                        ÖDENECEK SOSYAL GÜVENLİK KESİNTİLERİ HS    1110

_________________ / _________________

Maliyet, Harcama, Gider ve Zarar Kavramları

Maliyet, hedeflenen sonuca ulaşmak için katlanılması gereken fedakârlıkların para ile ölçülebilen tutarı şeklinde tanımlanabilir. Ulaşılmak istenen her farklı sonuç için ayrı bir maliyet söz konusu olabilir (Büyükmirza, 2009: 44).

Maliyet, Harcama, Gider ve Zarar Kavramları

Harcama bir varlığın edinilmesi, hizmetin sağlanması ya da zararın karşılanması amacıyla para ödeme, para dışında bir varlık verme, hizmet sunma, borç altına girmedir (Büyükmirza, 2009: 54).

Konaklama Hizmet Üretim Maliyetinin Oluşumu

Şekil 3.1’de görüldüğü gibi, konaklama işletmesi için satışların maliyeti, yararlanılacak konaklama hizmetini sağlamak amacıyla elden çıkarılan varlıkların değeri ya da yapılan giderlerin (malzeme, işçilik, enerji vb.) toplamı şeklinde tanımlanabilir. Tedarik süreciyle sağlanan (satın alınan) malzeme, işgücü vb. girdiler çeşitli hizmet birimlerinde kullanılarak önce hizmet üretim maliyetini oluşturur, dönem sonlarında da hizmet üretim maliyeti, satılan hizmet maliyetine yansıtılır.

Konaklama İşletmelerinde Malzeme Tedariki

Stok kontrol, malzeme hareketlerinin titizlikle izlendiği ve gerekli müdahalenin yapıldığı aşamadır.

Konaklama İşletmelerinde Malzeme Tedariki

Şekil 3.2’de görüldüğü üzere malzeme tedarik süreci, ilgili işletme biriminden gelen malzeme talebine ve stok kontrol onayına bağlı olarak satın alma işlemleriyle başlamaktadır. Bu amaçla malzeme talebi belirlenir, pazar araştırması yapılır ya da tedarikçiyle bağlantı kurulur, sipariş verilir, satın alma kararı

onaylanır ve anlaşma koşulları çerçevesinde satın alma eylemi gerçekleşir.

Ücretin Unsurları

Fazla çalışma ücreti: Ülkenin genel yararı ya da işin niteliği veya üretimin artırılması gibi nedenlerle (İş Kanunu, md. 41), Kanun’da yazılı koşullar çerçevesinde haftalık 40 saati aşan çalışmalar karşılığında hesaplanan ücrettir.

MUHASEBELEŞTİRİLMESİ

Konaklama işletmelerinde malzeme kullanımının muhasebeleştirilmesi genellikle iki yoldan biri tercih edilerek yapılır. Bunlardan biri endirekt, diğeri direkt yöntem olarak adlandırılacaktır.

Endirekt Yöntem

Bu yöntemde kayıtlar, satın alma sürecinde açıklandığı gibi, satın alınan malzemelerin önce İlk Madde ve Malzeme hesabına alınması, ilgili birimlerden malzeme talebi geldikçe stoktan çıkarılan alzemelerin kullanıldığı yere uygun gider hesabında izlenmesi şeklindedir.

s.73

Özet

Satın alınan malzemeler belli bir süre depolanacaksa İlk Madde ve Malzeme hesabına borç kaydedilerek bir stok kalemi olarak aktifleştirilir.

MUHASEBELEŞTİRİLMESİ

Dönemsonu Stoklarının Belirlenmesi

Muhasebe ilkeleri kapsamında stokların değerlemesinde maliyet bedeli ya da maliyet ve piyasa fiyatından düşük olanı ile değerleme seçenekleri yer almaktadır. Vergi mevzuatımızda da stok değerlemesinde maliyet bedeli öngörülmüş, değeri düşen stokların değerlemesinde ise emsal bedeli uygulanabileceği belirtilmiştir. Ancak maliyetin belirlenmesi her zaman kolay olmaz. Stok değerlemesinde gerçek maliyet belirlenemiyorsa ortalama maliyet, ilk giren ilk çıkar, son giren ilk çıkar yöntemlerinden (varsayımlarından) biri uygulanır.

Ücretin Unsurları

Yıllık izin ücreti: İş yerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi dâhil, en az 1 yıl çalışmış olanlara yıllık ücretli izin verilir (İş Kanunu, md. 53). İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süreleri şöyle belirlenmiştir;

Konaklama İşletmelerinde Ücret Sistemleri

Konaklama işletmelerinde çalışanlara ödenen ücretin belirlenmesinde genellikle iki yöntemden biri uygulanmaktadır. Bunlar sabit ücret sistemi ve yüzdeli ücret sistemidir (Azaltun ve Kaya, 2010: 158).

Sabit Ücret Sistemi

Zaman esaslı bir yöntem olup belirlenen günlük ücret tutarı ile çalışılan gün sayısı çarpılarak bulunur.