KONAKLAMA İŞLETMECİLİĞİ

1485 – 1603 Bu yıllar arasında özellikle İngiltere’de Han örneklerine rastlanmaktadır. Hanlar genellikle posta arabalarının güzergâhlarında kurulmuş ve konusunda uzman olmayan kişiler tarafından işletilmektedir.

Tablo 1.1 Dünyada Konaklama İşletmeciliğinin Gelişimi

Konaklama işletmelerinin hem bir turizm işletmesi hem de kendi içerisinde önemli bir endüstri olması bazı yapısal özelliklerini ortaya çıkarmaktadır. Bu özellikler şöyle sıralanabilecektir (Şener, 2010; Temizel ve Garda, 2017; Civelek, 2016):
• Konaklama işletmeleri turizm sektöründe faaliyet gösteren, emek yoğun hizmet işletmeleridir,
• Konaklama işletmelerinin sermaye yapısı; fiziksel, teknolojik ve sosyal unsurlardan oluşmaktadır,
• Konaklama işletmelerinde üretim ve hizmet süreci, içe içe ve eş zamanlı olarak gerçekleşmektedir.

B şıkkı konaklama işletmelerinin pazarlama ve stratejik yönetim sürecinde dikkat etmesi gereken özelliklerdir.

Bu değerler göz önünde bulundurulduğunda konaklama işletmelerinin insan kaynaklarına yönelik bazı politika ve özelliklere sahip olması gerekmektedir. Bu politika ve özellikler sıralanacak olursa (Özdemir ve Akpınar, 2002; Erdem, 2004; Türkoğlu ve Çizel, 2016; Akdoğan ve Kale, 2011):
• Konaklama işletmeleri gerekli olduğunda yönetim sürecinin tamamı veya bir kısmında danışman kişi veya kuruluşlardan faydalanmalı,
• Hangi çalışanının hangi işi, kimlerle ve ne kadar sürede yapacağına ilişkin iş gücü planlaması yapmalı,
• Ağırlıklı olarak daimi iş görenler çalıştırmalı,

Konaklama işletmelerinin pazarlama ve stratejik yönetim sürecinde dikkat etmesi gereken özellikler kısaca şöyle
sıralanmaktadır (Kaya, 2010; Erdem Gül ve Gül, 2013; Kurt ve Yeşiltaş, 2016):

• Konaklama işletmeleri SWOT analiziyle zayıf ve güçlü yönlerini, çevredeki fırsat ve tehditleri belirlemeli,

Diğer şıklar konaklama işletmelerinin pazarlama ve stratejik yönetim sürecinde dikkat etmesi gereken özelliklerden değildir.

Üç yıldızlı oteller, iki yıldızlı oteller için aranan niteliklere ilave olarak aşağıda belirtilen nitelikleri taşıyan ve belgelendirme denetimi ile sınıflandırma çalışmasında bu sınıf için puan barajını aşan otellerdir:

a. Kahvaltı salonu (yeterli büyüklükte oturma alanı ve servis mutfağı veya lokanta bulunması durumunda bu mahaller kahvaltı amaçlı da kullanılabilir, yazlık tesislerde bu amaçlı kullanılan salonun bir kısmı açık olabilir),

b. İklim koşullarına göre genel mahallerde klima,

c. Odalarda en az bir sandalye veya koltuk ve valizlik,

d. Odalarda kıymetli eşya kasası,

e. Odalarda internet hizmeti,

f. Çamaşır yıkama ve ütüleme hizmeti ile bu hizmete ilişkin çamaşır torbası ve fiyat listesi bulunur

1. Konaklama İşletmeleri
• Oteller
• Tatil köyleri
• Butik oteller
• Özel konaklama tesisleri
• Moteller
• Pansiyonlar
• Apart oteller

B şıkkında verilen Termal tesisler Sağlık Tesisleri başlığı altındaki tesislerdendir

Tatil köyleri: Tatil köyleri; doğal güzellikler içerisinde, doğal ve yerel değerlerin korunmasına da özen gösterilerek nitelikli çevre düzenlemesiyle gerçekleştirilen, konaklama ve yeme-içme hizmetinin yanında çeşitli spor veya eğlence hizmetlerinin de sağlandığı yaygın yerleşim düzeninde, tüm cephelerinde en fazla üç katlı olarak görülen yapılardan oluşan tesislerdir (Resmî Gazete, 2019)

Eğlence Merkezleri: Eğlence merkezleri; bu yönetmelikte turizm tesisleri için belirlenmiş olan asgari nitelikleri sağlayan, eğlence ve rekreasyon ihtiyacını karşılamak amacıyla oluşturulan ve müşterinin aktif katılımının sağlandığı tesislerdir. Eğlence merkezlerinde

ğ. Aşağıda sayılan ünitelerden en az üç adeti,

1. Elektronik, bilgisayar, ses, ışık gibi teknolojilerin kullanılarak simülasyon, animasyon gibi sanal ortamların            yaratılmasına veya gösterilerin yapılmasına imkan sağlayan teknik donanıma haiz en az üç ünite,

