KONAKLAMA İŞLETMELERİNDE MUHASEBE UYGULAMALARI

Konaklama işletmelerinde gelir; oda, yiyecek-içecek veya diğer hizmet satışları da kira, kâr payı, komisyon çeşitli işlemlerden elde edilen varlıkların brüt tutarıdır.

Ana Faaliyet Gelirleri (Konaklama Hizmet Gelirleri)
- ODA GELİRLERİ
- YİYECEK GELİRLERİ
- İÇECEK GELİRLERİ
- DİĞER GELİRLER

Gelir muhasebesi; satışlar, alacaklar ve tahsilat ile ilgili işlemlerin gerçekleştirildiği alt muhasebe sistemidir. Nispeten büyük konaklama işletmelerinde gelirlerin ayrıntılı şekilde izlenebilmesi ve yönetsel gereksinimlere gelir raporlarının üretilebilmesi amacıyla hasılat işlemleri, genel muhasebeye bağlı bir alt muhasebe döngüsünde (hasılat modülü) işlenir. Genel olarak satışlar, alacaklar ve tahsilat ile ilgili işlemler yani hasılat işlemleri bu kapsamda ele alınır. Gelir muhasebesi adı verilen bu alt sistemden yararlanarak konaklama işletmelerinde gelir yönetimi uygulamaları da gerçekleştirilebilir.

____________________/____________________

182 ÖN BÜRO KONTROL HS 11.880 

                                  600 YURT İÇİ SATIŞLAR HS          11.000

                                  -Bireysel Oda Satışı 1.000

                                  - Grup Oda Satışları 10.000

                                  391 HESAPLANAN KDV HS      880

____________________/____________________

Doğru Yanıt A Yurtiçi Satışlar Hs 11.000 alacaklandırılır

____________________/____________________

ÖNBÜRO KONTROL HS        5.400

                               YURTİÇİ SATIŞLAR HS           5.000

                               HESAPLANAN KDV HS             400

____________________/____________________

DOĞRU YANIT A

ÖNBÜRO KONTROL HS     5.400 borçlandırılır

__________________/__________________

ÖNBÜRO KONTROL HS              1.188

                              YURTİÇİ SATIŞLAR HS       1.000

                              PERSONELE BORÇLAR HS     100

                             HESAPLANAN KDV  HS            88

__________________/__________________

__________________/__________________

BANKALAR HS                       5.500

                                   ALINAN SİPARİŞ AVANSLARI HS     5.500

__________________/__________________

Alınan Avans 1.000 dolar x 5.40 TL = 5.400

 Çek teslimat 2.000 x 5.25=           10.500

 Toplam                                        15.900

Satış  Toplamı 15.000 + 1.200=     16.200

 Kambiyo zararı                               300 TL

_________________________ / _________________________ 

Önbürü Kontrol Hs        10.500      

Alınan Sipariş Avansları Hs   5.400

Kambiyo Zararları Hs              300

                                      Yurtdışı Satışlar Hs     15.000         

                                         Hesaplanan KDV Hs   1.200

_________________________ / _________________________

Genel gelir sınıflaması, ülkemizde uygulanan Tekdüzen Hesap Planı (THP) ile belirlenmiştir.
Aslında tüm işletmeler için geçerli kabul edilebilecek gelir sınıflaması üç ana başlık altında toplanabilir. Bunlar;
• Ana faaliyet gelirleri (hasılat),
• Diğer (yan) faaliyetlerden gelirler,
• Faaliyet dışı gelirler şeklindedir

Konaklama işletmeleri için önemli nokta, oda satış gelirleri ile yiyecek içecek satış gelirlerinin hedeflenen ana gelir grubunu oluşturmasıdır.

Konaklama işletmelerinde gelir yönetimi bakımından, işletme bölümlerinin
gelir getiren ve gelir getirmeyen şeklinde ayrıldığı da görülmektedir. Buna göre
en önemli gelir getiren bölümler; odalar ve yiyecek-içecek bölümleri olmaktadır. Bunun yanında otelde verilen hizmet çeşitliliğine göre toplantı salonları, havuz, plaj, sauna-hamam, çamaşırhane, kuru temizleme, haberleşme, hediyelik eşya dükkânları, sağlık ve kişisel bakım hizmetleri, animasyon, eğlence ve sportif etkinliklerin yürütüldüğü birimler de birer gelir bölümü şeklinde ele alınabilir.
Gelir getirmeyen bölümler ise teknik hizmetler, muhasebe, insan kaynakları, pazarlama gibi destek bölümlerdir.

