KOLLUK HUKUKU

Yaşayış biçiminin değişmesi, kamu düzeni ihtiyacını ortadan kaldırmadığı gibi daha geniş alanlarda, daha farklı enstrümanlarla kamu düzenini korumayı ya da sağlamayı zorunlu hâle getirmektedir. Kamu düzeni toplum hayatının vazgeçilmezleri arasındadır (Okay Tekinsoy, 2011, s.16). Bireylerin, tek başlarına bir yetki sahibi olmaları ya da kendilerini tek başlarına kamu düzeninin unsurları bakımından güvenceye almaları
olanaksızdır.

İdarenin kolluk faaliyetlerini yürüttüğü sahanın giderek genişleme yönünde değişmesi, idare yanında gönüllü kişilerin ve özel hukuk kişilerinin kolluk faaliyetlerinde daha fazla yer elde etmesi sonucunu doğurmaktadır. Ancak, idarenin kamu düzeni hedefini taşıyan
bu faaliyetlerinde tamamen devreden çıkması düşünülemezken, mutlaka idarenin sıkı denetimi ve kontrolü altında bu faaliyetlerin yapılması gerekmektedir. Çünkü, bu faaliyetler aracılığıyla ortaya çıkacak her türlü sorun dolayısıyla, birincil sorumlu kaçınılmaz olarak idaredir.

Suçun işlendiği alan ve suçun işleniş biçiminde yaşanan değişim, kişilerin siber sahada güvenlik ihtiyacını da ortaya çıkarmaktadır.

Ancak, idarenin sıkı denetimi ve kontrolü altında özel hukuk kişilerinin güvenliğe yönelik faaliyetlerine müsaade edilebilir ya da bizzat idarenin yürüttüğü faaliyetler için
özel hukuk kişilerinden yardım alınabilir.

Siber silah, insanlara dolaylı olarak, cihazlara ve bunların bileşenlerine fiziksel bir zarar verme ya da saldırı altındaki hassas hedefin bilişim sistemlerine zarar verme, sabote etme gibi amaçlarla devlet veya devlet dışındaki kişi veya yapılar tarafından siber savaşta siber saldırı amacıyla kullanılan cihaz, aygıt veya bilgisayar yazılımıdır (Mele, 2013, s. 7 vd.).

2016-2019 Ulusal Siber Güvenlik Stratejisi’ne göre siber güvenlik, siber uzayı oluşturan bilişim sistemlerinin saldırılardan korunmasını, bu ortamda işlenen bilgi/verinin gizlilik, bütünlük ve erişilebilirliğinin güvence altına alınmasını, saldırıların ve siber güvenlik olaylarının tespit edilmesini, bu tespitlere karşı tepki mekanizmalarının devreye alınmasını ve sonrasında ise sistemlerin yaşanan siber güvenlik olayı öncesi durumlarına geri döndürülmesini ifade eder (Ulusal Siber Güvenlik Strateji Belgesi, s.8).

Gizliliğe Karşı Saldırılar: Bir hedefin kişisel bilgilerini çalmak veya kopyalamak, kredi kartı sahtekarlığı, kimlik hırsızlığı veya bitcoin cüzdanlarını çalmak gibi saldırılardır. Bununla birlikte, bir devlet adına çalışan casusların, çalışmalarının önemli bir bölümünü, siyasi, askeri veya ekonomik kazanç için gizli bilgileri elde etmek için yaptıkları gizlilik
saldırıları oluşturur.

Bu suç kapsamında bir bilişim sisteminin bütününe veya bir kısmına, hukuka aykırı olarak giren veya orada kalmaya devam eden kimse ceza yaptırımına tabi tutulmuştur. Bu fiiller, bedeli karşılığı yararlanılabilen sistemler olduğunda ve fiil nedeniyle sistemin içerdiği veriler yok olur ya da değişirse verilecek cezanın arttığı görülür. Aynı zamanda bir bilişim sisteminin kendi içinde veya bilişim sistemleri arasında gerçekleşen veri nakillerini, sisteme girmeksizin teknik araçlarla hukuka aykırı olarak izleyen kişinin de cezalandırılması hususu hükme bağlanmıştır.

1 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 527. Maddesi ile düzenlenen Dijital Dönüşüm Ofisi, özellikle kamu kesimi başta olmak üzere Türkiye’nin dijital dönüşüm planı çerçevesinde, destek, öneri ve proje geliştirme ile e-devlet uygulamalarına aracılık etmek üzere kurulmuştur

Bunun yanında yangınla mücadele ve trafik bilincinin artırılması bakımından ilgili alanlarda gönüllü kişilerin daha fazla yer aldığı değerlendirilebilir. Gönüllü kollukla ilgili mevzuatımızda yer alan düzenlemeler azımsanmayacak miktardadır. Belediye Kanunu çerçevesinde gönüllü zabıta, Köy Kanunu çerçevesinde gönüllü köy korucusu, Orman Kanunu bünyesinde gönüllü orman kolluğu, Kara Avcılığı Kanunu çerçevesinde fahri av müfettişliği, Karayolları Trafik Kanunu düzenlemelerinde fahri trafik müfettişliğine
yer verilmiştir.