2. Kay-kay, bisiklet ve benzeri aktiviteler için gösteri alanı,

3. El sanatları atölyeleri ve bunların satışına ilişkin üniteler,

4. Lunapark,

5. Doğa müzesi,

6. Su altı canlılarının bilgilendirme ve gösteri amaçlı sergilendiği dev akvaryum,

7. Müşteriler için katılım ve canlı izleme imkanının sağlandığı film stüdyoları,

8. En az 500 kişilik açık hava tiyatrosu,

Kampingler; kara yolları güzergâhları ve yakın çevrelerinde, deniz, göl, dağ gibi doğal güzelliği olan yerlerde kurulan ve genellikle müşterilerin kendi imkânlarıyla geceleme, yeme-içme, dinlenme, eğlence ve spor ihtiyaçlarını karşıladıkları en az on ünitelik tesislerdir (Resmî Gazete, 2019).

Oteller, asli fonksiyonları müşterilerin konaklama ihtiyaçlarını sağlamak olan, bu hizmetin yanında, yeme-içme, toplantı, kutlama etkinlikleri, spor ve eğlenceye yönelik üniteleri de bünyelerinde bulundurabilen tesislerdir

2020 itibariyle Türkiye'deki bazı illerin işletme belgeli tesis sayıları şöyledir; Antalya 799, İstanbul 610, İzmir 213, Muğla 403, Nevşehir 107. Doğru seçenek B'dir.

2019 itibariyle Türkiye'deki turizm işletme belgeli tesislerden bazılarına ait sayılar şöyledir; 2 yıldızlı otel 387, 3 yıldızlı otel 1065, 4 yıldızlı otel 829, 5 yıldızlı otel 669, özel tesis 393, apart otel 198, butik otel 99. Doğru seçenek C'dir.

Turizm sektörüne finansman desteği sağlamak ve öncü turizm işletmelerini kurmak amacıyla T.C. Turizm Bankası AŞ, 1955 yılında kurulmuştur. Doğru seçenek C'dir.

1963'te Turizm ve Tanıtma Bakanlığı kurulmuştur, 1976'da Inter-Continental otel zinciri İstanbul Taksim’de otel işletmeciliğine başlamıştır, 1982'de Kültür ve Turizm Bakanlığı kurulmuştur, 1989'da Turizm Bakanlığı kurulmuştur, 2007'de Türkiye’deki turistik yatak kapasitesi 787.029 sayısına ulaşmıştır. Doğru seçenek D'dir.

Konaklama işletmelerinin sınıflandırılmasına göre Konaklama İşletmeleri içerisinde • Oteller • Tatil köyleri • Butik oteller • Özel konaklama tesisleri • Moteller • Pansiyonlar • Apart oteller yer almaktadır. Doğru seçenek E'dir.

Pansiyonlar; yönetmelikte yer alan turizm tesisleri ve konaklama tesislerinin asgari niteliklerini sağlayan, yönetimi basit, yemek ihtiyacının idare tarafından sağlanabildiği veya
müşterilerin kendi yemeklerini bizzat hazırlayabilme imkânı bulunan, en az beş en fazla 25 odalı tesislerdir (Resmî Gazete, 2019). Doğru seçenek A'dır.

Hotel adı ilk defa İngiltere’de 1760’ların sonunda kullanılmıştır. Lundberg (1979) ilk İngiliz hanlarının geleneksel birahanelerin devamı olduğunu belirtmiş, İngiltere’de sayıları oldukça fazlalaşan hanlar sonraki dönemlerde Avrupa otelciliğinin öncüsü durumuna gelmiştir. Doğru seçenek A'dır.

Oteller: Oteller, asli fonksiyonları müşterilerin konaklama ihtiyaçlarını sağlamak olan, bu hizmetin yanında, yeme-içme, toplantı, kutlama etkinlikleri, spor ve eğlenceye yönelik üniteleri de bünyelerinde bulundurabilen tesislerdir. Oteller; bir, iki, üç, dört ve beş yıldızlı olarak sınıflandırılır (Resmî Gazete, 2019). Doğru seçenek A'dır.

Türkiye’de turizm özellikle de konaklama işletmelerindeki büyük gelişim ise 1982 yılındaki Turizm Teşvik Kanunu ile yaşanmaya başlamıştır. Bu dönemde konaklama işletmeleri için yapılan arazi tahsisleri, kredilerde sağlanan ödeme kolaylıkları 3 ve üzeri yıldıza sahip otellerin hızla çoğalmasına neden olmuştur.  Doğru seçenek B'dir.

2019 yılı Türkiye'de tesis türlerine göre misafir geliş sayısı ve doluluk oranına göre tesislerin % doluluk oranı şöyledir; otel % 59.28, motel % 13.15, tatil köyü % 69.12, termal otel % 49.00, golf tesisi % 100.25. Doğru seçenek E'dir.