601 YURTDIŞI SATIŞLAR
601.00 Oda Satışları
601.00.00 Grup Oda Satışları
601.00.01 Bireysel Oda Satışları

Önbüro Kontrol Hesabı: Konaklama işletmelerinde ana hizmet birimi konaklama (geceleme/ oda hizmeti) olmakta ve bu amaçla yapılan günlük satışlar, doğası
gereği iki güne yayılmaktadır. Konuğun otele giriş (check-in) işlemleri ile çıkış
(check-out) işlemleri birbirini izleyen iki günde gerçekleşmektedir. Günlük satıştan tahsilat hakkı ancak hizmetin tamamlandığı ikinci günde kesinleşmektedir.
Bu durumda muhasebe işlemlerinin belgelendirilmesi ve ön muhasebe işlemleri kapsamında satıştan alacakların/ tahsilatın önce geçici bir hesapta izlenmesi,
konuk ayrıldıktan sonra da kesin kayıtların yapılması uygun olmaktadır.

önbüro, konuk ile muhasebe departmanı arasında aracılık rolü üstlenir

Altın Otel’den ayrılan grup konuklar, tahakkuk eden 864 TL oda ücretine karşılık kredi kartı kullanmışlardır. İşlemin muhasebe kaydı şöyle olur:
-------------09.08.2012------------
123 KREDİ KARTINDAN ALACAKLAR             864,00
-A Bankası KK Alacakları
                        182 ÖNBÜRO KONTROL                864,00
                           -Grup Satışlar
------------------  /  ---------------------

Sena Otel kalabalık bir davetli grubu için banket siparişi almıştır. Banket yiyecek
bedeli T7.000 + %18 KDV, içecek bedeli T3.000 + %18 KDV şeklindedir. Verilen
hizmet karşılığında, 10.08.2012 tarihinde davet sahibi Elibol A.Ş. yetkilisinden
T11.800 tutarlı bir müşteri çeki alınmıştır.
İşlemin muhasebe kaydı şöyle olur:
-----------10.08.2012-----------
101 ALINAN ÇEKLER              11.800,00
            600 YURTİÇİ SATIŞLAR                   10.000,00
                600.01 Yiyecek Satışları     7.000
                600.01.02 Ekstra Yiyecek - Banket
                600.02 İçecek Satışları      3.000
                600.02.01 Ekstra İçecek - Banket
            391 HESAPLANAN KDV                    1.800,00
---------------/---------------------

Söz konusu davet yemeği karşılığında alınan çek için Alınan Çekler hesabı
borçlandırılımış, satış hasılatı ve KDV ise ayrı hesaplarda kaydedilmiştir.

Küresel Otel, Japonya’dan gelecek turist kafilesi için 3.000 dolarlık anlaşma yapmış ve Jet Turizm Seyahat Acentesinden 1.000 ABD doları avans almıştır. Söz konusu avans işletmenin (H) Bankasındaki Döviz Tevdiat hesabına gönderilmiştir.

işletmenin döviz tevdiat hesabına geçen tutar için Bankalar
hesabı borçlandırılmış, buna karşılık henüz hizmet verilmeden ön ödeme niteliğinde alınan bu tutar için işletmenin seyahat acentesine borçlu olduğunu gösteren
kayıt, Alınan Sipariş Avansları hesabı alacaklandırılarak yapılmıştır.

Satışlar gerçekleştikçe belirtilen gelir hesaplarına toplam gelir tutarı kadar
alacak kaydedilir. Bunun karşılığında, satış koşullarına uygun olarak Önbüro
Kontrol, Kasa, Alınan Çekler, Bankalar, Alıcılar gibi aktif hesaplar borçlandırılır.
Dönem içinde kullanılan tüm gelir hesapları, dönem sonunda, dördüncü ünitede açıklandığı gibi, borç kaydı verilerek kapatılmak suretiyle “Dönem Kârı veya
Zararı” hesabına devredilir.

Bir işletme için ana faaliyet konusu mamul, mal ya da hizmet satışları hasılatı oluşturur. Konaklama işletmeleri için oda satışı, yiyecek-içecek satışı, eğlence hizmetleri satışı gibi faaliyetler ana faaliyet konusu kapsamındadır. Dolayısıyla hasılat olarak adlandırılan ana gelirin, işletmenin kuruluş amacına uygun ve hedefleriyle uyumlu kaynaklardan elde edilmiş olması ve bu faaliyetlerin süreklilik göstermesi gerekir.